Ніл Гілевіч - Талісман

Нядаўна, сярод многіх іншых, паявілася ў друку яшчэ адна адрасаваная мне інсінуацыя з тых, што абысці моўчкі немагчыма — надта ж нядобра пахне! Нават на фоне ўсёй шавіністычнай тухляціны выдзяляецца!..

Прафесар педагагічнага інстытута замежных моў В.Акулаў наважыў унесці свой уклад у масавую фабрыкацыю інсінуацый і прад'явіў мне — ні болып, ні менш — абвінавачванне ў русафобіі, г. зн. у нянавісці да рускіх — да рускага народу, рускай мовы, рускага насельніцтва ў Беларусі ("усесаюная" газета "Набат" за 8 сакавіка б.г., рэдактар нехта В. Якавенка). Даказваць каму б то ні было, што гэта паклёп, што на русафобію я ніколі не хварэў і не хварэю, — лічу для сябе зневажальным і рабіць гэтага не стану. Людзі сапраўднай рускай культуры, якія даўно і добра ведаюць мяне, у тым ліку выдатныя, буйныя мастакі слова, паэты і пісьменнікі, не кінуць мне папрок у недахопе павагі і любові да рускіх братоў, рускай культуры і мовы, як, зрэшты, не зробяць гэтага і добрыя людзі ў іншых краінах, што гавораць і пішуць на іншых багаславёных мовах. Успамінаю, з якім разуменнем і спачуваннем успрымаліся ў Маскве на пісьменніцкіх пленумах мае выступленні, у якіх мне даводзілася гаварыць аб крайне бядотным становішчы беларускай мовы ў Беларусі, выгнанай з усіх устаноў і арганізацый — ад калгаснай канторы да ЦК КПБ і Савета Міністраў, з літаральна ўсіх гарадскіх, пасялковых і многіх вясковых школ рэспублікі, з болылай часткі рэспубліканскіх перыядычных выданняў, радыё- і тэлепраграм. Але хіба гэта дзіўна, што інтэлігентныя людзі падзяляюць твой клопат, твой боль, бачачы нечуваныя бясчынствы, што творацца ў адносінах да мовы 10-мільённага народа? На тое яны і інтэлігентныя людзі. Не могуць жа яны вітаць вынікі нялюдскай імперскай палітыкі "зліцця ўсіх моў і нацый", палітыкі, якая была паклікана забіць жывую душу народа. Яны — не могуць, а паны Акулавы — могуць. Сумна, што чалавек, які можа так бессаромна і развязна падвярстаць пад русафобію натуральны і законны пратэст супроць русіфікацыі Беларусі, выдае сябе за прадстаўніка рускай інтэлігенцыі.

У сваім няўрымсным жаданні прыпісаць мне русафобію і тым самым хутчэй стварыць у рэспубліцы праблему міжнацыянальнага супроцьстаяння, прафесар В.Акулаў не спыняецца нават перад самай брутальнай хлуснёй. У названай газеце ён «ничтоже сумняшеся» сцвярджае; што Ніл Гілевіч — цытую: "Три или четыре года назад опубликовал стихтворение, смысл которого можно было бы выразить так: русский язык, конечно, велик и могуч, но есть русские предпочитают белорусскую картошку". I далей: "Теперь благодаря Гилевичу мы будем знать, что свиньи, которых поедали россияне, откармливались белорусской картошкой".

Ну, што, паважаны чытач? Як любіла казаць адна бабуля: "Крэпенька?" Здорава ўрэзаў прафесар гэтаму махроваму нацыяналісту, ці не праўда? Не спяшайцеся, аднак, з высновамі. Рэч у тым, што ніколі падобнага пошлага глупства ні ў вершах, ні ў прозе Ніл Гілевіч не пісаў. Не толькі тры ці чатыры, але і сорак чатыры гады назад, калі быў малады і зялёны. I не пісаў таму, што — падкрэсліваю для вас, пан Акулаў — не мог такое напісаць. Проста — не мог, і толькі. Так ужо, на шчасце, быў з дзіцячых гадоў выхаваны. У тым ліку — і вялікай рускай літаратурай. Няма ў мяне такіх вершаў, пан Акулаў, няма. Калі падобныя "сцішкі" наогул ёсць у прыродзе, то іх аўтарства належыць або нейкаму прымітыўнаму недарэку або палітычнаму правакатару.

Спачуваю пану прафесару, але выходзіць, што ягомосць з усім сваім самаўлюбёна-напышлівым "глаголанием" сеў у лужыну. Давядзецца яму паказаць свету мае вершы пра свіней, расіян і беларускую бульбу. Іначай людзі скажуць, што і ён, гэта самае, выбачайце... паклёпнік. А ён жа, у адрозненне ад іншых пісакаў, разумее, што азначае гэта слова.

Р.S. Хацеў бы дадаць, што брудныя інсінуацыі ў друку — не самыя бяздумныя і хамскія дзеянні "ворагаў беларушчыны" (Купала), беларускай мовы і культуры, беларускай дзяржавы. Ёсць рэчы і болып агідныя і больш небяспечныя для справы палітычнай стабілізацыі нашага грамадства. Нядаўна адзін прафесар (так, так, без дву косся!) пазваніў па тэлефоне і не вельмі паслухмяным ад перабору языком і на адмыслова прафесарскім лексічным узроўні прахрыпеў: "Заткнитесь, пока не поздно, со своей белорусской незалежностью и своей государственной мовай. А не то размажем вас по стене!.." Вось так, мае дарагія сябры. Па сцяне — і толькі! Як размазалі сотні тысяч душ лепшых сыноў і дачок Беларусі. Самых сумленных і самых верных свайму народу.