Аляксей Карпюк - Выбраныя творы ў двух тамах. Том 2

— Гэта твая дзетка? Дзяўчынка, так? Адразу відаць, што дзяўчынка,— жанчына гаворыць узахлёб ды гэтак голасна, што на нас ужо ўзіраюцца прахожыя. Кабеціне за шэсцьдзесят. На ёй — выцертае зімовае паліто, на галаве — капялюш са старога фетра з фіялетавым пёркам.

Я спалохалася — па гарадскіх вуліцах, кажуць, швэндаюць і розныя вар'яткі. Як найбольш ветліва стараюся ўсміхнуцца, у адказ штосьці балбачу, а сама спрабую хутчэй развярнуць каляску.

Не тут-та было.

Жанчына ставіць сваю сумку на снег і рыхтуецца да грунтоўнай размовы. Божа, мне ж да абедзенага перапынку трэба заглянуць яшчэ ў адзін магазін!

Я, мілая, дзяўчынку сэрцам пазнаю,— сыпле незнаёмая.— А твая такая ўжо харошанькая, такая ласкавая! Гэта я глядзела, ці не замерзлі ў яе ручкі. Ты добра ўхутала, малайчына. Іш, як усміхаецца і свеціцца — бы іншая кветачка пад сонейкам! Радуешся мамцы, маленькая, праўда?

Ох і пашанцавала табе, мілая. А мне, ведаеш, зусім не даў бог шчасця. Ты не глядзі, што я гэткая разваліна. Я ж франтавічка. Медсястрой была, узнагароды маем са старым... Мы з ім з самай вайны разам. Хворы ўжо зусім. Ды і я... Два інфаркты мела, сахарны дыябет нашу — лічы таксама інвалід. Са старым во і лечым адзін другога. Гэта я за тварагом яму выбегла.

Але, кепска ў старасці аднаму, без дзяцей,— ужо супакоеная, згаджаюся пакорна з незнаёмай.

Не, мілая, чаму без дзяцей? Іх мне бог даў! Але ж што з гэтага... Байстручкі, даруй мне божа, усе шэсцера! А так дзяўчынкі хацела, так прагнула!.. I да знахарак ездзіла, і свечкі нейкай святой ставіла, нягледзячы што франтавічка,— не дапамагло нічога. Аднаго за адным выстрэльвала хлопчыкаў — і ўсё тут. А як шостага насіла, Андрэйку, мне Кандрат Іванавіч — цяпер дацэнт у медыцынскім, мы знаёмы з вайны,— так напэўна дачку абяцаў. Казаў, па ўсіх прыкметах — яна. Ну і што? Ляжу на стале, раджаю, і так ужо стараюся для дачушкі, па-навуковаму ўсё выконваю... Чую, дзяўчаты рагочуць: «Пацан, Любка, зноў пацан!» Сорамна, мілая, што я тады крычала там. А раўла-а як!..

Ну, і стары мой пасля гэтага заявіў: «Усё, маці, хопіць. Лёс не ашукаеш. Хлопцы дак хлопцы. Байцы будуць». Во і выраслі байцы — у бацьку пайшлі, ваеннаслужачыя яны ў мяне. Паразляталіся па ўсяму свету...

Вядома, у які год, бывае, і з'едуцца. Дак толк з іх які? Сядуць за стол і завядуць пра палітыку. Потым па сто грамаў вып'юць, з новых анекдотаў парагочуць, на балконе па сігарэце выкураць ды — к тэлевізару радочкам. Не пагаварыць, не паплакаць.

Я ўжо тады хоць нявестак на кухню клічу — пагутарым па-бабску, душу адвядзём. А ўсё ж такі слёзы не свае, не родныя.

I пісем, мілая, не дапросішся ў іх. Нявесткі мне, праўда, іх прысылаюць. А байцы гэтыя... «А пра што пісаць, мамка? Мая ж вам, здаецца, пра ўсё напісала...» Падумай, хіба ж дачка так адказала б?

Ну што тут зробіш!

Не даў бог шчасця, і годзе... А ўнукаў сколькі маю, прызнацца? Дзевяцярых! Сяргейка, Ігарок, Максімка, Антон, Пецік, Стась, Міколка, Юрачка, Янка... Ат, адныя байстручкі, даруй мне, маці божая!

Завітаю да якога-небудзь Яначкі-баначкі — «Здрастуй, бабуля!» У шчаку — чмок! «Ну, я пабег на вуліцу, бабуля!» I ўсё!.. А я ж да яго, падшыванца, цераз усю Расею перлася, тры дні піражкі выпякала!.. Была б унучка — і прыласкала б, і спаць бы ноччу паклала побач, і пашапталіся б мы ўволю...

Старэйшы сын, Алёшка, так той мне прама так і аб'явіў: «Баюся,— кажа,— мама, трэцяга заводзіць. Калі зноў хлопчык — любіць не буду. Чэснае слова, не буду!» Ну, вядома, любіць бы любіў, нікуды не дзеўся б. I мой стары калісь так казаў, а хіба мы з бацькам мала сэрца ім аддалі? А бачыш — сумуе і ён...

Алёшка нават з урачамі раіўся — ён у самім Ленінградзе жыве — дак тыя прама яму і сказалі — такая асаблівасць генаў. Мо і праўда. Гэткую вайну перацярпелі, якія хочаш гены скасабочацца — я ж сама медыцынскі реботнік, разумею.

Ну, гены тут вінаватыя ці лёс, а ўсё ж такі дзяўчынкі та-ак хо-очацца!..

Я, мілая, ведаеш, усю жызню працую, шчэ і зараз у санаторыі начныя дзяжурствы бяру. Багацця вялікага не накапіла, аднак шэсць тысяч на кніжку назбірала. I во нядаўна неяк так выйшла, што нявесткам сваё рашэнне аб'явіла. «Каторая,— кажу,— народзіць шчэ дачку — зараз жа ўсю суму тэлеграфам і высылаю!» Чакаю во цяпер сігнала. А стары нада мной смяецца, кажа — пустое дзела. Ага... відаць, давядзецца на пахаванне ды памінкі свае тысячы распускаць.

А твая галубачка, бачыш, заёрзала ўжо, засумавала. А мо прымерзла? Ну, бяжы, бяжы! Сцеражы свой скарб, глядзі! Ды мужыку свайму прывітанне перадай. Так і скажы яму — надта ж вы шчаслівыя!