Аляксей Карпюк - Выбраныя творы ў двух тамах

Муля з бабкі пакпіў:

— Цётко, так вы — уваскрасаць на неба ідзяце?

— Пасмейса, пасмейса!.. Усенько збудзецца, дай адно час!..

— Калі ўваскрэснуць і ўмерлыя, то куды людзі падзенуццо тады на зямлі? Іх жа столькі жыло да нас!.. На выцяжку будуць стаяць хіба, упрытык!

— Гасподзь бог адкрые ім новыя міры! — ні хвіліны не задумваючыся, растлумачыў Давідзюк, падляцеўшы.

— Бог адкры-ые нам, Ляксандар, адкры-ые! — пацвер-дзіла цётка.— Як зрабіў гэты свет, то наробіць шчэ!

Муля толькі цяпер адчуў — уся яго эрудыцыя тут абсалютна бяссільная.

Для людзей, якія ўжо спалілі за сабой масты, спозненыя разважанні хлопцаў — будзь яны найкрыштальнейшай праўдай! — цяпер былі непажаданымі. На крынкаўцаў пайшоў здаровы Антанюк з Масева Другога, які з мужыкамі ўзвалакаў званы.

— А ты чаго тут палітыкуеш? — гледзячы спадылба, абрынуўся мужык на Мулю.— I цябе, нехрыста, прынесла ўжэ сюды ваду муціць?

— Трэ Альяшу сказаць! — дапамаглі масеўцу бабы.

— Такім смаркачам шчэ і сам дам рады! Бач, па-прыпіраліса ўжэ!.. Скончыласо ваша панаванне, згінеце зара!..

Крынчане моўчкі адступілі за плечы разявак.

Магутны ў сваёй масе, расфанатызаваны, суровы ды ўпэўнены ў слушнасці свайго ўчынку натоўп, гэтыя сотні рашучых і дужых мужыкоў ды баб, не толькі разарвалі б на шматкі, сцерлі б на порах таго, хто адважыўся б перашкодзіць падрыхтоўцы да таінства,— яны гатовы былі ісці супроць цэлага свету!

Другія багамолы былі занятыя і зусім не звярталі ўвагі на разявак. Толькі потым нехта з фанатыкаў спытаўся ў грыбоўшчынцаў са шкадаваннем:

— А хіба вы з намі не пойдзеце? Уражаныя вяскоўцы ўсё маўчалі.

Тады іншы дзядзька ў кужэльнай, першы раз надзяванай кашулі паківаў галавой:

— Няўжо і застанецеса?

— Нічого, Іване, пакінь іх у спакоі! — параіў сябар.— Яшчэ ўспомняць на тым свеце, а позно будзе!

— Усе-е яны ўспомняць, брацця і сёстры, усе-е!..— уставіў сваю заўвагу Давідзюк.— Гэтаксамо калісь людзі елі, пілі, весяліліса, выходзілі замуж, перад усямірным патопам, зусім не думалі пра бога і высмейвалі старога Ноя! Абзывалі яго нават вар'ятам, калі той свой каўчэг збіраў!

Фанатыкі з пераможнай упэўненасцю кпілі з вяскоўцаў:

— Чакайце, чакайце і вы!..

— Бо і тады грэшнікі думалі, што жыццё сваё чалавек праводзіць адно на зямлі! — прапаведваў Давідзюк далей.— Глупства, брацця і сёстры!.. Прабыванне нашае тут было надта кароткае, адно імгненне, а там нас чакае вечнасць! Хутко, надто хутко нашае зямное існаванне, наш тлен абарвецца, развеецца і мы перад усявышнім будзем трымаць адказ за пражытыя хвілі!!.

— От табе і «кумэкус эго!» — з сумнай усмешкай пакпіў са свайго галавара малады крынкавец з культурнай камісіі прафсаюза гарбароў.— Гэта табе не выступленне хору арганізаваць!..

— Яшчэ які комікус! — самакрытычна згадзіўся з ім Нішт, павярнуўшы да сябра акуляры з тоўстымі, як дно дзвюх бутэлек, лінзамі.— Жывыя персанажы з біблійнага патопу! Раскажы каму ў горадзе — не павераць!

4

Вялізная гурба па-святочнаму разадзетых багамолаў урачыста накіравалася да Альяшовай святыні са спевам:

Самыя адпетыя фанатыкі, прыбыўшы на святы ўзгорак, адразу распласталіся на цвінтары і ракавой гадзіны чакалі ў здранцвенні, не павярнуўшы нават і галавы. Іншыя ж рыхтаваліся да яе дзелавіта, спакойна і цярпліва — бы гаспадары, якія рыхтуюцца да вяселля ці хаўтур.

— Глядзі, Соня, дзяцей, каб не надто перапалохаліся, як пачне грымець, бліскаць і зямля валіцца!..— павучаў жонку практычны дзядзька.— I сама не бойса!.. Калі ўжэ распачнецца ўсё, то стань і — ні з месца, замры! Народу будзе — прорва, але бог нас не кране!

Побач саракапяцігадовы няўклюда, першы раз у жыцці цалуючы жонку, з дрыжаннем у голасе казаў:

— Ну, Нюрка, будзем развітвацца! Жылі мы з табой душа ў душу дваццаць гадоў, нікому кепскага нічого не зрабілі, а цяпер давай... Хто ведае, ці ўбачымса на тым свеце шчэ?!

— Выходзіць, мы там будзем не разам?! — абуралася кабета.— Ты хочаш мяне пазбыцца? Ці ў цябе е такі вялікі грэх, што адразу ў пекло ўжэ рыхтуешса?.. Я пра цябе чаго-небудзь не ведаю?! Чаго маўчыш?! Заткнуло, бачу, заткну-уло табе, ага-а!.. Я перад табой чыстая, як перад госпадам богам, запамятай!

Нейкі мужчына няўклюдзе заўважыў:

— Во, маеш!.. Скажу табе, брат, калі жонак там не аддзеляць ад мужыкоў, то і рай будзе нам не рай!

У іншым месцы мужык пытаўся ў кабеты: