Ніна Мацяш: Душою з небам гаварыць [Выбраная лірыка]

А я тужу аб акіяне мудрым —
Рукой прылашчыць бы халодны лоб...
А мне недастае той шызай тундры,
Дзе сэрца мужнасць мо знайсці змагло б.

А я сумую аб пякельным поўдні,
Аб той краіне, дзе ні ты, ні я
Не захацелі б боль і крыўды помніць, —
Тваё каханне і натхнёнасць дзе мая.

1968

САМО

Ці надзеі непраўдзівыя,
Ці дарожанькі не тыя,
Ці сама я негадзівая, —
Адвярнуліся святыя!
Ці не так, як трэба, клікала,
Ці не там я іх шукала?
Ветру скрыпачка пілікае,
Каб галоўку не ламала.

Крач не крач самотнай вуціцай
Ці гадай на каве ў місе,
А ўсё суджанае збудзецца
I само,
хоць задавіся!

1990

* * *

А можа, ўдасца, мо сябе ўтаймую,
Душу і цела ў розуме злучу?
I лета доўгае перазімую,
За халады пакорай заплачу.

Пасля цяжкіх, бязлітасных агледзін
Пачуццяў, што пакутай параслі,
Вярнуся ў час, які мне шчэ адведзен
На гэтай пакрываўленай Зямлі.

Шчэ закрасуюць буйна краскі ў лузе,
Шчэ завіруюць снежныя віры, —
Спакойная і шчырая, вярнуся
З людзьмі пра шлях і долю гаварыць.

I падстаўляць сваё плячо слабое,
Дзе хоць каго паратаваць змагу.
Мы ўсе — з любові, ўсе мы — да любові,
А як жа мы прад ёю ўсе ў даўгу!..

То, можа, ўдасца, мо сябе ўтаймую,
Душу і цела ў розуме злучу,
I неяк жытку гэту дазімую,
I новай гэтакай — не захачу.

1985

ЗАЦЬМЕННЕ

Акіян мой стаў азерцам:
Засуш не міне.
Чэрпаю насмяглым сэрцам –
Шкрабаю па дне.

Берагу – не ўберагаю
Сцежкі паясок:
Засыпае, засыпае
І яе пясок.

Вось як дыхае пустыня –
Роздараж ды глуш!..

Што яшчэ мне, лёс, падкінеш
Пад зацьменне душ?

1984

АПАТЫЯ

Разглядваеш паныла лямец дзён,
Адпушчаных на песню —
Змарнаваных
На тло бясконцых вымаганняў быту, —
Самапавагі, песні той жадзён,
Разглядваеш бяздарны лямец дзён:
Ах моташна ад затхлай поўсці...

Душа за кабалу адпомсціць!

1984

БЯЗЛАДНАЯ РАЗМОВА

Пагаварыць з табою трэба мне,
А я пакутна падбіраю словы:
Зусім дзяўчынка ты ў маіх вачах,
А я ў тваіх чытаю столькі болю...

Як недарэчна, што душы мудрэць,
Мужнець ёй толькі ад рубцоў уласных
І раны, што скрывавілі мяне,
Цябе не ўберагуць ад ран тваіх.

Паслухай, сёння, калі што й скажу
І прыгадаю пачуццё, якое
Абразай падсякалі, як з абрэза,
Не думай, што цябе хачу суцешыць
Падобнасцю людскіх перажыванняў:
Не ўсцешыла б мяне бяда чужая,
Хай і ў мінулым гэтая бяда.

Цяпер, калі па валасах маіх
Усё натхнёней чыркае галубка
Крылом з'інела-белым,
Я хачу
Упэўніцца, ці гэтак, бы ў юнацтве,
Да новых ран маё гатова сэрца...

1977

ВОРАН КРУЖЫЦЬ

Я шукала чараўніцу,
Ах, шукала,
Каб мяне ад варання
Паратавала,
Каб яно штодня-штоночы Не кружыла,
Каб я цяжка так па сонцу Не тужыла.

Абышла я паўкраіны, Паўзямліцы,
Не знайшла нідзе жаданай
Чараўніцы,
Бо яны, бо і яны
Па сонцу тужаць,
Бо над кожнаю душой
Свой воран кружыць...

1989

ЧУЙНАР

«Ты на зямлі, каб несці крыж з пакорай,
Наканаванне дзейснячы сваё.
І ты чыймусьці трудаванню ўторыш,
І хтось мацуе спраўджванне тваё.

Інач усё, што можаш перайначыць,
Вітай усё, над чым не ўладны ты.
Што ж да аддачы... Не чакай аддачы.
Не тут яна. За рысай нематы.

Там
адтайнуецца ўся патаёма
Заломаў лёсу і цярпення дар».

...Пазыбваўся ў начным дзвярным праёме
Бялёсы цень. Дарог маіх чуйнар.

* * *

Усе мы, усе мы ў хадзьбе
Да небакраю.
Калі й чакаю чаго –
ад сябе
Чакаю.

Табе не па сіле крок
Маёю сцяжынай.
Мы нават у снах сяброў
Чужыя.