Ніна Мацяш: Душою з небам гаварыць [Выбраная лірыка]

1965

* * *

Шчэ не журуся я па харастве,
Якое параскрадваюць маршчыны.
Смуткую: без мяне мае сцяжыны
Марнеюць па пяску і па траве.

Па мураве, па камені, вадзе
Мной не адкрыты свет мяне гукае,
І з немагчымасцю ўсё не звыкаю,
Пакуль мне Парка ніць сваю прадзе.

Пакуль яе не абарве няўзнак,
Мне столькі трэба зведаць і пабачыць
Людзей у працы, весялосці, плачы,
Каб зразумець, што так, а што не так,

Што не па-людску складваю ў жыцці.
Падчас і па чужых краях журуся,
А хопіць і куточка Беларусі,
Каб цэлы век свой да яе ісці.

1977

* * *

Ведаем, жывём занадта мала,
Каб на прыканцы не шкадаваць,
Што не ўсё, чым доля нас вітала,
З годнасцю мы ўмелі адвітаць.

Ды ў часы расцугленых нейтронаў,
Прамянёвай хуткасці часы,
Так жывём, нібы ўжо забаронена
Выпадку наш промень пагасіць.

Быццам не паўвеку нейкіх толькі —
Дадзена паўвечнасці ў запас,
І падбаць яшчэ паспеем з толкам,
Будзе дастаткова сілы ў нас,

Каб вярнуць запушчанаму саду
Плён надзеі і харашыню,
Каб, шануючы душы радню,
У сабе знайсці апору й раду...

1979

* * *

Твайго палону прагну я —
Не пакідай мяне, работа.
Хай дыхае у твар спякотай
Ралля суровая твая.

Адно на ёй, адно на ёй
Каласаваць таму спакою,
Што непастойнасцю сваёй
Знявечаную памяць гоіць.

Ён, як бясцэнны дар, нясе
У плыні руху забыванне,
Што след наш тут — след па расе,
Што вечны тут адны пытанні.
Але з прасветласцю якой

Сцвярджаць я свету не баюся
Сваёю кожнай баразной:
Жыву!
Люблю!
Не наталюся!

1974

* * *

Снег упаў на голле залатое.
Толькі ўчора сонцам ліўся ліст —
А сягоння пад завейны свіст
Снег упаў на голле валатое.

І шчыміць разгублена душа,
Нібы не бярозка, а сама я
Так безабаронна адгараю, —
І разгублена шчыміць душа...

1982

ПЧОЛКА

Сшывае лёс крывой іголкай
Памкненні й чыны ніткай скрухі.
Душа нектар свой,
быццам пчолка,
Усё шукае ў полі руху.

Нічым пагрэбаваць не можа,
Хоць не заўсёды патрапляе
З падзейнай наквеці варожай
Жывіцца тым, шго прасвятляе.,

І мус уроку паўтарацца,
Пакуль не ўсвоіцца належна,
Што не ад змены дэкарацый
Спектакль
і ролі ў ім
залежаць.

НЕ СПАЗНІСЯ

Толькі мо ў казцы ёсць лёс —
нібы кошык,
Поўны адно медуніц ды суніц.
Бойся спазніцца са словам харошым:
Тонка прадзецца жыццёвая ніць.

А ліха не спіць...

Ах,
запіваць бы сухую скарынку
Наканаванага —
з чыстых крыніці
Бойся спазніцца з харошым учынкам:
Тонка прадзецца жыццёвая ніць.

А ліха не спіць...

1983

ГАЛІНКА ПЛЮШЧУ

Гляджу на галінку плюшчу пакаёвага:
Упарта імкнецца яна з кута цёмнага
Да праёму ваконнага,
Лістком за лістком сягае
Наўпрост да святла,
I няма на шляху да яго
Ніякой перашкоды.
Толькі ж раптам
Бы нейкая сіла галінку спыняе
I нават у бок процілеглы
Заварочвае!
Як прыкметна мізэрнее лісце яе
У такім адхіленні —
У шуканні ранейшага сонца свайго,
Падаванага ёй
У час побыту ў іншым пакоі...
Але на шляхах у былое
Няма поступу ўперад.
I выпростваецца сцябліна,
I разгортвае новае сакавітае лісце
У руху да Сутнага!

Гляджу на галінку плюшчу пакаёвага.
Бачу самую сябе.

1990

* * *

Дзе ты, даўняя любасць?
Белы корань душы...
Глей самотнасці грубай
Дзёрзка разварушы!
Даўкіх будняў прагалы
Перакрэслі сабой.
Без цябе што б я знала
Пра пяшчоту, пра боль?
Мне маркоты не збыцца,
Як гарбунні — гарба.
Без цябе не адкрыцца,
Што такое журба.
Так настойліва беды
Промнік сонца дзяўбе...
Як магла б я паведаць
Прагу жыць —
без цябе?
Дзе б я чэрпала сілы
Усміхацца, спяваць?
Чым
падцятыя крылы
Тут змагла б мацаваць
Ты ці лекі, ці згуба —
Нематой не душы,
Безаглядная любасць,
Вечны корань душы...