Генрых Далідовіч - Міг маладосці

—Пачакай, — адштурхнуў яе Казік, — дай штаны ачысціць, а то — як вахлак хаджу.

Оля адскочыла ад яго, адвярнулася i закрыла твар рукамі.

—Ладна, кінь крыўды. Будзь прасцей, — абняў яе Казік, зірнуў на мяне.— А ты тут чаго? Кыш адсюль...

Я адбегся i азірнуўся. Казік i Оля цалаваліся.

«I Казіку цяпер добра. Бач, як доўга цалуюцца, хочуць, каб паболей хораша было».

...Вечарам, сустрэўшы на вуліцы хмурага Янака, я пацягнуў яго за руку ў наш двор. Ён здзіўлена пазіраў на мяие. Я паказаў яму на высокую яблыню: пад ёю на разасланай дзяружцы ляжала Оля, а збоку сядзеў ля яе Казік.

—Мазалі на тваіх руках...— гаварыў Казік.— Вёдры цягаеш? Не цягай.

—Шкода твайго бацькі, — прашаптала Оля, — мужчына, а...

—Шкода, шкода... Падумаеш, мне вялікі гонар, што мая жонка свіныя вёдры носіць... Паедзем са мной. А то здзічэеш тут, сярод свіней. Сорам будзе людзям паказаць.

—Глядзі, глядзі! — тузануў я Янака за рукаў.

—От! Другі раз вушы абарву, калі будзеш лезці не ў сваё, — адпіхнуў мяне злосна Янак i пайшоў.

—Ну, як? — злавіў мяне пасля вячэры аднаго на дварэ Казік.— Яны, гэтага... не цмокаліся?

—Не, — утаіў я.

—Ты, пацан, праўду гавары!

—Далібог, не бачыў, — сказаў я.

—Ціх! — сыкнуў на мяне Казік.— Яна, можа, стаіць дзе i падслухоўвае. Ты мо i не думаў глядзець за імі?

—Дальбог, глядзеў...

—Ну, ладна. Малайчына! — пагладзіў Казік па маёй галаве.— А касцюмчык табе Оля купіць. Ведай маю дабрату! Ты, брат, пільнуй. Ты мала каму вер на гэтым свеце. Пацан, салага ты яшчэ, некалі ўбачыш...

Я так i не зразумеў тады, што ён мне хацеў сказаць, але толькі не паслухаўся яго, па-колішняму верыў тату, Янаку, Олі, а яму... Сапраўды, чамусьці Казіку мне не хацелася верыць.

Нядзелі я ніяк не мог прычакаць. У гэты дзень медпункт не працаваў, i Оля мелася быць дома. Яна падакляравала мне касцюм, а яшчэ сказала, што пачастуе марожаным, якога я дагэтуль i ў вочы ніколі не бачыў.

Устаў я раненька, раней за ўсіх. Дапамог Олі падмесці двор, знёс кошыкамі ў поле смецце, а пасля прынёс сырога, жоўтага пяску i густа высыпаў сцежку.

Пазней мужчыны, што прыходзілі падстрыгацца да майго бацькі, страшылі мяне, што я адаб'юся ў горадзе ад Олі, буду бегаць i плакаць адзін. Але я не баяўся: ведаў, што яны жартуюць.

Калі мы з Оляй выскачылі з хаты, то ледзь не збілі на ганку з ног нашага брыгадзіра.

—Куды вы, Янукевічы? — запытаў ён.

Я паспяшыў пахваліцца.

—Канечне, яно трэба, — брыгадзір пачухаў патыліцу.— А можа, вы, Вольга Васільеўна, выратавалі б мяне сёння. Ведаеце, жыта за рэчкаю асыпаецца. А як дождж? З'есць тады мяне старшыня! Нядзельнік во зрабіць надумалі, падабраць за жняяркаю валкі.

—Як, Пецька? — тузанула мяне за нос Оля.

—Ай, — пацягнуў я яе за руку.— Паехалі... Тата сходзіць.

—Не, мусіць, трэба памагчы, — затрымала мяне Оля.— Дзядзьку Мікіту могуць з брыгадзірства скінуць.

—Ну, не скінуць, — усміхнуўся брыгадзір, — але будзе грызні...

У Стоўбцы мы не паехалі. Выбралі лягчэйшыя граблі, падышоў Янак з драўлянымі вілкамі, i мы пайшлі вуліцаю за рэчку. Янак i Оля ішлі побач, а я трумсаў другім бокам вуліцы, перабіраў грабільнам штыкеціны платоў.

Недалёка ля моста, ужо за вёскаю, Оля войкнула i прысела. Я быў злосны i не падбег да яе — злаваўся. Дакляравала-дакляравала i — на табе! А Янак нагнуўся i пачаў шукаць у назе стрэмку, але нагі Олінай у рукі не браў. Яна засмяялася, пабегла. Дагнаўшы мяне, падхапіла на рукі.

Я ж цябе падманула,

Я ж цябе падвяла,

Я ж цябе, маладога,

З розуму звяла...

Я нехаця зграбаў жыта, не зважаў на Оліны жарты, адварочваўся, калі яна хацела зазірнуць мне ў твар.

—Злуе! — ківала яна на мяне галавою Янаку.— Ну, Пецік, у гэтую нядзелю. Далібог, ужо ў гэтую...

Мы не пайшлі да ўсіх за рэчку, бо Олі захацелася грэбці ля лесу, нашаю групкаю.

—Мы — ударнікі, — смяялася яна.— Перадавікі. Змагаемся за... Янак, не адставай, бяры прыклад з Пеці. Ён лепш за нас усіх працуе.

Я не хацеў з ёю размаўляць ці жартаваць. Калі я сабраўся кінуць граблі i марсянуць дамоў, пацямнела, прапала сонца, адразу пасвяжэла, застыў на спіне i на твары пот. Над вёскаю чарнела вялікая, на палавіну неба, хмара. Хутка аднекуль наляцеў вецер, закруціў, панёс хапкі жыта, чапляў за кусты. Гэтак жа хутка пырснулі халодныя кроплі. Потым зашумела, завесіла вёску: лінуў спорны-спорны, цёплы дождж.

Янак i Оля схаваліся ад дажджу ў раскіданай ветрам нечай капе сена, а я залез у другую, што была збоку іхняй.

Стрэліла, аж трасянуліся ля вушэй жылкі.