Францішак Хлус - Здані і пачвары Беларусі

Кропку ў гэтай справе паставіла наступнае здарэньне: аднойчы, не дачакаўшыся сьвежага мерцьвяка, галодны пацук выправіўся на пошукі, бо небараку нічога больш не заставалася, як паляваць на жывых. Прынюхаўшы сабе ахвяру, якой аказалася цыганка Ада Ю. Зянон перасьледаваў яе да вакзальнай прыбіральні, дзе тая мела сталы прытулак. Пацук-людажэр, дачакаўшыся, пакуль тая не ўладкуецца ў кабінку, скочыў ёй на плечы. Невядома, чым магла б скончыцца гэтая драматычная сцэнка, калі б своечасова не прыбылі пажарныя, якія ўмомант затапілі прыбіральню вогнегасільнай пенай...

Такім чынам ускосна пацьвердзілася слушнасьць меркаваньня пра шкоднасьць абортаў...

Аднаму маладзёну вельмі не пашанцавала ў жыцьці: колькі гадоў таму яго засьпеў у адным ложку са сваёй жонкай хірург...

Натуральна, першым памкненьнем зьняважанага ў лепшых пачуцьцях мужчыны было адрэзаць маладзёну чэляс, але ягоная жонка, стоячы на каленях, утаварыла доктара не рабіць гэтай апэрацыі, і таму хірург, які бязьмежна кахаў жонку, абмежаваўся тым, што вострым скальпелем адсёк небараку рукі й ногі.

Пасьля такой нечаканай ампутацыі пазбаўлены догляду маладзён трапіў у дом інвалідаў, дзе, не маючы магчымасьці весьці звыклы лад жыцьця, у жальбе й самоце, завеў сабе сяброўку - прывабную, спрытную й ласкавую вавёрачку.

Кемлівы зьвярок за кароткі час прывучыўся выконваць усе даручэньні гаспадара: сваімі невялічкімі пяшчотнымі лапкамі грызун даставаў з пачка цыгарэты, шчоўкаў запальнічкай і падносіў агенчык маладзёну, а па начах залазіў пад коўдру й маленькім шорсткіы язычком казытаў эрагенныя зоны інваліда, дазваляючы таму адчуваць сябе паўнавартасным чалавекам. А разамлелы ад шчасьця маладзён зноў і зноў перажываў ва ўспамінах тыя незабыўныя імгненьні, калі раскашаваўся ў хірургавым ложку...

Між іншым, пазбаўлены канечнасьцяў небарака прывучыў сваю бухматую сяброўку набіраць нумар тэлефона былой каханкі. Аднойчы тая, зразумеўшы сваю віну перад інвалідам, прыйшла ў адведкі. Вавёрка, адчуваючы сябе пакінутай, са скрухай у маленькіх і бліскучых ад сьлёзаў, бы пацеркі ружанца, вачох сядзела на падвоканьні й глядзела на тое, як хірургава жонка мералася прыладзіцца да ніжняй часткі тулава гаспадара. Ня вытрымаўшы дакору маўклівага позірку, маладзён неразважліва крыкнуў ваверцы: «А пайшла ты ў дупу!..» Тая, радая, што зноў хоць для нечага патрэбная гаспадару, імгенна кінулуся выконваць ягоны загад - праз колькі сэкундаў бухматы грызун схаваўся ў анальнае адтуліне зьніякавелай кабеты.

Як вядома, гэтыя зьвяркі вызначаюцца адмысловай вастрынёй зубоў; карацей кажучы, покуль жанчыну давезьлі да стала мужа-хірурга, вавёрка выела ўсе вантробы...

На жаль, небарака-вавёрка, падавіўшыся камянём з нырак, загінула; а хірург, каб мець хоць нейкую памяць па жонцы, злупіў з вавёркі скуру й прыбіў да сьцяны над ложкам спачывальні...

А таму, зьвяртаючыся да сяброў і, асабліва, да сябровак з усялякімі просьбамі, варта мець на ўвазе, што трэба дакладна фармуляваць пажаданьні, не пакідаючы магчымасьці для двухсэнсоўных інтэрпрытацыяў...

Часам у Беларусі трапляюцца ня толькі традыцыйныя людажэры, але й экзатычныя прадстаўнікі гэтага тыпу істотаў. Сьведчаньне таму - гісторыя, якая летась надарылася ў глыбіні Палесься...

А пачатак яна мела ў іншай глыбінцы, толькі расейскай - у слынным сыбірскім горадзе Ніжневартаўску. Горад гэты знакаміты зь дзьвюх прычынаў - па-першае, у расейскіх тубыльцаў з часоў Ермака й Дзяжнёва квітнее хабёльскі промысел: у дзень дастачы грошай адна палова насельніцтва Ніжневартаўска з малаткамі й сякерамі ў рукох пільнуе на цёмных пляцоўках другую палову гараджанаў, якія, ня здолеўшы прапіць гатоўкі, заробленыя на лесапавалах і нафтапромыслах, вяртаюцца дахаты. А па-другое - у такіх дзікунскіх умовах могуць працаваць хіба што тыя, хто не спакушаецца на падобныя нацыянальныя гульні, беларусы й украінцы, бо этнічны расеец ня можа ўстрымацца, каб ня быць зачараваным немудрагелістым сэнсам мяйсцовых традыцыяў...

Беларусаў, якія працуюць на нафтапромыслах, зазвычай дастаўляюць ў гэты своеасаблівы горад-гета самалётам на два тыдні; такім чынам здабываецца расейская нафта, што пампуецца па трубах і прадаецца на Захадзе - Беларусі, Польшчы й гэтак далей...

Аднойчы брыгада нафтавікоў, працуючы ва ўмовах вечных мерзлаты й расейскага ідыятызму, падняла з глыбіні эпохі юрскага пэрыяду брылу лёду з умерзлай у яго выкапнёвай пачварай, якая зьнешне нагадвала вялізнага трытона. Успомніўшы, як на радзіме смаляць вепрукоў, беларусы неўзабаве адагрэлі выкапня паяльная лямпай, мяркуючы, што нечаканы падарунак расейскіх нетраў няблага пойдзе пад гарэлку. Але здарылася наадварот: пачвара, акрыяўшы, умомант адкусіла брыгадзіру руку, у каторай той трымаў падрыхтаваную шклянку са сьпірытусам. Тым ня менш, нафтавікі, не разгубіўшыся, кінуліся лавіць рэліктавага трытона й, нарэшце, загналі яго ў спынены на рамонт нафтапровад...