Вінцэсь Мудроў - Багун

Лёнька ўздыхнуў і скалелымі ад трывогі далонямі абабіў нагавіцы.

— Ну, што за фокусы? Чаму вісьнеш, як смаркачына на плоце? – Мацьвіевіч зацягнуў ямчэй квяцісты гальштук, перагарнуў настольны каляндар.

— Асадка выпала… хацеў падняць.

— У Сазановіча ўвесь час асадка выпадае, цяпер у цябе. Мне што, барану пад вокны пакласьці?

Рэдактар выпнуў грудзіну, зь дзяржаўнай суворасьцю зірнуў на падначаленага.

— У цябе калі адпачынак?

— Ды вось…. з панядзелку, — Лёнька вінавата пацёр далоні.

— Трэба зьезьдзіць у камандзіроўку…

— Іван Іванавіч, — плаксіва выдыхнуў падначалены, — я ўжо й бацькам патэлефанаваў… і квіток узяў.

— Нічога, квіток і здаць можна. Каго ж мне яшчэ пасылаць? Кальмаеў у адпачынку. У Курыльчыка жонка ў раддоме. Хто застаўся? Сазановіч? Дык той яшчэ на вакзале нап’ецца. Карацей, зьлётаеш у Азярышча. Сто пяцьдзесят кэмэ дарогі: за два дні, думаю, управісься. Дый тэма твая: атэістычнае выхаваньне, — рэдактар раскрыў зялёную тэчку, пасьлініў палец, зьбіраючыся перагарнуць паперы, але патрэбны дакумэнт быў перад вачыма. – Ліст прыйшоў… з абкаму партыі. У Азярышчанскіх ваколіцах пачала біць “сьвятая” крыніца. Два паралітыкі ачунялі, бясплодная баба нарадзіла… Едуць туды і зь бітонамі, і зь вёдрамі… Карацей, трэба даць разгорнуты матэрыял на гэтую тэму. Пагамані зь людзьмі, сустрэнься з галоўным лекарам тамтэйшай больніцы. Хай патлумачыць – з мэдычнага гледзішча, — чаму хворыя ачуньваюць… І запомні: матэрыял на кантролі абласнога камітэта партыі! – апошні сказ рэдактар прамовіў, калі Лёнька ўжо выходзіў з кабінэта.

Сакратарка Нюра – фарбавана-парфума-наманікюраная саракоўка — выпісала камандзіроўку, доўга хукала на пячатку.

— Не сумуй, Лёня. Выйдзеш з адпачынку на два дні пазьней. Зараз якраз дажджы абяцалі.

Лёнька пачухаў падбародзьдзе, спытаў нумар вакзальнай даведкі, а сакратарка, выдыхнуўшы ў адказ: — Цягнік а дзясятай раніцы, — закалаціла пальцамі па клявішах, друкуючы справаздачу з сэсіі абласнога савету.

Пасьля працы яны ўтрох – Манчак, Сазановіч ды рэдакцыйны фатограф Кенька, — завіталі ў павільён “Піва-воды”, узялі па кухлю “жыгулёўскага”, і Лёнька, азірнуўшыся на бокі, выцягнуў з нутраной кішэні пінжаку пляшку гарэлкі.

— Ты хоць бы камплімэнт калі сказаў, — азваўся Сазановіч, захоплена паціраючы рукі. – Кожны дзень завіўку робіць, пальцы на нагах фарбуе, а ты і ў той бок не глядзіш. – Размова ішла пра рэдакцыйную сакратарку.

— Пераб’ецца, — адказаў Лёнька і адвёў убок чуйны нос: ад Сазановіча пёрла сцакамі.

— Дарма-а, — сьпеўна прамовіў загадчык сельгасаддзелу, — я б на тваім месцы… — хвіліну бяседнік думаў – як скончыць фразу, але нічога не прыдумаў: глынуў сьліну і ў два глыткі выпіў паўшклянкі гарэлкі.

— А куды камандзіроўка? – запытаўся фатограф Кенька, выціраючы з барады піўную пену.

— У Азярышча. Там нейкую “сьвятую” крыніцу знайшлі, дык трэба выкрывальніцкі артыкул напісаць.

— Слухай, йоп… у мяне ж у Азярышчы цешча жыве… ад першага шлюбу, — усхапіўся Сазановіч. — Можаш у яе спыніцца. Нічога такая бабуля, з інтэлігентаў… праўда, крыху таго… — Сазановіч крутнуў пальцам ля скроні.

— А што зь ёю? – пацікавіўся Кенька, выцягваючы кішкі з вэнджанай скумбрыі.

— Ды так… загаворваецца. Кажа, да прыкладу, што… — Сазановіч азірнуўся, прытуліў голаў, савецкая ўлада да 2000 году не дажыве.

— А што яшчэ кажа? – уражана прашаптаў Кенька.

— Лёс чалавечы прадказвае.

— І што… спраўджваецца?

— Ня дай Бог, каб спраўдзіўся.

— А што такое? – разам выдыхнулі бяседнікі.

Сазановіч дапіў піва. З панылай утрапёнасьцю зірнуў на пену, якая павольна згасала на дне кухля.

— Аднойчы, яшчэ да разводу, прыйшоў… ну… выпіўшы. Пачаў жонку ўшчуваць. Ужо й ня ведаю, зь якой нагоды. А гэтая карга выйшла і кажа: не дажывеш ты, Міша, да пэнсіі. Цягнік цябе пераедзе.

Кенька так і застыў з кавалкам непражаванай скумбрыны ў роце, Лёнька Манчак укінуў у рот цыгарэту, прычым задам наперад, і стаў прыпальваць фільтр, а Сазановіч, падхапіўшы пустыя, надгрызеныя па краях, кухлі, рушыў да стойкі і, перадаючы іх праз людзкія галовы, рашуча прамовіў: — Паўтарыць!

У панядзелак, па абедзе, Лёнька Манчак скочыў з вагоннай прыступкі і доўга глядзеў на панылую — нібыта гуталінам па мёрзлым малаку — пісаную шыльду: “Азярышча”. Як заўсёды пасьля буйнай п’янкі яму было сорамна і моташна жыць. Мінулай суботы малады журналіст да ночы адседзеў у рэстаране, прапіў палову адпускных і згубіў выхадны крымпленавы пінжак: павесіў на прыслон рэстараннага крэсла, а калі вяртаўся пасьля хуткага танцу да століку, мадняцкай апранахі там ужо не было.