Генрых Далідовіч - Маладыя гады

Было толькі адно, што крыху яе брыдчыла. Гэта ледзь-ледзь выстаўленыя ўперад зубы, якіх амаль не закрывалі вузенькія вусны. Ад таго рот яе заўсёды здаваўся адкрытым.

Лідачка, можа, i перажывала за свой гэты маленькі недахоп, хоць i мела прыгожыя беленькія зубкі; але ўсё роўна была прывабная, бо многа іншых вартасцей згладжвалі гэтую невялікую непрыемнасць.

Гаварылі, што ў Лідачкі многа кавалераў. I халасцякоў, i жанатых. Некаторыя з ix хваліліся, што былі з ёю ў кіно, рэстаране, у яе дома, прыводзілі яе ў сваю кватэру i што яна, Лідачка, «цудоўная ва ўсіх адносінах». Жартавалі толькі, што ёй не трэба быць вучонай, а трэба быць жонкай ці каханкай некаму, бо там яе «сапраўднае прызванне». Віктар чуў такія размовы ад сваіх калег, але не ведаў: так гэта ці не. I не заўсёды верыў, надта халасцякам, бо добра ведаў, што тыя любяць i хваліцца...

— Дык вы, Віктар, ідзяце дахаты?— спеставана ад залішняй мужчынскай увагі перапытала Лідачка.

— Ён жанаты, дарагая, — усміхнуўся Вацлаў Іосіфавіч, — мінулася яго пара з маладзенькімі дамачкамі прагульвацца. Хай дастае з кішэні сетку i смаліць у харчовы магазін.

— Я ж не пытаюся пра магазін, а пытаюся, ці ідзе ён дахаты...— зласнавата адказала яна.

— Ды іду, — сказаў Віктар.

Ён, зусім не крыўдзячыся на сваіх старэйшых калег, згарнуў i паклаў у шуфляду паперы, высыпаў з попельніцы ў вядро попел, падняўся, ускінуў на сябе стары балоневы плашч, што быў модным гадоў пяць таму. Развітаўся з мужчынамі i выйшаў з пакоя на доўгі вузкі калідор, дзе стаялі модныя бліскучыя рудаватыя столікі i такога ж колеру крэслы з сіняй абшыўкай.

— Не цярплю гэтых яхідных лысін! — абуралася Лідачка, ідучы побач.— Колькі яны ўжо калолі мяне...

— Не перажывайце, — усміхнуўся Віктар.— Яны жартуюць, ніякай злосці да вас не маюць.

— Ды ну ix! Няўдачнікі... Вось i недалюбліваюць маладых.

— Перабольшваеце, — сказаў Віктар, — якраз яны любяць вас.

— А вы не крыўдзіцеся на ix? — запытала Лідачка, — Яны ж i з вас насміхаюцца... «Даставай сетку...»

— Ды нічога, — сказаў Віктар.— Што за смех, калі я напраўду часта хаджу ў магазін.

— Але не будзем пра ix гаварыць, — крыўда ў Лідачкі праходзіла.— Ну, як вам чуецца ў новым званні?

Віктар паціснуў плячыма, усміхнуўся i нічога не адказаў, павярнуў з цемнаватага калідора на яшчэ цямнейшую лесвіцу. Насустрач ім паднімаўся знаёмы халасцяк з аддзела агратэхнікі; як параўняўся з імі, непрыстойна падміргнуў. Віктар не адказаў ніяк на гэты жарт, прайшоў i не азірнуўся.

— Прыемна вельмі, канечне?

— Чую, што лягчэй стала. Як скінуў штосьці з плячэй...

— Канечне, — згадзілася Лідачка, — вам добра. Вы таленавіты, працавалі ў вёсцы, на полі, сваімі рукамі мацалі зямлю. Я вось ніколі не абаранюся...

— Абароніцеся, — сказаў Віктар, — гэта позна ці рана будзе. Вось важней веды, удалая работа, карысць ад яе.

— Так усе гавораць, калі абароняцца...— перапыніла яго Лідачка, спускаючыся побач з лесвіцы.— Але ўсе мараць абараніцца, мець гэты дыплом. З дыпломам ты чалавек... I вы цяпер чалавек, асоба, вучоны, не тое што былі раней, месяц таму... А хто я? Лабарантка Лідачка. Сягоння прыходжу ў аддзел гербіцыдаў, запрашаю дзяўчат ісці разам палуднаваць у рэстаран. Дык мне Пятрова, гэтая брыдкая старая дзявуля, што толькі два месяцы таму абаранілася, але ўсе свае трыццаць гадоў ніводнаму мужчыну не патрэбная, скрывіла вусны i мармыча ў нос так зняважліва: «А хіба ў вас няма сяброў са свайго кола?» Пазіраю здзіўлена на яе... Пасміхаецца: з кола лабарантаў... «З імі вам трэба, — кажа, — дружыць...»

— Не чуў вашай гэтай размовы, — сказаў Віктар, — але добра ведаю, што мала быць адукаваным. Трэба яшчэ мець i культуру. Няма яе — няма i сапраўднай адукаванасці.

— Правільна, але... Кандыдат ёсць кандыдат...

— Папрацуйце — i абароніцеся.

— Не абаранюся, — уздыхнула Лідачка.— Я нарадзілася i вырасла ў горадзе, ні да акадэміі, ні пасля яе не была ў вёсцы. З кніжак усе травы ды кветкі ведаю, знаю ix лацінскія назвы, каштоўнасць, a завядзі мяне ў поле — я нічога не пазнаю. Калі была на практыцы, ячмень ад пшаніцы не адрозніла. Падобныя абое, вусатыя...

— Паедзьце ў вёску, пааграномнічайце, — усміхнуўся Віктар, — зямлю сваімі рукамі памацайце, дажджу ці цяпла не раз у неба папрасіце, нагадайце, чаму на адным i тым жа кавалку густа i пуста расце.

— Я не ўяўляю, як жыць у сяле, ды мяне i мама не пусціць. Скажа: тады іншую работу табе знойдзем...

— Што ж вы такая кволая!

— Насміхаецеся...