Франц Кафка - Прысуд

Ота, чалавек байчэйшы за нас, тлумачыць, што яму нават і ў галаву не можа прыйсці, каб аддаць тры ліры за паездку, якая доўжылася адну хвіліну. Адной ліры будзе больш чым дастаткова. Вось, калі ласка, адна ліра. На дварэ ноч, вулачка пустая, рамізнік моцны. Ён адразу ж пачынае гарачыцца, быццам бы спрэчка ідзе ўжо цэлую гадзіну: «Што такое? Гэта падман... Што вы сабе думаеце?.. Дамовіліся пра тры ліры, і заплачана павінна быць тры ліры; тры ліры, або нам давядзецца атрымаць неспадзяванку...» Ота: «Тарыф або выклічам паліцыю!» — «Тарыф? Тут няма ніякага тарыфу... Дзе гэта ёсць нейкі тарыф?.. Дамоўлена было пра начны падвоз, але...» — калі мы, аднак, дамо яму дзве ліры, ён нас адпусціць. Ота, палохаючы: «Тарыф або паліцыя!» Яшчэ крыкі, шуканне; пасля знаходзіцца аркуш з тарыфам, на якім нічога не відно, акрамя бруду. Мы пагаджаемся, у сувязі з тым, на паўтары ліры, і рамізнік едзе далей у вузенькую вулачку, дзе ён не можа развярнуцца, і не толькі злуецца, але і, як нам здаецца, засмучаецца. Бо мы, на жаль, паводзім сябе няправільна; гэтак рабіць у Італіі няможна; дзе-небудзь яшчэ гэта дапушчальна, тут — не. Але ж хто ў спешцы пра такое думае! Тут няма чаго наракаць: за тыдзень на палётнай імпрэзе італьянцам не станеш.

Ды раскайванне ў нашым учынку, здаецца, не псуе нам радасці на лётным полі; праз гэта давялося б раскайвацца па-новаму, а мы выскокваем, хутчэй, чым проста заходзім, на аэрадром: усе нашыя суставы ў захапленні, якое часам бярэ раптоўна нас, аднаго за адным, пад гэтым сонцам.

Мы падыходзім, мінаючы ангары, якія стаяць са ссунутымі шторамі, нібы зачыненыя сцэны тэатраў вандроўных камедыянтаў. На франтонах ангараў пазначаныя прозвішчы авіятараў, чые апараты знаходзяцца за імі; а ўверсе — трыкалор іх радзімы. Мы чытаем прозвішчы: Каб'янкі, Канье, Руж'е, Кёртыс, Мушэ (трыдэнтынец, які носіць італьянскія колеры: ім ён давярае больш, чым нашым), Андзані ды яшчэ «Клуб рымскіх авіятараў». «А Блер'ё — запытаемся мы.— Блер’е, пра якога мы думаем увесь час, дзе Блер’ё?»

На абнесеным плотам пляцы перад сваім ангарам бегае ўверх і ўніз Руж'е, маленькі чалавечак з прыкметным носам і ў нарукаўніках. Ён надзвычайна актыўна, хоць крыху незразумела, займаецца сваёй работай, ускідвае рукі з вельмі рухомымі далоньмі; ходзячы, мацае паўсюды вакол сябе, пасылае сваіх рабочых за штору ангара, кліча іх зноў да сябе, заходзіць туды сам, адцясняючы ад сябе ўсіх, у той час як збоку ягоная жонка, у вузкай белай сукенцы, з моцна насунутым на валасы маленькім чорным капялюшыкам, прыгожа расстаўленымі нагамі ў кароткай спадніцы, глядзіць у спякотную пустэчу; спраўная жанчына з усімі бягучымі справамі ў зграбнай маленькай галаве.

Перад суседнім ангарам зусім самотна сядзіць Кёртыс. Праз крыху паднятыя шторы можна ўбачыць яго апарат; ён большы, чым пра яго апавядаюць. Калі мы праходзім побач, Кёртыс падымае ўверх перад сабою «Нью-Йорк Гералд» і чытае радок уверсе на паласе; праз паўгадзіны мы зноў праходзім міма, і ён ужо знаходзіцца на сярэдзіне гэтай паласы; праз наступныя паўгадзіны ён ужо скончыў чытаць тую паласу і пачынае новую. Лятаць, відавочна, ён сёння не збіраецца.

Мы паварочваемся і бачым шырокае поле. Яно гэткае вялікае, што ўсё, што на ім знаходзіцца, здаецца пакінутым; фінішны слуп недалёка ад нас, сігнальная мачта на вялікай адлегласці, стартавая прылада дзесьці з правага боку, камітэцкі аўтамабіль, які з моцна напятым на ветры жоўтым сцяжком апісвае паўкола па полі, спыняецца ва ўзнятым ім самім жа пыле і пасля едзе далей.

Штучная пустэльня створана тут, у амаль трапічным краі, і вышэйшая знаць Італіі, бліскучыя парыжскія дамы і ўсе іншыя тысячы прысутных збіраюцца тут усе разам, каб, прыжмурыўшыся, шмат гадзін узірацца ў гэтую сонечную пустэльню. На гэтым пляцы няма нічога такога, што звычайна стварае разнастайнасць на спартыўных палях. Тут няма прыгожых бар'ераў для конскіх скачак, белых малюнкаў тэнісных пляцовак, свежага мурагу футбольных гульняў, каменных пад'ёмаў і спускаў аўтамабільных трас і велатрэкаў. Толькі адзін ці два разы па абедзе рыссю праносіцца наўскасяк па раўніне стракаты цуг коннікаў. Конскія капыты нябачныя ў пыле, раўнамернае сонечнае святло не мяняецца аж да пяці гадзін вечара. I, каб нішто не замінала глядзець на тую роўнядзь, няма таксама ніякай музыкі; толькі свіст натоўпу з танных месцаў спрабуе задаволіць патрэбы вуха і нецярплівасць. Увесь люд з дарагіх трыбун, што стаяць ззаду за намі, можа, у той самы час, зліцца ў адно з пустэльнай роўняддзю і болей не адрознівацца ад яе.