Міхась Зарэмба - З павагай да зямлі і да людзей...

Яна развярнулася каля брамы, падштурхнула каляску, адпусціла ручку, і каляска пракацілася па інерцыі амаль што да сенцаў. Гэта яшчэ больш развесяліла Паўліка, і ён нават паспрабаваў прыўзняцца з сядзення. Вера падбегла, схапіла Паўліка за плечы, перасцерагаючы, каб брат, чаго добрага, не кульнуўся ўніз.

— Нельга ўставаць, сядзі! Звалішся — будзе балюча. Сказала ціха, з усмешкай, не будзеш жа дакараць... Яна вярнулася з каляскай у засень зялёнага клёна, які засцерагаў ад сонечных промняў. Вясёлы шчэбет прымусіў Веру падысці бліжэй да плота і зазірнуць уверх, дзе гняздзілася дружная птушыная сямейка.

Дзве ластаўкі сядзелі на электрычным провадзе каля белага ізалятара і аб нечым голасна перамаўляліся. Яны да тыкаліся дзюбкамі адна да адной, быццам цалаваліся, а потым выказвалі сваё замілаванне радаснымі гукамі. У іх шчэбеце не было трывогі за сябе і сваіх птушанят, якія асцярожна выглядвалі з гнязда. Вера заўважыла тры шэрыя галоўкі, якія адкрывалі свае жоўтыя дзюбкі, нібы пазяхаючы.

«Мусіць, хутка выпырхнуць з гнязда. Вось толькі крыльцы набяруцца моцы, а там — у палёт», — падумала Вера і азірнулася на Паўліка, які забаўляўся з плюшавым коцікам.

Аднойчы вясной, калі Вера адчыніла насцеж дзверы сенцаў і хаты, на кухню нечакана заляцела ластаўка. Пакружыла пад столлю, потым села на вяровачку, што была нацягнута ад сцяны да сцяны каля печы. Вера стаяла пасярод хаты, глядзела на птушку як заварожаная. Ластаўка пакруціла галоў-кай, аглядзелася, а потым выпырхнула на двор. Што гэта магло быць? Ці не які знак?

Маці абрадавалася, сказала з раптоўнай надзеяй у голасе:

— Ластаўкі дабро прыносяць... Можа, і нам нарэшце ўсміхнецца сонейка?! Можа, Паўлік стане на ножкі? Добрая прыкмета...

Колькі ўжо дзён мінула, але добрая прыкмета чамусьці не спраўджвалася, не прыносіла палёгку. I з Паўлікам, і з бацькам... А тут яшчэ сёння такая неспадзяванка — знік Сярожа.

— Дапамажыце, ластавачкі, дапамажыце, — прашаптала дзяўчынка. — У вас вунь як усё ладзіцца...

— Ве-е-е!

Яна аж злякнулася ад гучнага Паўлікавага воклічу. Нават ластаўкі перапынілі свой шчэбет, а птушаняты адразу ж схаваліся ў гняздзе.

— Што здарылася? — спытала Вера, узіраючыся ў Паўліка, які размахваў рукамі. — Якая муха цябе ўкусіла?

Спытала, убачыла на зямлі плюшавага коціка і з палёгкай уздыхнула:

— Ага, дык вунь яно што...

Яна падняла коціка, перадала Паўліку, які адразу ж суцішыўся. Потым падштурхнула каляску да гладкай, быццам асфальтавай дарожкі, што пралегла праз увесь двор, ад брамы да пуні.

Насупраць язміну Вера прыпыніла каляску, працягнула руку да куста. Галінка з ярка-белымі кветкамі адламалася лёгка, як сухая былінка. Спачатку Вера прыхінулася тварам да духмянага воблачка, а потым узмахнула галінкай перад Паўлікам.

— Язмін, разумееш, — язмін.

— Я, я, я, — заякаў Паўлік.

— Яз-мін, яз-мін...

— Я-а-а, я-а-а, — ён спрабаваў паўтарыць за сястрой, але не мог.

— Мін, мін...

— Мі, мі...

— Не, з табой не засумуеш, — не вытрымала Вера. — I чаму ты такі, чаму?

Але яна тут жа прагнала сваё раздражненне, нават прыструніла сябе: «Супакойся, Паўлік жа невінаваты... Яму ж ні святая вада, ні розныя замовы не дапамагаюць. I ўрачы адмовіліся лячыць, параілі шукаць бабку... Шукалі, знайшлі, а хіба вылечылі?»

Вера праехала да пуні і раптам прыпомніла той зімовы вечар, калі ўбачыла бацьку з пятлёй на шыі... Прыпомніла, крута павярнула каляску і хуценька пакаціла да брамы, нібы ўцякаючы ад страшных успамінаў. А Паўлік абрадаваўся хуткай яздзе і зноў загудзеў:

— Ву-у, ву-у-у...

У агародзе закудахтала курыца, голасна, як з перапуду. Кудахтанне даносілася з густога малінніку, што разросся ў дальнім кутку сада. Вера падумала: «Мусіць, там аблюбавала гняздо. Знесла яечка, вось і крычыць. Трэба будзе потым паглядзець».

Вера яшчэ нейкі момант не адчыняла веснічак: па вуліцы з грукатам пранёсся грузавік, і там, напэўна ж, клубіўся, расплываўся ад плота да плота шэры пыл. Чакала, а кудахтанне напомніла ёй дзіўны выпадак, што надарыўся сёлета ў іх курынай гаспадарцы.

Яшчэ ў сакавіку маці купіла ў райцэнтры два дзесяткі інкубатарскіх куранят. Свае куры састарэлі, а тут зімой нейкая хвароба ўкінулася ў куратнік: толькі тры чубаткі засталіся. Зноў-такі маці гаравала, наракала на свой лёс, боскую няміласць і з горыччу казала:

— Дзе коратка, там і рвецца.

Прыбавілася клопатаў у Веры: за куранятамі вунь які догляд патрэбны. Пушыстыя, жвавыя, ім жа зусім не хацелася сядзець у цёмным кошыку, накрытым старой карычневай хусткай. Маўчалі дзень, другі, пакуль не акрэплі, а потым такі піск сталі падымаць — на двары было чутна.