Генрых Далідовіч - Жар кахання [Апавяданні пра жанчын]

Праўда, калі ты, калі мы вярталіся з пральні, запрасіў да сябе, я яшчэ моцна трымала сябе ў руках, не дазваляючы сабе ніякай волі. Калi ж ты не адступіўся, зусім збянтэжыў душу, я адчула: мусіць, супраць лёсу не пойдзеш, мусіць, прыйдзецца цераз штосьці пераступіць i пайсці насустрач новаму, невядомаму. Як толькі ты пазваніў, мне хацелася сустрэцца з табой, даверыцца, але я з апошніх сіл стрымлівала сябе, дакараючы: што ты хочаш зрабіць? Ты — жонка, маці? Пашкадуй блізкіх табе людзей, не думай толькі пра сваё, асабістае! Але ж яно, гэтае асабістае, зноў разгубіла, узяло ў палон, калі ты зноў i зноў загаварыў пра сваё, асабістае, калі пачаў клікаць да сябе. Урэшце не вытрывала, кінулася з высокага берага ў раку i вось ужо трапіла ў яе вір, у вір пачуццяў i любові. Грэшнікі мы з табою, спакуснік i палюбоўнік мой!

— Бяру ўвесь грэх на сябе. Не змог я без цябе, Алеся. Кажу ж, у новую нашу сустрэчу ты проста зачаравала мяне.

— Прызнацца табе, Міхасёк, пра іншае сваё патаемнае? — прашаптала.

— Калі можаш, прызнайся.

— Калі мы першы раз сталі блізкія, я мала сказаць была ашаломленая, разгубленая. Я была ў адчаі. Па-першае, за тое, што зусім хутка аддалася табе. А па-другое, ад расчаравання: i гэта — усё?! Толькі мая сталасць ды твая новая страсць суцешылі. Дома доўга не магла звесці вачэй: бічавала сябе за слабасць ды за грэх, а заадно адчувала: паклічаш — зноў прыйду, што ўжо належу i табе. Чым далей, тым менш дакораў i большая цяга да цябе. Я з табой пазнаю тое, што пісьменнікі з любоўю апісваюць як страсць, i яна, гэтая страсць, адчуваю, узвышае, высакародзіць мяне. Я хачу быць добрай. Да ўсіх. Да свету, да людзей, да сына і, павер, нават да мужа. Праўда, часамі шкадую, што пазнала гэта не з ім, але... Вось якая я, Міхасёк. Грэшніца альбо нават распусніца.

— Калі ты будзеш адчуваць сапраўднае каханне толькі са мной, то гэта ніколі не будзе распустай.

— I не грэхам?

— Я ж кажу, увесь грэх бяру на сябе. З-за любові i страсці да цябе.

— Цяпер я пачынаю разумець, чаму я такая, — Алеся затрымала ягоную руку на грудзях. — Я некалі марыла стаць спявачкай, паступала ў тэатральна-мастацкі інстытут, але не паступіла, даволі выпадкова трапіла ў фінансава-бухгалтарскі свет, дзе пануюць цвярозы розум, дакладнасць i закон лічбаў. Але ў маёй душы застаўся мастак, свет пачуццяў i эмоцый, бо, казала ж, увесь час жыла з нейкімі іншымі, чым у жыцці, уяўленнямі, ілюзіямі, без чаго, мабыць, не можа абысціся сапраўднае мастацтва. Карацей, у мяне заўсёды была прага да больш паўнакроўнага жыцця, да большай гармоніі цела i душы. A хіба гэтыя паўнакроўнасць i гармонія могуць быць без пачуццяў, без страсці перажыванняў, уцех i радасці? Ты, Міхасёк, вярнуў мяне да мастацтва...

— Я — тэхнакрат, але, мабыць, таксама ўва мне ажыў нейкі мастак. У гармоніі з табой.

— Калі ты астудзішся альбо здрадзіш мне, усё гэта адразу ж знікне, Міхасёк, — задумліва прамовіла Алеся. — Я, вось пабачыш, адразу ж пастарэю.

— Я не змагу здрадзіць табе, чароўная мая.

— У жыцці ўсяк бывае, харошы мой. Мужчына можа i заганарыцца ды распусціцца.

— Не буду гаварыць за ўсіх, але я першы не пакіну тую, якая гэтак хораша азарыла душу.

— Гэта, Міхасёк, мусіць, мая апошняя, лебядзіная песня. Услед за маёй маладосцю.

...Міхась не астудзіўся i не адышоў ад Алесі. Яны, бывае, не бачацца тыдзень, другі, а то i месяц, бо часамі зацягвае жыццёвы вір, але рана-позна знемагаюць без сустрэчы, без пяшчоты i кахання, з'язджаюцца, парыўна кідаюцца адно да аднаго i ажно заміраюць у прагным слодычным пацалунку. Сёлета вось будзе ўжо дзесяць гадоў, як яны першым пацалункам запалілі ў высозным паднябессі сваю зорку закаханых...

1991 — 1992

1.

Доўгае, але вузкае люстэрачка густа запацела — i Навіцкаму, каб паглядзецца, прыйшлося выцерці яго мяккімі ручніковымі матузкамі. Цярнуў улева-ўправа, адлюстрыў шкло, пасля адпіхнуў на падстаўцы ў бакі павільгатнелыя шампуневыя бутэлечкі, слоік з зубнымі шчоткамі — i зірнуў на сябе.

Спачатку здалося, што адтуль, з люстэрка, глядзіць зусім яшчэ маладун з апалымі на шчокі мокрымі валасамі. Але як падняў, залізаў ix расчоскаю на патыліцу, адкрыў твар з буйным носам, пасля адкрыў высокі лоб, дык адразу пастражэў i стаў падобны на самога сябе, на саракадвухгадовага мужчыну. Так раптоўна пастарылі яго сур'ёзнасць, задумлівасць ды, відаць, i маршчыны. Ix было вельмі шмат на лобе, ля i пад вачыма, дзе яны цямнеліся глыбокімі плямкамі.