Аляксей Карпюк - Выбраныя творы ў двух тамах. Том 2

Грэе плечы і бакі — на Кірынай раскладанцы. Толькі ж дзіва, калі ён трапіў да Уладзіка на кватэру зноў? Ён жа выразна памятаў, як прысеў у Зялёнай Даліне на камень, як зрабілася халаднавата, а болей — нічога!

Мабыць, сыны прывезлі яго сюды «Жыгулямі» ды паклалі клапатліва на заўсёдашняе месца і — ляжы сабе, бацьку, адпачывай, ты таго ў нас варты, мы цябе шануем. А не памятае нічога, бо соннага везлі.

Унь, чуваць выразна, як унучка ў пакоі, дзе Уладзікаў каляровы тэлевізар, зубрыць вершык. Маладзенькі і далікатны, як у анёла, галасок яе цвярдзіць:

Слава миру на земле!

Слава хлебу на столе!

Вот он, хлебушек душистый,

Вот он, теплый, золотистый!

Ты, Ігар, куды?

Да дзеда. Цукерку хацу.

Не ідзі!

Цаму?

Ён — спіць! Здалёк яго прывезлі і нельга чапаць!

А я хацу!

Разумееш, нельга, бо — хворы! I ў яго ўжэ ні адной цукерачкі няма!

Адкуль ты ведаеш?

Я правярала!

А дзве — ёсць!

Ы-ы-ых, не разумее, гэты аршын з шапкай! Няма — ні дзве, ні тры, ні сто, ні тысячу!

Хацу сам паглядзець!

А калі нельга?

А я хацу-у, ён і мой дзед!

Давай лепш табе загадку загадаю!

Загадай, як хочаш...

Ну, слухай! Круглае, як сонца. Гарыць пад ім донца. Зарумяніцца бачок — скок на ручнічок! Што гэта?

А што?

Ты, ты кажы!

Не ўмею разгадваць! Сама мне разгадай!

Гэта — блін! Ы-ы-ых, нічога ты ні разу не разгадаеш, аршын з шапкай!

А цаму — аршын?

«Цаму», «цаму»! Дзед на цябе так кажа! Мурза ты, лепш ідзі і памыйса!

Я мы-ыўся раз узэ!..

I ўжо чуецца голас Кіры:

Света, на капейкі, злётай у магазін ды купі свежанькага малака, бо няма чым вас пакарміць!

Ма-ам, цяпер чарга каля касы, а я шчэ вершыка не вывучыла! Ніна Мікалаеўна двойку паставіць. Ой! — Слава миру па земле! Слава хлебу...

А ты адразу да касіркі звярніся! Скажы, у школу познішся, і яна адпусціць цябе, калі будзе там чарга! I ўсе цёці і дзядзі ў чарзе цябе прапусцяць!

Хэ?!.

Што шчэ?

Хэ-хэ?!. Прапусцяць!.. А што я — наш дзядуля, што без чаргі стану браць?! Што я — ветэран і на Вялікай Айчыннай вайне ваявала?! Што, я з немцамі білася, і цяпер без чаргі мне ўсё можна і ў касах, і без білета ў тралейбусах ездзіць?

Не мудры, бо атрымаеш!

Ма-ам, я не мудру-у, я пра-аўду кажу!..

Што я табе сказала? Ану — марш!

Чаму яна так на малую? Добрая дзеўчынка расце! Ой, якая файная і разумненькая, каб яна была здаровая! Шкада, не бачыць яе Нінка! I ніколі, бедная, не ўбачыць ужэ...

Нінка ўбегла ўся запыхапая:

Лаўрэн, ты сабе тут разлёгса, як той пан Вішпінг, і вылежу-ваешса, а якіясь адстаўнікі халерныя на «Масквічы» прыехалі з Гродна стрэльбы прабаваць і нашаго бусла застрэлілі! Там ляжыць, на балоце!

Дзе-е?! Хто-о?! — не пазнаў ён свайго голасу ад раптоўнага хвалявання.

Пад грэбляй!..

З хлапечай лёгкасцю і праз сцены вылецеў ён, не адчуваючы ног, на залітую па-летняму яркім сонцам зялёнадалінскую вуліцу, стаў азірацца.

Каля балота два мардатыя дзецюкі спрабавалі завезці легкавую машыну. Каля іх застылі ад жаху пастушкі. Пад альшынкай каля старыцы бялела горба пер'я і костачак. Да «Масквіча» з косамі ды граблямі ляцелі адусюль зялёнадалінскія мужчыны. Бабы стаялі на вуліцы і вішчэлі:

Лавіце і-іх! Не выпускайце паскуднікаў!

Зара яны ўцяку-уць!

Як нам цяпер без бу-усла, людко-ове?!

Высакосны ж год ідзе, а яны — унь што ро-обяць, па такой птушцы страляюць!

Гэто — канец свету, дальбо!..

Мужчыны даляталі ўжо да чужакоў, калі тым, нарэшце, удалося матор запусціць, і машына рванула з месца ў бок Эйсмантаў. Мірон насадкай касы ўсё ж такі паспеў з усяе сілы шарахнуць браканьерам па заднім шкле, і яно з хрустам разляцелася на дробныя кавалачкі, усцілаючы грэблю квадратовымі градзінкамі.

Эх, Лаўрэ-эн, калі б не ўцяклі-і! — ледзь не заплакаў з роспачы Кавалец.

Адстаўнік-маёр з вожыкам на галаве супакоіў Мірона:

Нічога, нічога, ты не хвалюйся! Нікуды яны не дзенуцца, я знайду іх!

— На хвост солі цяпер ім насыплеш!

— Нумар машыны паспеў запісаць на сігарэтнай пачцы во-о, глядзі! Ту-ут яны цяпер, паскуднікі, у мяне! У гэтай кішэні цяпер сядзяць!

Мірон накінуўся на адстаўніка:

— Аляксей Аляксандравіч, ну і што, калі вы запісалі? Гэто ж — Савоська, прайдзісвет і падзёншчык, што старшынёй у нас калісь быў і качак у пойме выстраляў! А другі — швагер яго! Велькая карысць з запісанаго нумара — выкруціцца падзёншчык гэты і абібок! У яго вяздзе — блат, іх распладзіласа цяпер, як калісь — прусакоў на стрэхах!

— А хто нам бу-усла ве-ерне?

Ігар, хто так гострыць аловак! Дай пакажу, як трэ-бо! — пачуў Лаўрэн свой голас.