Ніна Мацяш - Душою з небам гаварыць [Выбраная лірыка]

О, так і з намі!
У бязвоблаччы
Ліхая грымне нечаканасць,
I ўсё, чым быў жывы, як кані,
Шугне кудысь у паратунку.
А потым вернецца і поначы,
Зарой,
Сваю шукае прыстань,
Ды зруйнавана ўсё тут чыста,
Ранейшаму няма прытулку,
Ранейшаму душа чужая...

Ці лепшае ў ёй прарастае?

1974

КРЫНІЦА

Бярозавым святлом упала поўня
У ціха разгайданы ветрам гай.
Абавязкова некалі прыпомніць
Табе твая пічаслівая туга
І гэты гай, і апантанасць поўні.

Пачуццяў іншых абарваўшы прывязь,
Абавязкова вернецца сюды
Твая душа,
як па жывіцу, прыйдзе
Да гэтае крынічнае вады,
Пачуццяў іншых абарваўшы прывязь.

Яна адна тут, ясная крыніца.
Цяпер ты і не думаеш, бадай,
Што толькі ў ёй адзінай і бруіцца
Жыццё, якім гаворыць з намі гай.
Любоў... Яна — як гэтая крыніца...

Бярозавым святлом упала поўня...

СОН-ТРАВА

Якая дзіўнасць... Аж неверагодна...
Цвярозы ліпень, чабаровы свет,
І раптам — кропляю нябёс пагодных —
Званок світальны сон-травы ў траве.

Якая дзіўнасць... Дзе, у чым прычына,
У якой нястачы вод, святла, цяпла,
Што кветка толькі зараз расцвІла,
Свой май у ліпні толькі прыручыла?

Якая дзіўнасць... Я крануць не смею
Бунтоўны, пе ў пару, яе агонь:
У цвярозасці чабору страсна спее
Званок няспраўджанага сну майго.

1973

ШЫПШЫНА

Гляджу на куст шыпшынавы з тугою:
Не ўбераглі яе калючкі цвету.
Дзеля чаго ж яны тады на голлі?
Маўчыць маё дасведчанае лета.

Ажно да ўзлесся з сонечнай палянай
Усеўладарна падступіла жыта.
Нямала і ў мяне галін зламана
Чужым і ўласным хапатлівым бытам...

Спакой — не здзьмуць апоўдню
й парушыны
З ліста, ён і не сіліцца дарэмна.
Я знаю: быць шыпшынаю шыпшыне,
Пакуль зямлі трымаецца карэннем.

І ўсё ж на куст гляджу, гляджу
з тугою —
Не ўбераглі яго калючкі цвету.
Дзеля чаго яны тады на голлі?
Маўчыць маё дасведчанае лета.

1975

АРАБІНЫ

Ну вось, зноў арабіны адцвілі,
Шчэ ў адзін чэрвень велічна ўваходзяць.
Хто я? Дзеля чаго тут, на зямлі?
Нашто брыла тысячагоддзі,
Пакуль, як арабіна ў лета, крок
У гэтую хвіліну не зрабіла,
Якая — памылкова ці знарок?—
Са сну маю свядомасць абудзіла?

Лістоты й гронак вязіва шуміць
Прад небам вечнае зачараванне.
А я — а я ўсяго кароткі міг,
Працяг у часе нечых існаванняў.

Працяг іх лепшых помыслаў, відаць,
Надзея іх няздзейсненых памкненняў.
Я ж чую, чую: плодная вада
Упарта акрынічвае карэнне
Маё; і я — за продкаў, за сябе—
Распростваю спіну, увысь цягнуся.
Ідуць у задуменні, не ў журбе
У песню
арабіны Беларусі.

ЛЯ ВОЗЕРА

Зялёны бераг. І вада — зялёная.
І вочы — як трава і як вада.
...Чаму вы, хвалі, хоць імкнеце ўдаль.
Аднак усюды — берагоў палонныя?

Дзе б ні стаяў над возерам, нязменна вы
То гнеўныя, то ціхія — да ног...
Зялёная вада. Пяску клінок.
І вочы — зелянкавыя, праменныя.

1973

ДАЖДЖЫНА

Шапоча дождж ліпнёвы
За шыбаю начной.
Спакой ягонай мовы —
Вянец на мой спакой.

Даволі ж бо, даволі
Мне прывідаў лавіць.
Хачу, нарэшце, волі:
Хачу пакорнай быць.

Пакорнай, як дажджына,
Што дасягнуць змагла
Прызоркавых вышыняў,
А ўсё ж у пыл лягла.

Каб зноў, калі падоліць,
Узняцца шчэ вышэй,
А падаючы долу,
Як праўду, мець свой шэпт.

Шапоча дождж ліпнёвы
За шыбаю начной.
Спакой ягонай мовы —
Вянец на мой спакой.

1990

РЭМЕЗ

Прага неба, вышыняў прачыстых
Адкладзецца маршчынкай на лбе.
Дзень мой толькі з табой найсвятлісты,
Не крыляецца мне — без цябе.

I ссутоньваюся, і нямею,
Хоць упарта, як рэмез, вяжу
Я гняздзечка любові — ў надзеі,
Што тваю адагрэю душу.

Прывід мары становіцца явай,
I нядзеліцца будні трыснёг
Ад табой зноў набытага права
Быць —
каб сонцам валодаць, як бог.