Валянцін Грыцкевіч - Гісторыя і міфы

Жанна д'Арк (1412–1431), народная гераіня Францыі. Стала на чале вызваленчай вайны французаў супраць ангельцаў пад час Стогадовай вайны 1337–1453 гг. Спаленая на вогнішчы ворагамі як герэтычка. Шэраг яе дзеянняў быў некрытычна інтэрпрэтаваны праз літаратараў (Ф. Шылер) і гісторыкаў.

Рычард ІІІ Ёрк (1452–1485), кароль Англіі з 1483 г. Захапіў пасад, адхіліўшы ад улады свайго малога пляменніка Эдуарда V, які разам з малодшым братам неўзабаве пасля таго памёр. Ворагі Рычарда ІІІ, якія яго перамаглі, абвінавачвалі ў смерці пляменнікаў іхнага дзядзьку. Гэтая традыцыя была замацаваная гісторыкамі (Т. Мор) і пісьменнікамі (У. Шэкспір), але не пацверджаная верагоднымі доказамі.

Арман Рышэлье (1585–1642), кардынал, фактычны валадар Францыі (з 1624 г.), спрыяў умацаванню абсалютызму і пашырэнню палітычнага ўплыву Францыі. Праводзіў адміністрацыйныя, фінансавыя, вайсковыя, культурныя рэформы. Афіцыйная французская гістарыяграфія апраўдала ягоныя рэпрэсіі супраць гугенотаў, задушэнне феадальных бунтаў, народных паўстанняў, уцягванне краіны ў трыццацігадовую вайну 1618–1648 гг., што каштавала Францыі значных стратаў.

Марыя Ст'юарт (1542–1587), шатляндская каралева (1542–1567), уцякла ад паўстання ў краіне ў Англію, дзе была зняволеная сваёй сваячкаю каралеваю Лізаветаю І і брала актыўны ўдзел у змовах супраць Лізаветы І, бо прэтэндавала на пасад Англіі, была за тое пакарана смерцю. З лёгкай рукі Ф. Шылера і С. Цыэйга ідэалізаваная як нявінная ахвяра Лізаветы І.

Дон Карлас Габсбург (1545–1568), нашчадак гішпанскага пасаду, сын Філіпа ІІ, з якім знаходзіўся ў варожых дачыненнях. Памёр у зняволенні. Вобраз дона Карласа як нібыта прыхільніка рэформаў, ідэалізаваны ў прысвечаных яму п'есе Ф. Шылера і оперы Дж. Вэрдзі.

Ім тады быў Рым.

Папы рымскага.

У К. Крапівы ён называецца «Цат», бо той, мусіць, не ведаў, што публіцыст узяў у якасці псеўданіма ангельскае слова «Кэт», якое ў лацінскай транскрыпцыі выглядае як «Цат». Мацкевіч падкрэсліваў, што ён падобны Кіплінгаваму персанажу, — кату, які гуляў сам па сабе.