Уладзімір Караткевіч - Артыкулы

Ужо ведаюць. Гэта суцяшае. Ведае цэнтральны дыспетчарскі пункт упраўлення водаправода вытворчага аб'яднання воднай гаспадаркі "Мінскводаканал". Бо менавіта туды сцякаюцца ўсе звесткі аб стане гарадской сістэмы водазабеспячэння.

"Кожную гадзіну аператары помпавых станцый інфармуюць дзяжурнага інжынера аб ціску, расходзе вады, запасе яе ў рэзервуарах.

…У васьмі пунктах горада ёсць аўтаматычныя датчыкі, якія кантралююць дзейнасць усёй сістэмы. І калі, напрыклад, у нейкім квартале ці раёне горада ціск у водаправодзе не адпавядае ўстаноўленаму, адразу ж прымаюцца меры да аднаўлення патрэбнага рэжыму".

Відаць, наш дом ляжыць далёка ад гэтых васьмі пунктаў. Я зрабіў летапіс забеспячэння вадой нашага дома на працягу амаль двух месяцаў.

25 сакавіка. Усю другую палавіну дня аж да ночы і пазней краны маўчалі.

26 сакавіка. З дзевяці гадзін раніцы ішла ці толькі гарачая вада, ці адна халодная.

27 сакавіка. Нягледзячы на "нешчаслівы" дзень, панядзелак, вада зрэдку лілася, даўшы магчымасць за дзень дзяжурства наліць (далёка не ўсе) вываркі, вёдры, тазы, чайнікі і ўпрыгожыць імі ванны пакой і кухню. Гэта быў мой абавязак, бо жонка была на рабоце. Мой дзень работы, дзякуючы гэтаму, — прапаў.

28 сакавіка. Вады не было з сямі гадзін раніцы, у дзесяць пацурчала адна халодная, а ў дзесяць трыццаць пайшла і ледзь цёплая.

29 сакавіка. З дваццаці адной гадзіны не было ніякай вады. У дваццаць дзве дзесяць пайшла халодная.

30 сакавіка. У чатырнаццаць гадзін дваццаць мінут гарачая вада некуды прапала. Пасля ёй абрыдла гуляць у хованкі, і ў пятнаццаць пяцьдзесят пацякла, толькі, каб знікнуць у дваццаць гадзін і з'явіцца ў дваццаць дзве….

3 красавіка. Гуллівы настрой не пакідае нашу сістэму. Да 15.30 вада госціць недзе ў іншых месцах. Пяць мінут работы — і "перакур".

16.35–16.45 — ёсць струменьчык. Гэта ж падсачыць трэба. Жыхары сядзяць, як паляўнічыя ў засадзе. З такім самым поспехам. Колькі сапсаваных нерваў… 17.10–17.15 — зноў няма. Нарэшце, вада выходзіць на прагнага "лаўца" толькі ў 23 гадзіны.

5 красавіка. У 15.30 пайшла, каб знікнуць да 18.30.

12 красавіка. Да 17 гадзін гарачай вады не было. Так што гарачай вады ў гэты дзень мінчане скарысталі крыху менш. Прынамсі, у нашым доме.

15 мая. Да 13.50 — суха нібы ў Сахары. У 13.50 выбухамі б'е гразь. Ну, а каб, скажам, чалавек у такі дзень вярнуўся з водпуску? У кватэры нават запасу мінералкі няма. І стала чалавеку, скажам, кепска, а запаслівыя суседзі ў гэты час на рабоце…

Дык вось: "Калі раптам у вашай кватэры перастала цячы вада, не спяшайцеся біць трывогу. Аб гэтым ужо ведаюць тыя…" і г.д.

А сур'ёзна кажучы, да якіх, таварышы, часоў?! Хто там з матэматычным складам мыслення, падлічыце, колькі гадзін за гэтыя амаль два месяцы мы мелі ваду? А за гады? Дык можа плаціць трэба меней? Або наладзіць урэшце водазабеспячэнне?

Ці не досыць? Чэхаў сказаў, што калі зайца біць, ён навучыцца запальваць запалкі. А калі водную гаспадарку?.. Што тады будзе з вадой?

Назвы такой да 1944 года не было. І ўсё адно для мяне яны — коласаўцы. Так з вялікай пяшчотай называюць гэтую трупу на маёй роднай Віцебшчыне, і не толькі на ёй.

Колькі я жыву, столькі памятаю гэты тэатр і спадзяюся дажыць вызначаны мне век разам з ім, радуючыся, што ён жыве, нястомна расце, працвітае і, як заўсёды, заваёўвае сэрцы людзей.

Першыя спектаклі БДТ-2 мне давялося бачыць яшчэ да вайны. Тады мы — і я, і тэатр — былі зусім дзеці. Мне год сем. Ён гады на чатыры старэйшы. Бачыць і ў Віцебску, які пасля правінцыяльнай тады Оршы здаваўся вялізным, як Парыж, і ў самой Оршы, у даваенным драўляным тэатры, што так утульна размяшчаўся сярод дрэў парка над рэчкай Аршыцай.

Ясна, што тыя спектаклі моцна падзабыліся, але адчуванне свята ад святла, яркасці фарбаў, музычнасці, нават паху сцэны — яны не забудуцца. І менавіта з гэтай прычыны я не верыў і не буду верыць у хадзячую тэорыю смерці тэатра, забітага кіно і тэлебачаннем. Не будзе такога, пакуль існуюць дзеці, якія прагна глядзяць на заслону і чакаюць дзіва, якое адкрыецца іхнім вачам, а пасля застаюцца сябрамі гэтага дзіва, гэтага свята — на ўсё жыццё.

Не будзе для мяне асабіста і для тысяч і тысяч іншых, бо на свеце былі і ёсць — коласаўцы.

…Памятаю іх выязныя спектаклі пасля вайны ў выпаленай, ушчэнт спапялёнай Оршы. Калі нават завея не магла выць у руінах, бо і руін не было (немцы разабралі іх на ўмацаванні). Тэатр выступаў тады ў сяк-так адноўленым будынку старога касцёла. І ў нас, падлеткаў, ясна ж, не было грошай, каб паглядзець усе спектаклі. А нам так хацелася гэтай вялізнай штодзённай радасці! Мы проста не маглі без яе жыць. Як без хлеба.