Вінцэсь Мудроў - Ператвораныя ў попел

Наступным ранкам пасьпяшаў да аўтобуса, і хаця часу бракавала, вырашыў завітаць на азёрны бераг.

Кучаравінкі аблачын толькі-толькі выпаўзалі з-за небасхілу, фарбуючы пяшчотнай ружовасьцю край воднага люстра і кантрастна абмалёўваючы зубчасты пералесак на востраве. Сам востраў нібыта плыў па вадзе, але пры гэтым цяжка было зразумець – да якога берага ён хоча прыбіцца.

«А сапраўды... Пасяліцца на выспе, паставіць хату, прымацаваць да страхі бел-чырвона-белы сьцяг... І хай яно ўсё спрахне!», — падумалася зьнянацку і асьвейскія кагаркі, падслухаўшы мае думкі, бязладна загарлалі над галавой.

Дзеля даведкі: плошча Асьвейскай выспы – 5 кв. км.

плошча Гібралтару – 6,5 кв. км.

плошча Княства Манака – 1,9 кв. км.

плошча Ватыкану – 0,44 кв. км.

Маладосьць мая прыпала на безнадзейна п’яныя й дарэшты бязглуздыя сямідзясятыя гады. Памяць часьцяком вяртае ў той час, і мне мрояцца твары сяброў, мрояцца працоўныя рапарты і брэжнеўскія прамовы, а ў душы ажываюць былыя лятункі і мары, сярод якіх галоўнай марай было — набыць “Левісы”, фірмовыя джынсы, якія каштавалі шалёныя грошы

Такім чынам, гэты аповед прысьвечаны джынсам — дзіўнаму вынаходніцтву Леві Штраўса — авантурыста й летуценьніка, чыё імя сталася назвай знакамітай фірмы і, адбітае на скураной этыкетцы, ўжо не адно дзесяцігодзьдзе ўпрыгожвае дзявочыя дупці ды красуе на тыльных баках хлапечых торсаў.

Леві Штраўсу было чатырнаццаць гадоў, калі ён, да поўнага ачмурэньня, пакахаў Генрыету. Ён быў гэбраем, зь беднай сям’і; яна была багатай немкай, а таму бацькі — з абодвух бакоў — забаранілі маладым сустракацца.

Неўзабаве Леві паведаміў бацьку: “Еду ў Амэрыку”. — “І што ж ты там будзеш рабіць?”— запытаўся стары Штраўс, хаваючы ў вусы лагодную ўсьмешку. “Зараблю шмат грошай, вярнуся і ажанюся з Генрыетай”, — адказаў сын.

З хлопца, вядома ж, пасьмяяліся, але калі той пачаў усур’ёз рыхтавацца да ад’езду, бацькі і знаёмцы ўраз пасур’ёзьнелі і пачалі адгаворваць Леві ад вандроўкі. Але юнак быў настроены рашуча, дый ехаў ён не на пустое месца: у Амэрыцы на той час атабарыліся ягоны дзядзька і старэйшы брат.

Дарога ад роднага Бутэнгайму да Нью-Ёрку няблізкая. Выбіраўся ён за акіян з прыгодамі, поўны рамантычнага імпэту, але першыя ж дні заакіянскага побыту выпетрылі з душы ілюзіі. Ня дзіва — працаваць давялося на дзядзькавай фэрме, а сахор ды гной — рэчы вельмі далёкія ад рамантыкі. Неўзабаве юнак разьвітаўся зь дзядзькам і падаўся ў Нью-Ёрк, да брата, які гандляваў мануфактурай.

Цэлымі днямі Леві круціўся пры краме, дапамагаючы брату, вечарамі пісаў лісты сваёй каханай, у якіх паведамляў, якія вялікія грошы ён тут зарабляе (ня маючы пры гэтым ні цэнта ў кішэні), а аднойчы, наслухаўшыся аповедаў пра каліфарнійскае золата, гукнуў брату: “Выпраўляюся на Захад!” Брат уздыхнуў, пахітаў галавой, але ад паездкі не адгаворваў, і нават даў на дарогу сякога-такога тавару.

Той парой на Дзікі Захад — а на календары быў 1853 год — ехалі ня толькі шукальнікі прыгодаў, але й рознага кшталту прыйдзісьветы ды крымінальнікі. А таму атрымаць кулю ў лоб можна было ў любым прыдарожным салуне. Леві пашанцавала: яго не забілі, аднак па дарозе абрабавалі. Злодзеі забралі ўсё, апрача некалькіх скруткаў палатна. Палатно прызначалася для карабельных ветразяў і ў каліфарнійскай пустэльні такі тавар нікому ня быў патрэбны.

Урэшце небарака прыбіўся да золаташукальнай сябрыны і прапанаваў ёй свой тавар, паведаміўшы, што палатно не прапускае вільгаці. Сёй-той набыў тканіну, змайстраваў намёты, ды тут надарылася неверагоднае: пайшоў рэдкі ў тых мясьцінах дождж і змоклыя каліфарнійцы, прыхапіўшы кольты, кінуліся шукаць гандляра. Але гандляр яшчэ напярэдадні залевы задаў цубака і, шыбуючы па дарозе, прапаноўваў свой экзатычны тавар кожнаму стрэчнаму. “Што ты нам гэтую халеру прапаноўваеш? Ты лепей нагавіцаў прывязі,”— параіў яму малады мэксыканец, і Леві пасля такіх слоў задуменна пачухаў патыліцу. Золатаздабывальнікам пад час працы даводзілася поўзаць на каленях, і любыя, нават самыя трывалыя, нагавіцы ўмомант разьляталіся. Вось няўдалы гандляр і падумаў: а ці ня сшыць штаны з парусіны?

Не марнуючы часу, Леві паехаў у бліжэйшае мястэчка, знайшоў краўца і азнаёміў таго са сваёй ідэяй. “Ты што, хлопец, звар’яцеў? Хто гэта шые штаны з такой тканіны?”— рагатнуў кравец, але, калі Леві выклаў на стол усе тыя даляры, што меў у кішэнях, закапыліў вусну і паабяцаў сшыць, дзеля смеху, колькі штаноў з калянай палатніны.