Ігар Бабкоў - Хвілінка

Ён пакінуў пасля сябе прыгожую мару — для тых, для каго мары штосьці значаць.

***

Ты хочаш расказаць ім пра герояў.

Ты і сам гатовы прыняць гэты кон.

Толькі ў часы Калі-Югі, калі нізкае шэрае неба навісае і цісне, яго няма куды прыкласці.

Няма анічога гераічнага ў свеце, што можна выбраць і зрабіць. Акрамя як узарваць яго, раструшчыць на аскепкі. І потым паспрабаваць сабраць з кавалкаў іншы свет, крыху больш шчаслівы.

Але гэта справа багоў, калі яны толькі вырашаць вярнуцца.

Пагадзяцца паспрабаваць яшчэ раз. Сярод нас. З намі.

Калі ты ўсё ж такі выбярэш гэта, мусіш быць разам з імі ў іх свеце. У іх прыніжанасці, пакуце.

Мусіш быць гатовым, што цябе палюбяць, але ніхто за табой не пойдзе.

Што цябе ўрэшце прададуць. Забудуць.

Паставяць помнікі хіжым і тупаватым пачварам. І пачнуць спяваць пра іх песні.

***

Што рабіць з астатнімі? Анічога.

Іх трэба пакінуць самім адрабляць сваю карму. Шукаць толькі тых, хто гатовы. Хто патрабуе іншага.

Раскідваць знакі на паплавах і ўзгорках. Трымаць свой тон. Збіраць тых, хто адгукаецца.

Немагчыма вызваліць чалавека насуперак яго волі. Можна толькі дапамагчы вызваліцца — самому.

Можам выйсці на калідор і праверыць. Паспрабуем там знайсці чалавека. Ліхтар запалены, і ўжо не першае стагоддзе.

Можа быць, у другіх жыццях яны баранілі айчыну. Чыталі старыя кнігі. Спявалі і танчылі.

Але ў гэтым перад імі раскладаецца іншы пасьянс. Размеркаванне, пажадана ў сваю вёску. Спачатку настаўніцтва, потым, праз пару год, завуч альбо нават дырэктар школы.

А некаторыя і далей, у райкам інструктарам. А потым і сакратаром.

Зрэшты, кожны робіць свой выбар.

Ведаеш, браце, чалавек нараджаецца з пэўнай формай душы. І нават калі ўсё зменіцца, яны зусім не кінуцца за табой паміраць за бацькаўшчыну.

Яны проста пачнуць шукаць сабе іншыя гаркамы і абкамы. І знойдуць, можаш мне паверыць. У гэтым свеце складана знайсці настаўніка, прасветленага, а гаркамаў і абкамаў — як гразі.

***

Голас Францішка ўсё яшчэ гучаў у яго галаве. Ён хацеў штосьці сказаць, запярэчыць, але замест гэтага запытаўся, як яны плануюць адсюль выбірацца.

Інтэрнат даўно зачыніўся, унізе спіць аднарукі Джо, дзверы замкнутыя. Яны ўжо прапусцілі момант, калі маглі сысці незаўважна.

Канечне, можна сядзець усю ноч, ён зусім не стаміўся. Проста на калідорах раскіданыя улёткі — краіна ў кратах, — і калі іх зранку знойдуць, усім свеціць крымінальны артыкул. Антысавецкая агітацыя і прапаганда. У групавой форме.

Ён сказаў гэта, і адразу стала лягчэй, напруга адступіла.

Ён быў упэўнены, што ўтрох яны знойдуць выйсце.

Эва Дамініка стаяла каля вакна, усміхалася, думала пра штосьці сваё. Як быццам не пачула, ці не зразумела.

Францішак быў падазрона спакойны, нават вясёлы.

А мы і не збіраемся спускацца ўніз, да аднавокага Джо, сказаў ён.

Наадварот, мы будзем узвышацца.

Мы зробім паветраны шар.

***

Так, паветраны шар, сказала Эва Дамініка. Дакладна тое, што трэба.

***

Вар’яты, пяшчотна падумаў Багдан.

Ён зусім супакоіўся. Шумець у галаве перастала, але заставалася пачуццё радасці, ён адчуваў, што падсвядома шукаў такой прыгоды. І цяпер быў згодны амаль на ўсё.

Было, праўда, няясна, ці Францішак моцна п’яны і не разумее, што адбываецца, ці ў яго ёсць нейкі план. Усё-такі гэта ён завёў іх сюды. Гэта ягоны сімпазіён і ягоная мадэра.

У абласной бібліятэцы была біяграфія Фердынанда фон Цэпеліна — нечакана для самога сябе сказаў ён. З краслюнкамі і матэматычнымі разлікамі. Яшчэ дарэвалюцыйная. Не ведаю, як яна патрапіла туды.

Я магу зрабіць паветраны шар за тыдзень.

У нас няма тыдня, — сказала Эва Дамініка. — У нас ёсць толькі некалькі гадзінаў, да світанка.

***

З намі будзе яшчэ Чарлі Паркер, — сказаў Францішак. — Разам з духавым аркестрам беларускай вайсковай акругі.

Але гэта высветліцца толькі ў канцы палёта.

Ён сустрэне нас на прыгожай і бязлюднай выспе, граючы пра канец лета, шчасце амаль пражытага жыцця, і пра птушку, якая нечакана вяртаецца з выраю.

А потым усе злятаюць на верталётах у невядомым кірунку. Пакідаючы нас адных, з мурашамі і драконамі.

***

Ты штосьці казаў пра выспу? — запыталася Дамініка. — Хіба мы ляцім на выспу?

Гэтым непазбежна сканчаюцца ўсе ўцёкі, сказаў Францішак. Выспа, людскі паратунак, неакрэслены тут твае межы. Куды б ты ні скіроўваўся, ты ўсё адно патрапляеш туды.

Бязлюдная выспа. Тры рабінзоны. Мы збіраем зярняткі, змагаемся з драконамі, мурашамі і беларускай доляй. Усё пачынаем нанова.