Анатоль Вярцінскі - Святло зямное

ТРЫ ЛЕПШЫХ СПОСАБЫ ЗАВАРВАННЯ ЧАЮ

Першы

Лепшы спосаб заварвання чаю —
калі тым чаем сяброў прывячаю.

Другі

Лепшы спосаб заварвання чаю —
калі любоў яго суправаджае:
усмешка... пяшчотны позірк... лагода.
Словам, заварка, любоў ды згода.
Тады да чайнай самой цырымоніі
яшчэ дадаецца і водар гармоніі,
тады ў дадатак да цвету чайнага
дае знаць і прысмак шчасця звычайнага.

Трэці

Лепшы спосаб заварвання чаю —
той, што без злосці, без адчаю,
без слова нядобрага, аблыжнага,
без абварвання костачак бліжняга, —
той, што радасць жыцця пацвярджае.

ЧАС ВЫБІВАННЯ ДЫВАНОЎ...

Не любіць сусед мой Іваноў
час выбівання дываноў.
Яму дываны тыя несці на двор —
амаль перажыць катастрофу,
сустрэць смяротны прыгавор,
ісці на смерць, на Галгофу.
Ён нават, гледзячы на дыван,
прыходзіць у філасофскі стан
і кажа: «Змаганне з пылам —
гэта змаганне з Пірам.
Як ты дыван ні трасеш, ні б'еш —
пылу таму ні канца, ні меж,
сіл менш, а пылу ўсё многа.
Пірава перамога...»
Я не сказаў, што мой сусед —
спявак, барытон знакаміты.
Слухаў яго амаль увесь свет.
Ён, словам, не лыкам шыты.
Сваім дамачадцам і кажа ён:
«Я ж — знакаміты барытон!
Пяю я, знакаміты,
дык сцялю аксаміты.
А вы мне пра нейкія дываны.
Хай будуць тройчы пракляты яны!
Чым іх цягаць, паверце,
лепш выцягнуць мне ўсяго Вердзі!..»
Ды цешча ўсё гэта чула не раз,
і чула не раз гэта жонка.
Кажуць: «Але, ты — славутасць у нас,
пяеш ты соладка, звонка.
А што запяеш ты, наш салавей,
як скажам выбіць дыванчык?
Бяры, Валерка, шчотку жвавей,
Валя, бяры выбіванчык!
Валёк, не ўпірайся, не будзь гультаём!
Сёння ўжо выбіваў увесь дом.
Выбілі зранку, не трацячы час,
і дырыжор, і памрэжа,
і першая скрыпка, і кантрабас...
Што натуральна — не грэшна.
Мы ж выбіваем за ўсіх пазней,
усё ў нас не так, як у людзей...»
— О, боская матка! — Іваноў
стогне барытанальна. —
Я гэта ўсё чую зноў і зноў,
як гэта ўсё банальна!..
І потым, жадаючы выйграць час,
ён барытон пераводзіць на бас,
зварот да маткі боскай
мяняе на лад філасофскі
і кажа: «Вы ўсе, на адзін капыл,
пра дываны ўсё ды пра пыл,
а змаганне з пылам —
Гэта змаганне з Пірам.
Як ты дыван ні трасеш, ні б'еш —
пылу таму ні канца, ні меж,
сіл менш, а пылу ўсё многа.
Пірава перамога...»
Цешча не знае, хто такі Пір.
Ёй чуецца іншае нешта, вядома.
Кажа: «Ты б, Валя, можа, менш піў?
Для голасу лепш было б і для дома.
Піў бы ты меней, і пеў бы ты менш,
па гаспадарцы глядзеў бы лепш,
і, кажучы, Валя, між намі,
займаўся б больш дыванамі...»
Не любіць барытон Іваноў
час выбівання дываноў.
«Не любіць» — не тое слова,
ёсць іншыя ў Іванова.
«Эх, ухнем!» — бярэ Іваноў дываны.
(«Хаця б не сустрэць яе на двары!»)
Ідзе ўніз па лесвіцы Іваноў,
не стужкамі-лаўрамі ўвешаны,
а ўвешаны скруткамі дываноў
па волі жончынай-цешчынай.
(Дадам, што не толькі па волі іх —
па волі багоў дамавых усіх.)
Нясе Іваноў дываны на двор.
Кінуць бы, рынуць бы гэтыя скруткі!
«О, дайце, дайце..,»
Дзе мой дырыжор?
Дзе мой суфлёр са сваёю будкай?
Сумна нясе барытон дываны —
не верыць у поспех гэтай вайны.
Ды трэба ж несці i трэсці...
(«Яе не сустрэць бы ў пад'ездзе»)
Я не сказаў, хто такая яна.
Што мае яна да дывана?
Прамых не мае адносін...
Бландзінка... Прыгожы носік...
Я ўдакладню, хто такая яна.
Таксама суседка мая адна,
суседка...
Студэнтка...
Светка.
З красунь, што трапляюцца рэдка.
І да таго — скажу ўжо цяпер —
паклонніца оперных прэм'ер.
Сустрэне ў пад'ездзе Іванова —
бляднее, нямее, ні кроку, ні слова.
«Здрасце» яго барытоннае
слухае, як непрытомная...
...Не любіць сусед мой Іваноў
час выбівання дываноў.

ЦЁМНАЯ СІЛА ЗАЙЗДРАСЦІ

Адзін акасеў,
другі аблысеў,
а трэцяга так бяруць зайздрошчы,
што ператварыўся фізічна ў мошчы,
a духоўна зусім сапсеў.

АДНАМУ ЗНАЁМАМУ

Нічога, што блытаеш гунаў з готамі,
а готаў блытаеш з гугенотамі,
а трыгладзітаў — з паліглотамі...
Toe, што ты — не эрудзіт,
яшчэ не значыць, што ты — трыгладзіт.
Не будзе для свету вялікім ударам,
калі станеш блытаць катарсіс з катарам,
Сезана — з сезамам, а «макра» з «мікра»...
Ну будзе трохі і смешна, і прыкра.
Замест «парытэта» сказаў «піетэт»?
Перажыве і гэта свет.
Не будзе і ў тым вялікага грэху,
калі назавеш Эдзіту П'еху,
скажам, замест Піяф Эдзіт...
Нічога, што ты — не эрудзіт.
Нічога, калі нават кортыеў орган
зблытаеш з гордзіевым вузлом.
Хоць блытаць іх і не варта наогул...
Ды грэшна блытаць дабро са злом,
як кажуць, божы дар з яешняй.
Такое — нясмешна...