Вінцэсь Мудроў - Багун

Міліцыянт крахтануў, падхапіў з кута кавалак тоўстай супрацьпажарнай тканіны – яе накідваюць на кінапраектар, калі той займецца агнём, — хацеў, відаць, пашараваць прапыленыя боты, ды нечакана запытаўся:

— Партрэты прывёз?

Барыс сьцепануўся. «Гэтаму не набрэшаш. Усё ведае», — мільганула беспакойная думка і ён запабежліва раскрыў партфэль.

— Трое замоўцаў. Абяцаў сёньня занесьці. Там і прозьвішчы напісаныя. На адвароце.

— Раз абяцаў, значыць, занясём.

Міліцыянт прачыніў дзьверы, выглянуў на падворак.

Дзесьці непадалёку покаў футбольны мячык і чуліся дзіцячыя галасы.

— Гэй, гвардзейцы! Давай сюды!

На падворку затупалі і міліцыянт жартам прыклаў руку да брылька:

— Здравія жалаю, гвардзейцы! Пелагею Катавод, Нюрку Марковіч і Язевічыху ведаеце?

— Ве-едаем! — хорам адказалі з надворку.

— Занясіце ім гэтыя партрэты. Зразумелі? Усё! Адна нага тут, другая там, — выгукнуў міліцыянт, і калі на падворку зноўку затупалі, засьвістаў падшыванцам усьлед.

Рэха вясёлага сьвісту адбілася ў душы; душа выпрасталася, памкнулася ўгору, і Барыс, пазіраючы на міліцыянта, захоплена падумаў: «Свой хлопец!»

Неўзабаве ў кінабудку вярнуўся гаспадар. Ён прынёс тры бутэлькі «маскоўскай» і бляшанку кансэрваў «Пячонка траскі».

— Дваццаць капеек вінен застаўся, — з гэтымі словамі “кіншчык” выставіў справунак на перамотны стол і зноўку зьнік за дзьвярыма.

Міліцыянт падхапіў бутэльку, абабіў сьцізорыкам сургуч.

— Ну што, возьмем? — буйны струмень напоўніў на дзьве траціны мутную «малянкоўку».

Барыс кіўнуў у бок дзьвярэй, маўляў, трэба пачакаць гаспадара, але міліцыянт уладна махнуў рукой:

— Цягні... Яму шмат нельга. Кіно трэба круціць.

Гарэлка прайшла ў нутро з напругай.

Міліцыянт, кульнуўшы шклянку, таксама скрывіўся і, «закусіўшы» рукавом, стаў ускрываць сьцізорыкам бляшанку.

– Хоць бы «часьціка» ўзяў... зноў гэтая пячонка... у рот ня лезе.

Тут жа яны выпілі па-другой. Гэтым разам міліцыянт гучна ікнуў, задаволена пацёр далоні.

— Не, далібог, прыдушу калі-небудзь коргу лупатую.

Міліцыянт не патлумачыў – каго зьбіраецца душыць, і Барыс запабежліва напоўніў «малянкоўку».

— Уяўляеш, я ёй хату шыфэрам пакрыў, сьвятло правёў, падсьвінака з базару прывёз, а яна на мяне ў абласную ўправу паперу накатала. Ну задушыў бы, зьмяюку! — міліцыянт ляснуў кулаком па перамотным стале, і суразмоўніку давялося ўтаймоўваць бутэльку, якая ледзь не звалілася долу. У гэты момант за сьпінай дробна затупаў кінамэханік.

— Хлеба з суботы не вязуць. Во, выпрасіў у маткі, — “кіншчык” паклаў на стол кавалак хатняга хлеба, шмат зжаўцелага сала і пук зялёнай цыбулі.

— А што, матка хлеб пячэ? — запытаўся асьмялелы Барыс, жуючы адразу тры цыбульных пёры.

Кінамэханік нічога не адказаў, бо ўважліва глядзеў на паўнюткую шклянку, і толькі выпіўшы трунак, сіпата прамовіў:

— Пячэ... ды, кажа, мука патрэбна шатраваная.

— Бабы хлеб пякуць, зяцю чарку падносяць, а гэтая ж, с-сука... – страшным голасам выдыхнуў міліцыянт, і кінамэханік, якому, відаць, даўно абрыдлі такія нараканьні, падхапіўся, уключыў прайгравальнік і кінабудка скаланулася ад бадзёрага рытму «Кукарачы».

— Зноў уключыў гэтую херню! — міліцыянт расшпіліў кіцель. – У цябе Рабэрціна Ларэці ёсьць?

— Хто?! — перапытаў Лёха.

— Дзед Піхто, — выдыхнуў, аддзімаючыся пасьля гарэлкі, міліцыянт. – Сядзіш у кінабудцы як той барсук у нары... ня ведаеш – што ў сьвеце дзеецца. Ты хоць пра Церашкову чуў?

— Чуў, — азваўся Лёха, — кажуць, яны з Быкоўскім на арбіце ... Дзеля навуковага экспэрымэнту.

Міліцыянт хмыкнуў, але потым, нібыта згадаўшы пра штосьці, дакорліва павёў брывом.

— Яны ж у розных ракетах лёталі, як жа яны маглі ...? Ты ўвогуле канчай такія размовы. А то я табе хутка... язык у калоду зацісну.

— Ды я нічога. Гэта ж людзі кажуць.

— Лю-удзі... Гэта якія людзі? Можа, цешча мая? — міліцыянт палез пад стол за другою пляшкай, з пакутлівым уздыхам запытаўся Барыса: — Цешчу маеш?

— Памерла, адказаў Барыс, і суразмоўнік, ляснуўшы бутэлькай па стале, ці то жартам, ці то ўсур’ёз, прамармытаў: — Шчасьлівы чалавек.

Другую бутэльку пілі павольна і з асалодаю. Лёха пры гэтым ладна захмялеў, і Пятровіч – так звалі міліцыянта, — больш яму не наліваў. Падпёршы далоньню шчаку, “кіншчык” асавела глядзеў на шклянку і, шморгаючы носам, наракаў на свой незайздросны лёс. Лёху, як высьветлілася, даводзілася ня толькі «круціць кіны», але й касіць сена для калгаса, нарыхтоўваць для клюбу дровы, а таксама – апавядаючы пра гэта Лёха нават заплакаў – удзельнічаць у мастацкай самадзейнасьці: граць Чорта ў гогалеўскай п’есе.