Генрых Далідовіч - На новы парог

Васілец павярнуўся і, задумаўшыся, пакрочыў па калідоры да настаўніцкай. Можа, нехта іншы ведае, што сёння здарылася ў Ірыны Васільеўны, скажа, параіць, як той памагчы.

З настаўніцкай вымкнулася Таццяна Сяргееўна. І дзесяць гадоў назад, і цяпер адметная ад усіх настаўніц-равесніц. Тыя, лічы, усе некалі танклявыя, стройныя, жыццялюбныя, цяпер папаўнелі, пацяжэлі і нібы страцілі нейкія высокія парывы, сталі цвярозыя, прадбачлівыя, нават мудрыя, з павышаным пачуццём уласнай годнасці. Таццяна Сяргееўна ж і цяпер стройная, як дзяўчынка, гарэзная, нават па-юначаму дзёрзкая, зусім не абачлівая, не хітрая, бескарысная, не зваблівая да жыццёвых выгод. Яна і цяпер, у сталыя гады, жыве з летуценнаю фантазіяю, з пошукамі ідэала, хоць на словах часамі можа і выказваць да ўсяго абыякавасць, нават апатыю. Ніхто, да слова, не можа зразумець, чаму яна не выходзіць замуж. Жаніхоў жа і цяпер уецца каля яе цэлы тузін. І тутэйшых, вясковых, і гарадскіх.

Услед за Таццянай Сяргееўнай выйшаў Акаловіч — малады настаўнік літаратуры. Ён працуе ў школе першы год. Здаецца, закахаўся ў Таццяну Сяргееўну, здаецца, і яна не супраць, што ён лашчыць яе тамлівымі патайнымі позіркамі, без дай прычыны трапляе ёй на вочы, чырванее, бянтэжыцца, калі яна загаворыць з ім. Акаловіч — відны хлопец. Высокі, з ахапкам русявых валасоў, з блакітнымі вачыма. Разумны, востры на язык. Чым болей сарамлівы з Таццянай Сяргееўнай, тым зласнейшы з астатнімі. Ужо скардзіліся яму: Акаловіч непачцівы да старэйшых. Да жанчын-настаўніц, апрача Таццяны Сяргееўны, найперш.

Таццяна Сяргееўна спачатку чакала Акаловіча, каб, відаць, прайсціся крыху разам з ім па калідоры, але, убачыўшы Паўла, пакінула таго, паспяшалася яму насустрач. З усмешкаю на паўраскрытых паўнаватых вуснах і ў чарнаватых вачах. Уся нібы цыганка. Чорныя валасы, чорныя дужкі броваў, у чорных ботах, чорным гольфе, паверсе якога быў шэры пінжак, шэрая спадніца. Як і заўсёды, модніца.

— Мароз-ваявода абходзіць уладанні свае...— усміхнулася, падаючы маленькую мяккую руку і з нейкай незразумелай адданасцю пазіраючы ў вочы.

Заўсёды не толькі жартуе, але і пакеплівае з яго. Іншыя равеснікі, здаецца, амаль ужо забыліся, што яны некалі разам пачыналі працаваць, адносяцца да яго пачціва, як да свайго кіраўніка, а вось Таццяна Сяргееўна не зважае ні на якую субардынацыю. Яна і адзін на адзін, і пры ўсіх называе яго проста: Паша, Пашка, Паўлік. Можа і папікнуць за нешта, сказаць усю праўду. І не толькі яму. Але і кожнаму школьнаму інспектару. За гэта, крышку зайздросцячы, яе недалюбліваюць астатнія настаўніцы. Ды яшчэ за тое, што Таццяна Сяргееўна пасміхоўваецца з іх, што яны лісліўцы, што занадта хутка «абабіліся».

Цяпер Павел нічога не сказаў, толькі, вызваліўшы руку, паківаў пальцам: ну, маўляў, даскачашся некалі ты ў мяне, вясёлая красуня!

— Ну што ж рабіць, Паўлік, калі я цябе люблю! — прамовіла какетліва.— А хто каго любіць, той таго і чубіць...

Акаловіч, пачуўшы гэта, суха паздароўкаўся з ім і шмыгнуў ад іх, аж, здаецца, вецер засвістаў.

Нейкі міг Павел і Таццяна Сяргееўна, усміхаючыся, пазіралі адно аднаму ў вочы. З павагаю, з пяшчотаю.

— Малайчына ты, Таня,— сказаў ён.

— За што, Паўлік?

— За тое, што не маркоцішся, не стогнеш шмат, заўсёды гарэзная, вясёлая...

— Думаеш, я толькі такая? — звузіла цыганскія вочы.

— Здаецца...

— Я не толькі такая, Павел Мікалаевіч...— уздыхнула, і ён здзівіўся, як на яе прыгожы твар кладзецца нейкі цень і твар нібы раптоўна старэе.— Я зусім іншая. Але раз вы ўсе лічыце, што я такая, дык я такая і буду...— Усміхнулася. І той цень нечакана знік, яна зноў стала маладая, бесклапотная.— Так?

— Будзь...

— Добра, Паўлік,— усміхнулася.— Буду такая, якой вы мяне ведаеце. Усякія сумоты і гаркоты, як ты кажаш, пакіну толькі пры сабе... Нашто яны вам? У вас і без іх клопатаў, перажыванняў хапае...

І пайшла. Лёгка, жвава.

Ну і жанчына! Загадка! Усе пра яе, мусіць, маюць няправільную думку. Бо лічаць, што яна легкадумная, а яна, здаецца, зусім іншая. Не хітрая, а мудрая, надзвычай жаноцкая і не саромеецца ніколі паказаць сваю гэтую жаноцкасць.

— О, кабетка! — нечакана вывеў яго з задумення Сліжаў голас.— Можа, і адна такая на наш раён!

Павел азірнуўся: побач стаяў таўсцюк Сліж. Не чутно было, калі ён выйшаў з настаўніцкай, калі наблізіўся сюды. Стаіць во і таксама пазірае ўслед Таццяне Сяргееўне.

— Але як ні заляцаюся, ніякага толку...— сказаў з жалем.— Каб ты пазаляцаўся, дык яна адразу б...