Генрых Далідовіч - Міг маладосці

Рэгіна паклала тэлеграму ля тэлефона i, не выключаючы святла, вярнулася ў пакой.

—Хто прыходзіў? — папытаў Сяргей.

—Угадай...— сказала яна, падняла з падлогі свой парык, падабрала — колькі абмацала ў паўцемені — заколкі, паклала ўсё гэта на стол, перакулілася цераз Сяргея на канапу да сцяны, зноў зашылася пад цёплую коўдру, прытулілася.

—Суседзі?

—Не. Не ведаеш? Ах ты, хітрун гэтакі, падманшчык! — i з жартам застукала па яго грудзіне кулаком.— Твая яшчэ адна знаёмая прыходзіла. Згледзела мяне — i ходу... Так што зараз я дам прачуханкі, a заўтра яна дасць...

—Ну i як яна табе, мая другая знаёмая? — ён не даў больш стукаць па грудзіне, злавіў яе руку i сціснуў у далоні.

—Ну, нічога... Бадай, лепшая за мяне...

—Не так, радасць мая, ты гаварыла б, каб ведала, што ў мяне ёсць яшчэ i другая...— усміхнуўся ён, — Так мільгнула б адгэтуль ды ляснула б дзвярмі, што яны i з завесаў зляцелі б...

—Няўжо я такая... ну, такая ўжо злючка-калючка?

—A хіба я гавару так? — усміхнуўся ён.— Я хачу сказаць, што ты вельмі... ну, надта ж шчырая, строгая...

—Ніякая я не строгая, — ужо не жартам, а сур'ёзна адказала яна.— Я гэтулькі выпакутавала са сваім п'яніцам, гэтулькі пасля баранілася ад бабнікаў, што маю права на нейкае... А табе я ўсё аддаю: маладосць сваю, душу... Таму ніколі не дарую падману. Выйдзе так, што надакучу, дык не хітруй, а прызнайся — i я сама сыду з тваіх вачэй...— яна прамовіла так са шчырасцю i падумала: не дай бог, каб так выйшла. Сам ён, можа, добра не ведае, што значыць цяпер для яе, яшчэ нядаўна расчараванай ва ўсім жанчыны...

—Тады i я шчыра, — ён усміхнуўся, але гэтая ўсмешка выйшла нейкая самотная.— Гаворыш вось так, мне ўсё гэта вельмі добра чуць, але... Але не хочаш, каб мы былі разам, былі муж i жонка...

— A хіба, мілы, нам цяпер блага? — як здзівілася яна, зірнула яму ў вочы, пацалавала ix у куточкі.— Ці мы абманваем каго, прыносім некаму пакуты? Не, не абманваем. Мы вольныя людзі... Але не гулякі-адзіночкі, не эгаісты ды пустазелле нейкае... У нас жа ёсць дзеці: у цябе сын, у мяне дачка. Мы любім ix i зробім усё, каб яны былі шчаслівыя.

—Але тваёй дачцэ я не бацька, а ты майму сыну не маці... Жывём паасобку, сваімі клопатамі. Толькі вось сустракаемся...

—Я разумею цябе, мілы...— сказала цяпер Рэгіна, пагладзіла яго па дужым плячы.— I я дзеля нашага будучага, дзеля цябе магу радзіць сына ці дачку...

—Але ўсё роўна не станеш маёй жонкай, не будзем жыць пад адной страхой? — самотна ўсміхнуўся ён.

—Так лепш, мілы, — адказала яна.— Станем мы жыць пад адной страхой, як ты кажаш, дык хутка надакучым адно аднаму, пачнём бачыць адно ў адным кепскае, спачатку моўчкі пакутаваць ад гэтага, а пасля i папікаць... А так мы кожны раз будзем сустракацца, як у першы раз, развітвацца — як назаўсёды... Ці як надоўга... А нашы дзеці, наша работа, нашы мары пра сустрэчу, пра нешта светлае ў нашым жыцці дадуць нам паўнату, радасць... Нашай платы нам хапае, мне гатуе, мые мама, ты схадзі ў кафэ, бялізну здавай мыць...

—Усё гэта так, — уздыхнуў ён.— Але нечага няма ў гэтым... Пакутліва, што жывеш, як дзік-бадзяга...

—Мяне чакай, жыві гэтай сустрэчай...

—A хіба я цябе не чакаю? Яшчэ як...

Яны з хвіліну памаўчалі.

—Ты пакрыўдзіўся, мілы? — спытала пасля Рэгіна.

—Не, — адказаў ён.— Але ўсё ж хто прыходзіў?

—Прынеслі сынаву тэлеграму з віншаваннем. Ляжыць ля тэлефона.

Сяргей з хвіліну зноў памаўчаў, ляжаў, гладзіў яе па шыі.

—Ідзі зірні, — ціха сказала яна, разумеючы, што ў яго цяпер на душы.

Сяргей як з падзякаю пацалаваў яе ў шчаку, устаў, накінуў на сябе кашулю i пайшоў у калідор. А яна, застаўшыся тут, чула, як ён крочыў, узяў тэлеграму i заціх. Пашкадавала, што, можа, недзе чытае i ў яго падрыгваюць рукі, а пасля падумала, што не лягчэй i ёй: i яна вось мусіла дзеля любімага чалавека ўцячы ад любімай дачкі. Яна засумавала па сваёй светлавалосай дачушцы-красуні, падумала, што вось гэтак, знябыўшыся, сумуе дома без Сяргея, імкнецца да яго...

1977

Трыпціх

Светлай памяці настаўніка Камлюка М. К.

Логвін выйшаў з хаты i падаўся ў вёску.

Кастрычніцкае неба, нізкае, шэрае, сыпалася дробнаю імжою; вакол стаяла ранішняя мяккая, свежая ціш, толькі далека, за поштаю, глуха зарыпеў, як просячы спакою, стары калодзежны журавель, дзынкнула аб вочап вядро, i чуваць было, як лілася ў яго вада.

Пасля начнога дажджу стрэхі i сцены вішнёўскіх хат былі мокрыя, цёмныя, толькі дзе-нідзе, пад самымі карнізамі, святлеліся шэрыя сухія палосы. На вуліцы, што вяла ў суседнюю вёску, Міланькі, у шматлікіх выбоінах блішчэлі невялікія лужыны.