Юлія Шарова - Don Giovanni, або Памілаваны свавольнік

— Прабач, але ў мяне там маладая і прыгожая паненка мадэльнай знешнасці. І яшчэ адна для падстрахоўкі, досыць стройная і нестарая. Але яна часта гастралюе, таму я думаю пра яшчэ адну салістку.

— Гэта кепска. Няхай твая мадэлька вучыць Дзэрліну. Якраз такую я хацела на Дзэрліну.

— Нюта, ты хочаш разбурыць мне ўсю музычную частку гэтай сваёй вампукай?! Ты таксама прыхільніца рэжысёрскай оперы?!

Тое, што прымушае яе пакутаваць, даводзіць закаханага да адчаю.

Анна змоўкла і закусіла губу. Яна адчула супраціў.

— Ты можаш рабіць на сцэне што хочаш, але партыі паміж салістамі размяркоўваю я. І мне непатрэбныя састарэлыя салісткі, якія потым мне ўсю душу дастануць, — дадаў Грынкевіч тонам, у якім чыталася, што ён гатовы нават адмовіцца ад пастаноўкі, калі яму пачнуць дыктаваць падобныя ўмовы.

У яго словах адчувалася сапраўдная крамянёвая цвёрдасць. Анна, відаць, зразумела, што даўні сябра не жартуе і шмат у якіх праявах зусім не змяніўся, таму вырашыла яму не пярэчыць.

— Яны будуць цябе любіць, бо ў якім яшчэ спектаклі іх выпусцяць на сцэну ў галоўных партыях! — выкарыстала яна апошні аргумент, зусім дробны козыр.

— А публіка ў зале таксама будзе мяне любіць? А крытыкі ў газетах што пра гэта напішуць? «Дон Джавані, або Герантафілічны кашмар»? Нюта, я не згодны на такую авантуру.

Ён зноў узняў века фартэпіяна і машынальна пачаў граць па памяці прэлюдыю з «Добра тэмпаванага клавіра». Анна стала ў яго за спінай і паклала Грынкевічу рукі на плечы.

— Лёша, я разумею твой перфекцыянізм, пагатоў у цябе гэта першая пастаноўка, — загаварыла яна яшчэ больш дыпламатычным тонам. — Я не прапаную табе цягнуць на сцэну нейкі там крымінал. Але ў мяне ёсць такое пажаданне, я так гэта бачу: немаладая прымадонна спаборнічае на сцэне з больш маладой і перспектыўнай. Калі дакладней, немаладая — гэта донна Анна, а больш перспектыўная — гэта донна Эльвіра. Разам з тым там ёсць маладзенькая і прыгожая старлетка Дзэрліна, якая робіць кар'еру не столькі голасам, колькі сваімі жаночымі талентамі. І гэ­та не вампука. Гэта пра тое, як закулісныя жарсці раптам прарываюцца на сцэну, мізэрныя такія жарсці.

Грынкевіч перастаў граць і ўзняўся са свайго месца.

— Стаяначка. А як жа ж дон Джавані, донна Анна. дзе іхнія ўзаемадачыненні?

— А няма ў іх ніякіх узаемадачыненняў! На сцэне людзі будуць думаць пра што заўгодна, толькі не пра вобразы сваіх герояў. Пра верхнія ноты, пра тое, каб у больш выгадным месцы стаць, каб фермату недарэчную зрабіць, каб заваліць канкурэнта. Зразумей: я раблю спектакль не пра дона Джавані. Я раблю спектакль пра оперу. Пра тое, як сціраецца дэмаркацыйная лінія паміж сцэнай і жыццём.

Ён зноў пачаў хадзіць туды-сюды па пакоі. Тое, што прапаноўвала Анна, выглядала насамрэч авантурным, але гэтага ніхто ніколі не рабіў. Гэта дае і яму, і салістам пэўныя перавагі. Прынамсі, іх не прымусяць танчыць хіп-хоп, а потым думаць, як аднавіць дыханне. Прынамсі, у такой версіі «Дона Джавані» нават выпадковыя пеўні будуць укладвацца ў канцэпцыю сцёбу з оперы як такой. І няхай сцёбу не зразумеюць, няхай назавуць спектак ль вампукай.

У галаве закруцілася ідэя: у трупе было сапрана, якое эксплуатавалі пераважна ў цяжкім вердзіеўскім рэпертуары. Як амаль усе оперныя спявачкі з каўказскай крывёй, голас дама мела магутны. Была яна невялікага росту і выглядала з залы як куб. Але ж матэрыял быў сапраўды выбітны. Дык чаму не. Нават калі давядзецца патраціць лішнія нервы і калорыі на стылістычную шліфоўку. А калі ініцыятыва ідзе ад рэжысёра, то Грынкевічу прасцей будзе размаўляць з Ірынай.

— Ну добра. Давай паспрабуем. А наконт маладой і прыгожай донны Анны, дык у мяне ў прынцыпе былі сумневы. Я купіўся хіба на тое, што дзяўчына вельмі хутка вучыць партыі і вельмі рупліва працуе на рэпетыцыях. У яе ўвогуле энергетыка слабаватая і галасок субрэткавы, хоць і прыемны. Заўтра патэлефаную да адной цёткі з цыцкамі, але без гойданкі. Здаецца, яна з гастроляў павінна вярнуцца.

— Ты цуд! — радасна выгукнула Анна. — Як лёгка з табой паразумецца! Вось калі мы працуем з Гюнтарам, дык ён сваіх ідэяў трымаецца, як Брэсцкая крэпасць.

Згадка пра Гюнтара зноў чамусьці разанула яго. Гэтыя словы надавалі нямецкаму жаніху рэальнасці, бо дагэтуль Грынкевіч уяўляў яго нечым віртуальным, нягледзячы нават на тое, што бачыў яго на ўласныя вочы.

— Праўда, ён не дырыгент, а рэжысёр, як і я. Можа, таму нам складаней размежаваць дзялянку?