Вінцэсь Мудроў - Багун

Наступныя дзесяць хвілін майстар торкаў некуды правадкі, сочачы пры гэтым за стрэлкаю прыбора, а згадаўшы пра літавальнік, запытаў:

— Грэецца?

Літавальнік быў халодны. Іван патузаў шнур, паварушыў вілку ў разэтцы, але марна: інструмэнт ня грэўся.

— Эх, Ваня... вучыць цябе яшчэ ды вучыць... Стрыжань у літавальнік не ўпіхнуў, таму і ня грэецца, — уздыхнуўшы, Лябёдка выдзер з тэлевізійных нетраў нейкую зялёную дэтальку, паглядзеў на гаспадыню і ўстурбавана правёў далоньню па твары.

— Кандэнсатар згарэў. Страшэнна дэфіцытная рэч. У мяне, праўда, ёсьць адзін, але гэта для райкамаўскага тэлевізара. Там таксама кандзёр накрыўся.

— Вы ж ужо як-небудзь... — выдыхнула гаспадыня, кінулася на кухню, і майстар, пачуўшы бразгат шклянак за сьценкаю, падміргнуў кампаньёну і задаволена падкінуў на далоні згарэлы кандэнсатар.

Праз паўгадзіны справа была зроблена. У хаце пахла каніфольлю, пад стольлю луналі пасмы белага дыму, а сьцены хаты аж дрыжэлі ад грому вайсковага параду, які паказвалі па тэлевізары. Узяўшы за працу тры рублі і запытаўшыся, ці патрэбная квітанцыя, Лябёдка зачыніў валізу і зь дзіўнай рашучасьцю накіраваўся да дзьвярэй.

— Можа б, перакусілі чаго? — нясьмела вымавіла ўсьлед яму бабуля.

— Няма часу, бабка. Яшчэ пяць хат абысьці трэба. Праўда... — майстар павярнуўся да напарніка, зьмерыў яго позіркам і з разважлівай заклапочанасьцю прамармытаў: — Іван галодны. Цэлы дзень ня піў, ня еў. Як ты, Ваня, перакусіш? — і не пасьпеў Іван раскрыць рота, як Лябёдка штурхнуў яго да стала і спрытным рухам адкаркаваў бутэльку “Прамяністага”.

Яны выпілі па шклянцы, аддзьмухнуліся, захоплена ўторкнулі відэльцы ў румяныя скваркі, якія сквірчэлі і стралялі тлушчам на гарачай патэльні.

— Кантрастнасьць нармальная, толькі сьняжыць крыху, — прамовіў, кульнуўшы другую шклянку, Лябёдка. — Зь Велікалуцкага рэтрансьлятара сыгнал кволы. Наступным разам пад’едзем — паспрабуем антэну на Віцебск павярнуць.

Гаспадыня заківала галавой, стоена ўздыхнула, і ўся яе пастава выдавала на тое, што ёй карцела нешта сказаць.

Карцела сказаць слова і Івану. Выцершы рукавом сальныя вусны, ён павярнуўся да бабулі і задаў пытаньне, якое даўно ўжо сьпела на языку:

— А вы рускія?

Гэтае пытаньне не на жарты ўсхвалявала бабулю. Старая шморгнула носам, залыпала павекамі і няўпэўнена прашаптала:

— Рускія...

— Рускія, а гамоніце па-нашаму: картошку бульбай называеце...

— А адкуль жа вы? — пацікавілася гаспадыня.

— Зь Неўля мы, з тэлеатэлье, — адказаў за Івана Лябёдка і, храбуснуўшы скваркай, стукнуў напарніка каленам па назе.

— А мы, дзеткі, і самі ня ведаем — хто мы, — нечакана пажвавела бабуля. — Мой Ляксей, зямля яму пухам, расказваў... Прыедзем, кажа, у Пскоў, пачнем там гаманіць, а скрабары сьмяюцца, кажуць: — Ізноў пылякі прыехалі! — старая перахрысьцілася на цёмны кут, аблашчыла майстра сьцярожкім паглядам і прыцішаным голасам запытала:

— Можа б вы і маёй сястры цілівізер зрабілі?

Прапанова такая не зьдзівіла майстра. Ён адкінуўся ў крэсьле, змучана аддзьмухнуўся…

— Непадалёку тут жыве, у Берасьцянцы... крайняя хата ад ракі. Туды і дарога добрая.

Старая дапытліва заміргала вачанятамі, а майстар, зірнуўшы на сьпісаны алоўкам пачак, гаротна ўздыхнуў.

— Не магу, бабуля. У мяне тут толькі па Чурылаву пяць выклікаў. Во... глядзі, — майстар тыцнуў пальцам у пачак, — Ліхаманавы, Пракопаўна, Балабайка...

— Балабайку зяць зрабіў. Учора прыехаў, — перапыніла Лябёдку гаспадыня, выбегла ў сені і праз хвілю паўстала ў пройме дзьвярэй з новай пляшкаю “Прамяністага”.

З гасьціннай хаты Праскоўі Кабенькі — так звалі гаспадыню — выкульваліся, задаволена адрыгаючы віном і цыбуляй. У паветры кружыліся сьняжынкі, бабчын сабака прыязна махаў хвастом, а сама гаспадыня, якая таксама кульнула чарку, не магла суняць расстайную сьлязіну.

Ідучы да матацыкла, Іван падлічыў у галаве дзённую выручку, якую можна мець ад рамонту тэлевізараў, потым уявіў тую кучу грошай і з захапленьнем паглядзеў на камлюкаватую Лябёдкаву сьпіну.

— Дзядзькі, да нас зайдзіце! У нас таксама тэлевізар зламаўся... І ў мяне зламаўся...— разам загаманіла вясковая дзятва, калі яны падышлі да весьніц. Падшывальцаў сабралася ня меней як тузін; усе яны аглушальна гаманілі, і Лябёдка, насунуўшы на голаў шлем і ўкінуўшы ў рот папяросу, скрозь зубы працадзіў: — Зойдзем, толькі ў Берасьцянку зьлётаем.

Прытарочыўшы да бэнзабаку валізу, майстар вохнуў, паведаміў падшывальцам, што недапіты — гэта горш, чым недабіты, таргануў галавой, і падшывальцы, умомант зразумеўшы той жэст, добрых тры кілямэтры піхалі матацыкл, аж пакуль той не завёўся.