Ніна Мацяш: Душою з небам гаварыць [Выбраная лірыка]

...Як доўга не хмялее галава.
Так рады дружнай веснавосці вочы —
А сэрца радавацца што ж не хоча?
Няма яму вясны, яшчэ няма.
На чорна-белых берагах — зіма.
Дзён чарната ды бель даўгіх начэй...

А сонца зіхаціць усё ярчэй!
Усе вастрэй напружваецца слых:
«А можа, сёння прыляцяць буслы?»

Нібы ад іх прылёту акрыяе
Душа.
Нібыта не цябе чакае.

1973

* * *

Чакаю цябе. Так жаўронак світання чакае,
З чужой чужаніцы дадому вярнуўшыся ўночы.
Чакаю цябе. У сваім неспакоі блукаю,
Які мне то памяць тваю, то няласку прарочыць.

Жыву без цябе, як без лесу бяроза на ўзгорку —
Высокая, дужая, толькі заўжды ў адзіноце,
Нязломная, толькі ці ведае хто, як ёй горка
Адной грэцца сонцам, калі тое сонца ўзыходзіць...

Чакаю цябе.

1972

ПРЫЗНАННЕ

Тваё ніякаватае прызнанне —
Зялёны ветах у маёй спякоце.
Калі табе нялёгка
(Так сказаў),
Тады ты да мяне чамусь прыходзіш...

Зялёны ветах, засені галіна.
Як хораіпа яна знімае стому!
Малой драбнічкі толькі не хапае
У густой лістоце:
Расспяванай птушкі.

Калі б яшчэ і з радасцю сваёй
Прыходзіў да мяне ты,
Як дадому...

* * *

Была такая буйная вясна!
А я жыла, жыла — не разумела,
Нашто мяне абдорвала яна
Цнатлівай чысцінёй чаромхі белай,
Яе агрузлых, хмельных кутасоў
Таемнай, ледзь улоўнаю гаркотай.
На ўзлесках цвіў лілова-сіні сон
I аддаваў мне ўсю сваю пяшчоту.
А салаўі, пад смех маладзіка,
Паілі сэрца слодыччу шчымлівай.
Прымала ўсе дары мая рука
Ў няведанні наіўным і шчаслівым.

Цяпер дажджы дзяўбуць маё акно,
Шматае вецер з дрэў рудое лісце.
...Дзень добры, любы! Ведаю даўно,
Нашто вясна дарункамі калісьці
Абсыпала мяне так шчодра...

1963

ПЕСНЯ МАТЧЫНАЙ МАЛАДОСЦІ

...Замерла хвіля, як матыль на шпільцьі:
Знарок ці незнарок,
Сабе ці мне? —
Вяртае мама песняй маладосць сваю:

...Насыпаў пшанца
Аж па каленца,
Наліў вадзіцы
Аж па крыліцы.

Галубка не есць,
Галубка не п'е,
На круту гару
Усе плакаці йдзе.

- Галубка мая,
Шызакрылая,
Якая ўдалася
Ты журлівая!

Ой, ёсць у мяне
Семсот галубоў,
Лятай, выбірай
Па сэрцу любоў.

Ой, лятала я,
Выбірала я,
Нё знайшла такога,
Як страціла я...

А на старой бярозе за акном
Кажнюткі ліст імя тваё калыша;
А за парогам кожная сцяжынка
Звіваецца ў дарогу — да цябе:

I што ні міг, сваёй кажнюткай нотай
Святло і цень — табе — складаюць гімн.

1972

АМО ТЕ

«Аmо tе, аmа mе, fides immortals» - «Кахаю цябе, кахай мяне, вернасць несмяротная», — пісалі старажытныя рымляне на заручальных пярсцёнках.

З Рыма, з даўніх давён,
Праз стагоддзі-вякі,
У абрадавым звоне крыштальным
Прыкаціўся пярсцёнак
Да жаночай рукі,
Прыкаціўся пярсцёнак
Да мужчынскай рукі, —
AMO TE,
AMO ME,
FIDES IMMORTALES.

Блаславіў Гіменей,
Абяцаў Гіменей
Сонца, шчасце раскрыленых даляў.
І выстукваюць сэрцы
У цябе і ў мяне;
AMO TE,
AMO ME,
FIDES IMMORTALES.

Па жыцці не прайсці,
Каб не зведаць бяды.
Нам бы толькі пярсцёнкі шапталі
Праз вясну і слатэчу,
Праз гады і гады:
AMO TE,
AMO ME,
FIDES IMMORTALES.

* * *

Так часта пад гарачую руку
Натворыш нешта, нагародзіш нешта, -
Касуеш найдарожшае дарэшты
Так часта пад гарачую руку

Згрызоты – быццам совы на суку,
Атрутнай мукай – нечая бязгрэшнасць...
Так часта пад гарачую руку
Натворыш нешта, нагародзіш нешта...

1970

ВОСЕНЬ

Ластаўка вясну пачынае,
восень наклікае.
Народнае
Ляцелі ў святліцу.
А трапілі вязнямі ў цэлю.
О, сцены!
О, гэты злавесныя цені!
За кратамі
Восень трасе рызманамі стракатымі —
Мроівам шат.

Заўсёды так мала хацела я:
Святла ды цяпла.
А вось выяўляецца:
Хацела — заўсёды! — зашмат.

Напраўду зашмат.

Нераскайна
Высозную цэннасць
Надавала сама
І парыўнаму кроку насустрач,
І загойнаму слову.