Анатоль Вярцінскі - Святло зямное

ЧАС ПЕРШЫХ ЗОРАК

Вось-вось надыдзе адвячорак...
Не прапусці на гэты раз
час самых першых, самых першых зорак —
час таямнічы, урачысты час.

Вось-вось пачнуць туманіцца ўзгоркі,
Не прапусці зноў той пары,
калі з апошнім водсветам зары
сальецца водбліск першай зоркі.

Глядзі, яна ўжо тут як тут!
Яна глядзіць ужо нясмела,
яна мігціць ужо няўмела.
Адбыўся ў свеце зорны цуд...

ЗАКОН ШЧОДРАСЦІ

Не ведаю, колькі патрэбна вучонасці
для шчасця, для дружбы, для любві.
Ды паспрабуй усё гэта ўяві
без шчодрасці!
Нічога не выйдзе ў цябе, бадай.
Добрыя нашы ўсе парыванні,
як кветкі, хочуць, каб ix палівалі,
як поле, хочуць: расці ўраджай!
Тут, як на сяўбе парой вясновай,
дзе поўнаю мерай сей i рабіі
У шчасця, у дружбы, у любві —
тая ж аснова.

* * *

Любоў адкрывае скарбы,
абсягі новых зямель.
Варожасць кідае на скалы,
нянавісць садзіць на мель.
Любоў і лад узвышаюць,
вядуць за далягляд.
Варожасць і злосць прыніжаюць,
адкідваюць назад...

ТАЛАКА

Дом будавалі талакой...
Дом будаваць — такая праца,
што лепей аднаму не брацца,
адзін не справішся з якой.

Ёсць спраў нямала на зямлі —
і для душы, і для заробку, —
якія робім паасобку.
А тут без грамады ні-ні.

Парой патрэбен нам спакой.
Парой шчыруем саматужна.
А тут узяцца трэба дружна,
узяцца разам, талакой!

Калі дом хочаш будаваць —
забудзь пра гонар, самалюбства
і іншае такое глупства
і талаку пачні ззываць.

І вось, як пальцы ў кулаку,
сыходзімся ў талаку.
Каб сцены сталі навакол —
патрэбна ўзяцца талакой!

І каб страха над галавой —
патрэбна ўзяцца талакой!
І сонца каб па-над страхой —
патрэбна ўзяцца талакой!

І ўсталі — да рукі рука!
I узяліся — да локця локаць!
I камень набывае лёгкасць...
Падмурак... Сцены... Талака!

АДНА З ПРЫКМЕТ ЗАКАХАНАСЦІ

Гэта прыкмета з прыкмет,
калі ўсё адзіна сведчыць:
табе належыць свет,
табе даравана вечнасць...

ГЛЕДЗЯЧЫ НА ФОТАЗДЫМАК

Вы бачылі, пэўна, гэтае фота?
На фронт адыходзіць чырвоная рота.
Ідуць, маршыруюць чырвонагвардзейцы...
Хто ў шынялі, хто ў ірванай паддзеўцы,
а іншыя проста паўраздзетыя.
Але ўсе надзеяй вялікай сагрэтыя.
Ідуць у лапцях, у ботах падзёртых,
а колькі размаху ў кроках іх цвёрдых!
Ідуць паўгалодныя, хлеб мерадь асьмушкай,
а вера палае чырвонаю стужкай.
Чырвоная вера, чароўная вера,
што заўтра пачнецца шчаслівая эра!
Ідуць, каб за шчасце голавы скласці...
На фота гляджу я: зайздроснае Шчасце!

З ПОЛЬСКІХ УРАЖАННЯЎ

О, матка боская — раўніна польская!
Чым едзеш далей, тым сумней і радней!
Плача душа, што не бачыў раней,
што наша спатканне такое позняе.
Варшава... Зялёна Гура... Аполе...
Польшча, у чым тайна лёсу твайго?
Гатовы я плакаць ад таго,
што ўсё гэта, можа, не ўбачу болей.

* * *

Пра месца ў жыцці, як дзеці,
гадаем, думаем, снім.
Месца маё ў свеце —
месца ў сэрцы тваім.

ПОЗІРК З КОСМАСУ

Шлях да зорак —
шлях скрозь ружы і скрозь церні.
Колькі дзён жывём
сярод касмічнай цемры.
Пачынаеш тут цаніць
усё, што зведана
на зямлі, якая ўтульна так асветлена.
Сонцам, месяцам асветлена зямліца.
І яшчэ адна там ёсць святла крыніца.
Калі лёс табе ўсміхнецца —
табе стрэціцца
тая дзіўная жанчына,
што ўся свеціцца.
Ты ў лятунках
з той жанчынаю вітаешся.
Ты ў думках
да жанчыны той звяртаешся:
«Мала сонца, мала зорак, мала месяца.
Падары святло, якім жанчына свеціцца!
Перад ім любая знікне беспрасветнасць...
Мая яснасць, мая светласць, мая ветласць!»
Тут, у космасе, мы бачым зорак многа.
Не хапае сэрцу тут святла зямнога...