Генрых Далідовіч - Жар кахання [Апавяданні пра жанчын]

Алеся вельмі ўсцешылася, зірнула на яго з любоўю:

— Ты, мабыць, таксама хацеў стаць паэтам?

— Хацеў, але не стаў.

— Дык табе падабаюцца мае грудзі?

— Вельмі. Я аж заміраю, калі бачу, лашчу ix: павер, упершыню бачу такое хараство, — шчасліва адказаў ён. — А каб быў паэтам, дык не пісаў бы пра заводскія трубы альбо пра грукат станкоў, a толькі пра каханне. Паспрабаваў пра яго, пра нас з табою напісаць вялікую паэму «Міхась i Алеся». Пра вялікае каханне.

— A хіба ў нас вялікае каханне?

— A хіба — не? Хіба ты не адчуваеш азарэнне душы, страсць, прагу да пяшчоты i ласкі, да дабрыні?

— Адчуваю. Але ці доўга ў нас так будзе? Ці не астынеш ты раптам да мяне?

— Я сама прыгубіў з чашы жыцця, дык адчуваю яшчэ вялікую смагу.

— I я сама прыгубіла, Міхасёк, — прамовіла яна. — Маладая была я зусім несамавітая — дробная, худая, з тоненькімі нагамі i вузкімі, нібы ў хлапчука, клубамі, з маленькімі грудзямі. Мабыць, i ад гэтага была сарамлівая, не любіла такое няскладнае сваё цела. Я трымцела, калi на мяне кідалі позіркі рослыя i прыгожыя хлопцы ў школе i ў інстытуце, але замірала, аж плакала душой, калі гэтыя позіркі толькі на міг былі ca здзіўленнем i тут жа халаднелі, выяўлялі абыякавасць. Я адчула: у мяне ніколі не будзе не толькі прынца, але таго мужа, якога я захачу. Мяне, мабыць, ніхто не пакахае, не будзе мне апірышчам у жыцці. Дык я павінна ўстояць адна. З Юрам я пазнаёмілася выпадкова ў сяброўкі, куды ён прыйшоў з сябрам. Сяброўка была прыгожая рагатуха, Юраў сябра застаўся ў яе, а Юра пайшоў мяне праводзіць. Высокі, тонкі, у акулярах — як i я, студэнт-выдатнік. Толькі іншага інстытута. Крыху пагаварылі.

«Сучасная моладзь мне зусім не падабаецца, — зусім стала сказаў ён мне, — а вось вы разумная i сур'ёзная дзяўчына. Вы не супраць, калі мы з вамі заўтра сходзім у кіно?»

Юра здаўся мне таксама разумным i сур'ёзным, спадабаўся, але я адчула: не пакахаю яго. Я для прыліку паадмаўлялася, а пасля згадзілася. Потым мы пачалі сустракацца часцей, у адзін вечар зайшлі да яго бацькоў (на ix я вялікага ўражання не зрабіла, але яны, бачачы, што сын іхні раўня мне, запрасілі яшчэ заходзіць), i Юра папрасіў выйсці за яго замуж.

«Юра, — шчыра сказала я яму, — я ж зусім непрывабная».

«Для мяне важней краса духоўная, — спакойна адказаў ён, — а не цялесная».

Асмелілася, пайшла за яго замуж (на вяселлі міжволі я пачула ад адной госці: «Боже, какие они оба невзрачненькие!»). Першы час мы разам з ім хадзілі ў бібліятэку, пісалі дыпломныя, гаварылі-спрачаліся пра сусветныя навукова-тэхнічныя i экалагічныя клопаты, былі рашуча супраць побыту i заземленасці, хочучы жыць «не для страўніка, а для душы». Калі я нарадзіла, усё пачало мяняцца. Нідзе я не дзелася, пачала ўрастаць у жыццёвую прозу, ён таксама пачаў найперш дбаць пра капейчыну: выйшла, куды ні зірні, усё трэба — ад лыжкі ды відэльца да стала i ложка! Як спрыяльнае сонца, паветра, вада паволі спрыяюць налівацца, красавацца яблыку, так гэтак год за годам нават нялёгкае сямейнае жыццё пачало мяняць мяне — я паволі пакруглела, у мяне папаўнелі ногі, сцёгны i клубы, адскочыліся i наліліся грудзі, паспраўнеў твар. Нават нечакана для сябе я стала жанчына як жанчына. Няёмка каму, табе таксама гаварыць, але прызнаюся: бывала, пабудзем з ім блізкія, ён дабіўся свайго, задаволены, а я сама пачынаю палымнець, адчуваць страсць. Я хачу, каб ён не адвальваўся ўбок, а лашчыў-лашчыў, гаварыў, што я прыгожая, жаданая i мілая, што ён ганарыцца мной, кахае, я не адпускаю, сама лашчуся, але яго ўжо не раскатурхаць. На першым часе i ў гэтыя хвіліны ў нас былі нібы жарты ды гарэзнасць. Але аднойчы ён аж ускіпеў: «Чаму ты не можаш быць разам са мной ва ўсім? Чаму ты адстаеш?» — «Я хачу адчуць, што адчуў i ты». — «Адчувай». — «Але я не паспяваю за табой». — «Дык што? — крыўдзіцца. — Я абы-які мужчына?» — «Я не кажу так. Ты павінен думаць не толькі пра сябе, але i пра мяне», — адказваю, a ў душы растуць крыўда i прыкрасць: як ён не разумее такога простага? Як ён абыходзіцца з маёй жаноцкасцю?

Яна, гэтая мая жаноцкасць, стала для мяне цяжарам. Я не ведала, што з ёй, такой нечаканай i прагнай да пяшчоты, рабіць. Можа, i ад яе пачаў мяняцца мой характар. Аж здзіўлялася сама з сябе: магла ні з таго, ні з сяго ўзарвацца, накрычаць альбо заплакаць, накінулася чытаць кнігі i глядзець фільмы пра каханне, марыць i летуценіць пра тое, што i як магло б быць... Знаходзіліся пажаднікі, мабыць, нюхам адчувалі, што ў мяне на душы, бачылі маё хваляванне, частую чырвань на маіх шчоках ад чыйгосьці позірку альбо слова-камплімента, але я абсякала ўсякія залёты i дамаганні. Але вось лёс звёў з табой, i ты збянтэжыў душу маю ласкай i пяшчотай.