Генрых Далідовіч - Міланькі

«Не ведаю, мама...— гэтаксама позіркам адказала яна.— Я так мала цябе ведаю... Ты ніколі нават са мною добра і не пагаварыла, не перазваніла... Я толькі і чула ад цябе, што трэба шанаваць сябе, жыць весела і лёгка... Але ж у жыцці ўсё яно іначай, у жыцці трэба разбірацца...»

— Нейкая дзіўная ты, доча...— паціснула плячыма маці.— Ці не закахалася ты?

— Хто кахае мяне, таго я не кахаю. Каго кахаю я, той мяне не кахае...— з жартам адказала яна.

— Дай мне, калі ласка, сваіх заколак,— прамовіла Мая Сцяпанаўна. Яна стаяла ля шафы, глядзелася ў люстэрка і ладзіла прычоску.— І кінь ты гэтую сваю работу — сшыткі... Сёння ж нядзеля, трэба і адпачыць, пагуляць... А мы толькі адно ведаем: у школе работа, дома работа...

Лілія Іосіфаўна моўчкі паднялася, падышла да сваёй сумачкі, дастала і падала сяброўцы палачку чорных, перавязаных яшчэ фабрычнай паперкай, заколак.

— Дзякую, Лілечка,— усміхнулася тая. Разарвала паперку і пачала прыколваць валасы.

«Прыгожая,— падумала Лілія Іосіфаўна, пазіраючы на сяброўку.— І зусім яшчэ маладая. Дваццаць год яшчэ толькі. Не тое што мне — дваццаць сёмы... Мала што прыгожая, дык яна яшчэ і шчаслівая. З усімі яна добра ладзіць, усе яе любяць... Вясёлая... Не тое што я... Сумная і нецікавая...»

— Ды праўда, не марней ты гэтак над сшыткамі,— прамовіла Мая Сцяпанаўна.— Скінь халат і адзень новую сукенку. Пойдзем куды і пагуляем. Ды і хлопцы ж вот-вот прыйдуць...

— Хлопцы!..— схмурнела Лілія Іосіфаўна,— Васіль твой хай заходзіў бы, а гэты чаго?

— Як чаго? Да цябе ж ходзіць.

— Перастань! — не вытрывала, злосна сказала Лілія Іосіфаўна.

«Я правяраю дыктоўку, перажываю за кожную двойку і тройку,— падумала,— а вось Мая так не перажывае. Паспала ўдосталь, тэлевізар паглядзела, выхарошваецца і хлопца чакае... І яна шчаслівая, ні пра што не бядуе... А я...»

І нібы невідушчы зірнула ў акно. За ім пачало ўжо шарэць. Дзьмуў вецер, хіляў голае вецце дрэў, страсаючы з іх кроплі. Дождж ішоў яшчэ і сёння, у першыя дні лістапада.

«А я напраўду, мусіць, нешчаслівая...— падумала.— І адчула гэта яшчэ ў дзіцячым садзе. Як цяпер, помню адзін дзень. Гуляем мы, дзеці старэйшай групы. Мяне пацягнуў балюча за валасы хлопчык. Я заплакала, падбегла да маладой выхавацелькі паскардзіцца. Тая суцешыла мяне і зноў пачала гаварыць з мамай адной з дзяўчынак.

«Бывае вось такое...— ціха сказала тая мама.— Бацькі прыгожыя, а вось дзяўчынка іхняя такая брыдзенькая... Нешчаслівая будзе...»

Засела мне тое слова ў памяці. Прыйшла дадому, пытаюся ў мамы: «Мама, што гэта такое: брыдзенькая?» Мама распытала пра ўсё, папрасіла мяне не зважаць на тое слова, а сама ўпотай выцерла слёзы...

Але тыя горкія словы справядлівыя: не стараліся падружыцца са мною хлопчыкі ў школе, ніхто не пакахаў мяне ў інстытуце, абыходзяць мяне і цяпер... Высозная я, худая, непрыгожая... А для жанчыны ўсё ж, што ні гавары, перш за ўсё краса патрэбна...»

— Дык не будзеш пераадзявацца? — перапыніла яе думкі Мая Сцяпанаўна.— Праўду ж кажу: і Іван прыйдзе...

— Тады і я праўду табе скажу... Твой Васіль прыводзіць яго сюды, каб той «забавіў» мяне, каб яму, твайму Васілю, можна было вывесці цябе з хаты... І, па-другое, вам абаім хочацца і пажартаваць нада мною... Дык папрашу цябе шчыра: перастаньце пасміхоўвацца! Я ж вам не дзяўчынка...

— Ды Іван неблагі хлопец...

— Ведаю, які ён хлопец. Валацуга і п'яніца... Цягаецца па ўсім свеце і нідзе не можа запыніцца... Бо не любіць работы...

Лілія Іосіфаўна вярнулася да стала, села. Чытала, але не запамінала слоў. Усё ў галаве як мітусілася: Мая, яе хараство, шчасце, яе насмешкі, Іван... «Брыдзенькая, нешчаслівая...»

— Паглядзі, Ліля, калі ласка, як я цяпер выглядаю...— сказала Мая Сцяпанаўна з ласкаю.

— Ды добра,— хутка азірнуўшыся, прамовіла Лілія Іосіфаўна.

І міжволі залюбавалася: Мая Сцяпанаўна стаяла ўжо ў чорным прыталеным касцюмчыку, пад пінжачком якога быў белы тонкі світэр, на нагах былі руда-бурачковыя калготы і чорныя туфлі.

— А брошка гэта падыдзе? — запытала Мая Сцяпанаўна, прыкладаючы да штрыфеля пінжачка брошку — два рудаватыя жалуды з зялёным лісточкам.

— Падыдзе. І Васілю твайму спадабаецца...— усміхнулася.— І бацькам яго...

Мая Сцяпанаўна са здзіўленнем зірнула на яе. Нібы разгубілася.

— Я так і адчувала, што вы можаце падумаць... Што я з Васілём толькі таму і хаджу, што ён дырэктараў сын...

— Ды не...— збянтэжылася Лілія Іосіфаўна.— Я так не думаю...

У сенцах начуліся тупатня ды гоман.