Леанід Дранько-Майсюк - Пра тое, як я... [13 несур'ёзных апавяданняў]

— Бачыце... Палез гэта ў кішэню ўнутраную і накалоўся аб гэтую зорку...

Леанід Ільіч даверліва паказаў мне зорку наравістую, што так неспадзявана сваёй прыколкай драцяной яму палец абдзёрла. Далей з тым жа даверам светлым здаровай рукой вывернуў штрыфель, і я ўбачыў, як з глыбіні пінжака сярод іншых драцін — зламысная прыколка зубам шчупаковым бліснула.

Смешна прызнацца, але ў маёй машыне не знайшлося ні ёду, ні зялёнкі. Можа, у вас ёсць?

Ах, вось яно што! Зялёнка патрэбна — і ўвесь клопат! Добра, што так. А то ўжо галава мая ад поўнай мабілізацыі мазгоў пухнуць пачала.

Я далікатна шмаргануў на дзвярах замком і Леаніда Ільіча параненага ў аптэку запрасіў.

Фігуранты, не вымаючы з кішэняў рук, увайшлі без запрашэння.

I толькі гэта за ахоўвачам апошнім дзверы зачыніліся, як і ўтварыўся самы што ні на ёсць момант кульмінацыйны.

Я паляцеў стукацца галавою аб паліцы шкляныя —кінуўся зялёнку шукаць, а Леанід Ільіч сціпла падышоў да століка, на якім, нядбайна пакінуты, ляжаў «Згублены ўраджай»...

— Ужо прачыталі? —спытаў ён пакрыўджана. Пляшачка з зялёнкай у маёй далоні памакрэлай імгненна ярка-чырвонай, як мак, зрабілася.

Мне захацелася стаць вар'ятам, і я, няма сумнення, ад страху і звар'яцеў бы, каб не сэрца добрае Леаніда Ільіча.

— Вам гэту пракламацыю, вядома ж, падсунулі,— зусім па-бацькоўску сказаў ён.

— Так, так... падсунулі, гады! Сюды... пад дзверы! — выкрыкнуў я з палёгкаю.

— I мне таксама падсунулі,— уздыхнуў Леанід Ільіч,— і таксама пад дзверы. Вам калі? Уночы?.. (Я махнуў галавой). Вось і мне ноччу... Вы толькі падумайце, што робіцца? За гэтага мядзведзя дурнога патрабуюць, каб мяне судзілі. Не па-чалавечы гэта. Дый сам мядзведзь, штучка такая з пчоламі ў носе... папёрся проста ў Швецыю! Ну хоць бы Польшчу братнюю выбраў. Слова камуніста, што жывы застаўся б. На польскім напрамку ў нас пэвэо слабейшае стаіць. Вось так... Дык што — давайце вашую зялёнку.

Пасля маналога такога шчырага на рану Леаніда Ільіча я гатовы быў абрынуць не тое што зялёнку, а ўсю аптэку сябраву...

Аперацыя прайшла ўдала. Перавязка таксама. Я далікатна абгарнуў рану, рэшту бінту закінуў Леаніду Ільічу на шыю — зрабіў для зручнасці перавязь. А раптам у машыне палец заные? Самы раз тады ўсю руку ўсунуць у пяцельку — няхай адпачывае.

Мой спрыт аперацыйны Леаніду Ільічу спадабаўся, і на самы адыход ён разгаманіўся са мной ужо зусім па-сямейнаму.

— Дык, значыць, у аптэцы працуеце?

— Не-е зусім... Літаратар я.

— Пішаце?

— Угу...

— Я таксама пішу. Што-небудзь маё чыталі?

— А як жа ж, чытаў...

— Спадабалася?

— Вельмі...

За гэты час мы так і не прыселі. Хоць колькі таго часу прайшло? Хвілін дзесяць, не болей. Аднак было відаць, што Леанід Ільіч стаміўся, што яму, перавязанаму, у машыну хочацца.

— Хутка памру,— раптам сказаў ён,— а ў Палітбюро поўны завал...

Пасля гэтай шчырасці генсекавай ахоўвачы ў шынелепадобных апранахах па-конску з нагі на нагу пераступілі. Я ж дзеля бяспекі сваёй, адчуваючы незадаволенасць ахоўвачоў, уцягнуў галаву ў плечы і апусціць вушы паспрабаваў. Каб не пачуць лішняга. Але ўсё ж пачуў.

— Уся надзея на моладзь,— прамовіў Леанід Ільіч.— Мы тут нядаўна ў склад Палітбюро ўвялі маладога. Гарбачоў яго прозвішча. Я на яго вельмі спадзяюся.

9 красавіка 1989

Юрыю Кабанкову

Так, быў у мяне і гэты клопат — з Масквы ў Мінск мэблю перавезці. Пра ўсё распавядаць не буду, што там ды як — пачну з самага цікавага...

Тарабаніць гэта таксоўка грузавая на вакзал Беларускі, мэблю маю вязе, шафёр — машыноўшчык ахавы — у мемуары ўбіўся, успамінае, як ён Высоцкага адзін раз бачыў, а мы з сябрам-літаратарам збоч яго ў кабіне прывінціліся, слухаем нудоцце гэтае пра караля Таганкі. Вакзал Беларускі, дзякуй богу, не забавіўся, высунуўся на вочы падковай каменнаю, і толькі я падумаў пра шчасце, якое падковы прыносяць, як машыноўшчык наш таксоўку сваю на тормаз мёртвы, як на ланцуг кароткі, пасадзіў,— да багажні метраў сто не даехаў.

А сам?

Глядзіць проста перад сабою, сапляводам гарбатым, як рашпілем, пагрозліва шморгае, гэта значыць бачыць нас у кабіне не хоча.

Чаму?

— А вы,— тлумачыць,— пра генія народнага Валодзьку Высоцкага няўважліва слухалі. Не люблю, калі да імёнаў святых адносіны такія. Дый знак тут пастаўлены.

Сапраўды, перад намі на драціне калыхалася бляшка круглая з палоскай белаю. I палінезійцу французскаму ясна — далей ехаць нельга.