— Здагадваюся.
— Не люблю яго, нават праціўны ён мне, а вось вып'ем, палезе, сілаю бярэ — здавалася раз-другі... Сам ведаеш, гэта павінна быць, гэта добра, калі любіш адно аднаго. А так ніякай радасці, адзін сорам i пакуты. Узяла сябе ў рукі i больш ужо не падпускаю бабніка. Не хачу пошасці, хачу чыстай бабай быць. Дарыць усё, што маю, не чурылу якому-небудзь, а добраму чалавеку. Кахаць, лашчыць, пяшчоціць хачу не абы-каго, а мужа, варыць яму есці, мыць ягоную бялізну, сустракаць яго з работы, адчуваць яго дужую руку... Чуеш?
— Чую.
— Выбачай, буду называць на «ты». Дык што ты мне скажаш? Асуджаеш?
— Не.
— Не асуджай. Я не разбэшчаная, я дурная, даверлівая i падатная на ласку. Але буду вернай i клапатлівай жонкай. Я не буду сварыцца i лаяцца на мужа, ні на аднаго, нават самага прыгожага-найпрыгожага, іншага мужчыну не зірну, буду зубамі i рукамі трымацца за сваю сямейку, — узяла маю руку i пацалавала ў далонь. — Верыш?
— Веру.
— А што ты мне яшчэ скажаш?
— Толькі адно, Клава.
— Што?
— Toe, што я ўжо сказаў.
— А ты паўтары. Я люблю добрыя i ласкавыя словы.
— Я хацеў бы стаць тваім мужам...
— Але — што?
— Ды ёсць гэтыя «але» ці «што»...
— Можа, не можаш дараващь мне?
— Не. Я не маю права цябе папікаць. Ты варта добрага мужа.
— Які ты харошы! — прашаптала яна, падалася да мяне.
Мы зноў прытуліліся i пацалаваліся. Узбуджаючыся, я моцна абняў яе — яна была пакорлівая, нават падатная.
— Я дазваляю табе ўсё... — прашаптала: — Я твая... Душой адчуваю: ты не падманеш, не здрадзіш...
Канечне, мы не ўтрывалі б, не ўстаялі перад тым, што было вышэй нашага розуму i развагі, але зусім нечакана пачуўся настойлівы грукат у службовыя дзверы. Я ўздрыгнуў, але Клава не адрывалася ад мяне, не расшчапляла рук на маёй шыі.
— Каго там чорт нясе?— прамовіла пасля, папраўляючы на поўных грудзях станік, а затым зашпільваючы на плячах сукенку. — Гэта, відаць, ён. Калі так, то трэба выходзіць. Ён назольны, не адчэпіцца. Хадзем, толькі ты не бойся i не ўцякай. Я яго сама адпрэчу.
Сапраўды, калі неўзабаве мы прыбралі са стала i выйшлі на цёмны i халодны красавіцкі двор, тут тоўкся камлюкаваты начальнік міліцыі.
— Чаго гэта замыкаецеся? — адразу ж напаў ён. П'яны. I здаецца, у дыміну. — Ці не качаліся?
— Гэта з табой можна качацца, а вось з Алесем мы любілі адно аднаго, — абсекла яго Клава, замыкаючы знадворку на масіўны замок дзверы.
— Ты... — той абазваў яе грубым словам.
— А ты — мярзотнік, — не адступіла ад свайго Клава. — За ўсё. А каб ты болей не чапляўся, каб не кідаў больш мне бруду ў твар, ведай: я ў час спахапілася, не пайду крывой сцежкай, на якую ты мяне штурхнуў, а выходжу замуж за добрага чалавека. Буду любіць i шанаваць яго, нараджу яму дзяцей, i мы будзем шчаслівыя.
— Паліцічаскі ўраг — добры для цябе чалавек?
— Ты большы ўраг, чым ён.
— Ты — так на мяне? Я пры іспалненіі...
— Ідзі спаць, іспалніцель. Ты ледзь на нагах стаіш ад чамадуру. Толькі дурная альбо разбэшчаная якая можа знацца з табой такім.
— Во як пяеш, калі знайшла новага хахаля!
— Калі крыху цяміш, дык, кажу ж, дакумекай: я выходжу замуж. За добрага чалавека.
Капітан брыдка лаяўся, усю дарогу суправаджаў нас на матацыкле, каля Клавінага дома запыніўся i доўга наўмысна змушаў матацыкл аж выць.
— Не зважай, калі спаткаем каго з суседзяў, — непарушна сказала Клава, уводзячы мяне пад руку ў двухпавярховы драўляны барак. — Пачуўшы, што раве матацыклет, нехта быццам ненаўмысна выйдзе, каб пабачыць, што тут i да чаго, але ты не бянтэжся. Ты ідзеш сюды мужам.
— Яшчэ не мужам, — усміхнуўся я. — Вось калі запішамся, тады будзем мужам i жонкай.
— Што i як мы з табой рошым, тое i будзе...
Так i было: на доўгім, нібы інтэрнацкім, калідоры, абапал якога былі дзверы кватэр, мы сустрэлі маладжавую кабеціну ў доўгім халаце i з чайнікам. Яна, праходзячы побач, пільна агледзела мяне, павіталася. Я адказаў, а вось Клава так i не адабрала ад мяне рукі, горда вяла да свайго жылля.
— Праз хвіліну-другую гэтая сарока разнясе па ўсім бараку: у Клавы — новы мужчына, — упусціўшы мяне у сваю кватэру, усміхнулася мая неспадзяваная гаспадыня. — Збягуцца жанчыны на агульнай кухні i пачнуць гадаць: хто ты? Новы хахаль? Жаніх?
Калі Клава, добра спраўляючыся i ў цемнаце, распранулася, павесіла на вешалку ў цеснаватай прыхожай паліто, а пасля запаліла падвешаную да столі газавую лямпу, я ў святле адчуў утульную прыемнасць: Клавін пакой быў не толькі прасторны, але i хораша, з добрым жаночым густам увабраны: адразу за дзвярыма прыхожай стаяла засланая прыгожай вышыванай посцілкай канапка, насупраць яе быў абедзенны стол, накрыты беленькім абрусам, на ім — шкляная ваза з дзікім фізалісам (засохлыя сцябліны з вяленым скручаным лісцем i з велікаватымі чырвонымі кветкамі ў форме сэрца), над сталом былі прыбіты паліцы; побач — дзверы, мабыць, ва ўмывальню; за канапкаю высілася шырокая, зробленая добрым майстрам шафа, што разам з шырмай перагароджвала пакой, за шырмаю стаяў жалезны сіні ложак ca светлымі біламі, засланы прыгожай саматканай накідкаю, дарожкай, з горкай падушак у беленькіх наўлечках, над ложкам вісела рамка з фотаздымкамі, у кутку адгародкі-пакойчыка, каля акна з прыгожымі фіранкамі, стаяў нізкі столік з высокім прамакутным люстэркам, а на століку месціліся розныя бутэлечкі з духамі ды пудэлачкі з памадаю.
Читать дальше