Алесь Разанаў - Каб мелі шчасце ўваскрасаць і лётаць

Шукаў цябе.
Мо адгукнешся, мо?..
Мяшкі — каб ашукаць:
ад недароду.
І сам змаўкаў:
мо спраўдзіцца само?..
Ратунак абяцалі перашкоды.

Не гэткія,
ці ўспомнімся:
свае.
Адбіткі з твару —
можна кратаць:
блізка.
Каб разам быць —
душа не пазнае.
Дзе ты,
дзе я —
знаходзілі па спіску.

Цікавіліся:
нумар — для арэн.
І цікавалі:
радуюся сховам.
І быў адзіны змест
у перамен:
як апынуцца ў целе
пацуковым.

Упісаныя ў пляц,
нібы ў квадрат,
у век наступны
слаліся пасылкі.
Утоптваючы грунт,
ішоў атрад.
Патыліцы прадбачылі
памылкі.

Я мыюся
слатою і жарствой.
Зламаны год —
ці змыюцца пячаткі,
накрэсленыя ім?
Я ўжо не той,
кім краявіду
бачыўся спачатку.

Сам перашкодай стаўшы
насланню,
я перашкоду
адсланю вачыма,
каб хоць здалёк
убачыць светлыню —
дзе апынуся некалі —
айчыны.

Страх адступаўся.
Вецер ёю пах:
каб мелі шчасце
ўваскрасаць і лётаць,
усходзіла
ў дзіравых чарапах,
паволі распускаючыся,
лотаць.

*
Ты — першы.

Але
не здагадваешся пра тэта.

Імёны
ўвайшлі ў паданні,
постаці — у далячыні
i ад цябе
яшчэ зусім недалёка.
Ты нават ix можаш гукнуць
i нават
пачуць іхні водгалас.
Ды ўсё адно

пачатак — ад Рагвалода.

*
Прыйшоў
i знайшоў на гэтым
пагорку горад,
у гэтым
краі - айчыну,
у гэтых
людзях — народ;

a ў гэтым народзе—
справу,
a ў гэтай айчыне —
славу,
a ў горадзе гэтым —
лёс.

*
Магчымасць
пярэчыць магчымасці
i брат — брату.

І тое, што настае,
вышэй i важчэй за тое,
што ўжо настала.

Але табе з дзвюх магчымасцяў
трэба
выбраць адну
i з двух
аддаць аднаму
перавагу.

*
Высноўвае шчыт,
абгрунтоўвае меч
i дзіда тлумачыць,
як мусіць
паводзіцца чалавек
i што яму ў свеце
належыць...

Змаганне
займае сабою
усе берагі,
i згуба
кіруецца да вытокаў.

*
Прачнешся ўначы:

у чорным
чэраве неба
плыве i нырае ў аблокі
бліскучы месяц,
i недзе
нехта
крычыць.

*
То адчыняюцца, то
зачыняюцца дзверы.

Сваты то выходзяць,
то зноўку ўваходзяць,

I нерухома сядзіць
між князёў маладых,
нікому не кажачы слова,
Рагнеда.

*
Спытаешся ў птаха,
куды ён ляціць,
спытаешся ў звера,
куды ён бяжыць,
спытаешся ў гада,
куды ён поўзе таропка.

I кожны
адкажа адказам,
які цябе змусіць
знямець:
«Каштаваць Рагвалода».

*
Некалі потым,
але не цяпер!..

Хай ліха
адхіліцца за лясы,
хай гора
схаваецца за пагоркі,
хай у бязлюдных лядах
заблудзіцца злыбеда!..

*
Здзіўляецца князь у табе:
як можа
нехта чужы,
іншародны,
няпрошаны,
самачынны
уторгвацца ў княства тваё
i гвалт
несці з сабой на дзідах?!.

Здзіўляецца Бог у табе:
як можа
нехта чужы,
іншародны,
няпрошанны,
самачынны
табою валодаць
i пагражаць
гожаму целу твайму
жалезам?!.

*
Ці гэта людзі,
ці лес?
Ці гэта чаўны,
ці аблокі?

Нешта наўмыснае,
блытанае,
сляпое
цябе абступае:

памкнешся
з ім ваяваць,
але з кім — не ўгледзіш;

памкнешся ўхіліцца —
расступіцца, як імгла,
але не адступіць.

*
Плыў у наступнасць —
да Кіева i да самога
Цар-горада —
i ўзрушаў
прастору крывіцкай гаворкаю,

а цяпер
мусіш ісці i высільвацца,
i цягнуць
волакам човен;

піў чару з віном —
недапіу,
i цяпер
віно недапітае
мучыць смагай.

*
Слепне прастора:

слупамі
імгла над зямлёй,
i ў дзяцей
вялікія вочы.

*
Яшчэ недасніў цябе
сон,
яшчэ недаздзейсніла цябе
мэта,
яшчэ недадумала цябе
думка,
i мова недаказала,
i моўча недамаўчала,
i недаўсвядоміў Бог.

*
Чаўны адвязаліся
i без нікога
плывуць i плывуць:
куды?!.

1
У летапісах уцалелых
Знаходжу
Радкі пра цябе,
У старадаўніх паданнях —
Згадкі.

Адлюстраванне,
Якое амаль патанула
У глыбіні векавечнай,