Юлія Шарова - Don Giovanni, або Памілаваны свавольнік

— .А ты дэманстратыўна разгульвала па ква­тэры абсалютна аголенай і кпіла з мяне. І я швыргануў табе халат. Ты проста была злоснай, бо табе балела галава. Ты ніколі не магла шмат піць.

— Брыдкая была сцэна, — прамовіла Анна.

— Добрая ў цябе памяць, — сказаў Грынкевіч і адразу змоўк, бо адчуў, што яна не хоча варушыць непрыемных для яе ўспамінаў.

Яму, зрэшты, таксама не хацелася вяртацца да таго эпізоду, хоць яе кепска схаванае раздражненне выяўляла неабыякавасць, і гэта было яму на карысць. У той вечар ён зусім выпадкова зайшоў да яе

— і вельмі дарэчы, бо іначай хатняя вечарынка з трыма малазнаёмымі хлопцамі магла дрэнна скончыцца. Яна ўжо была захмялела, і хлопцы, відаць, мелі планы на чырвонавалосую паненку з ладным целам. А тут з'явіўся ён, і адразу так павёўся, што, маўляў, я ейны мужык, прыйшоў вось дадому, а тут нехта яшчэ сядзіць, — непарадак. Учыніў дэманстратыўны скандал нібыта са сцэнай рэўнасці. Хлопцы не былі занадта смелымі ці агрэсіўнымі, каб адбіваць у яго здабычу, таму пасыходзілі адзін за адным. Але іх было тры, і калі б ён так своечасова не з'явіўся.

Не варта было гэтага згадваць, не ў той дзень была зробленая нейкая фатальная памылка, якую ён цяпер хацеў намацаць.

— Ты пасварылася з Гюнтарам? — сарвалася ў Грынкевіча з языка.

— З чаго ты. узяў? — прамовіла Анна, і ў яе голасе адчуліся здзіўленне і страх злоўленага на гарачым злачынцы.

— Два тыдні таму ты выконвала ролю вернай нявесты. А цяпер ты прыйшла мяне спакушаць. Выснова?

— Ды не буду я цябе спакушаць, супакойся ўжо! І ўвогуле, мне трэба ісці. Бачу, не настолькі ты прыгнечаны, каб я тут.

— Прабач мне. І пачакай. — сказаў Грынкевіч, бо ў сварцы ён быў не зацікаўлены. — Нюта, я, можа быць, зараз скажу нешта няправільнае, можа быць, я не з таго боку заходжу. Але я хачу зразумець, як мне цябе нарэшце адпусціць. Бо мне амаль трыццаць чатыры гады, і ў мяне ў асабістым жыцці такая карусель. Мы з табой восем гадоў не бачыліся, нават болей, а я за гэты час страціў стасункі. Важныя мне стасункі. А ўсё таму, што я ўнутрана апеляваў да цябе, згадваў цябе, спрачаўся з табой. Я расказаў ёй пра цябе ўсё. Прызнаўся ў тым, што вось такая ты была ў маім жыцці і што дагэтуль я не магу цябе забыць. На гэтым усё скончылася. А ты засталася ў маёй галаве. І калі ты з'явілася на даляглядзе зноў, то мне няшмат было трэба.

— А я тут прычым, Лёша?! — прамовіла Анна, але не з раздражненнем у голасе, а з нейкай панікай.

— Ты хочаш зрабіць з мяне ракавую жанчыну?

— Не кусайся.

Ён адчуў нечаканы спакой, бо відавочна зачапіў Анну. А гэта значыць, што з'явіўся нейкі шанец разблытаць каўтун іх стасункаў.

— Усяго пару тыдняў таму ты мне распавядаў, як ледзь не скочыў з даху, калі мы тады развіталіся.

— Калі ты мяне кінула!

— .А на наступны дзень ты заняўся догінгам у тэатры. Толькі не трэба казаць, што табе было да такой ступені балюча! — выдала Анна новую тыраду ў сваю абарону, якую Грынкевіч, уласна, чакаў.

Ён змоўк, але збянтэжанасці або вінаватасці на яго твары не было. Потым ён працягваў:

— Давай усё ж вернемся да таго моманту, калі ты мне заявіла, што мы не можам болей сустракацца. Калі мне было васямнаццаць, а табе пятнаццаць. Для мяне гэта быў твой самы загадкавы ўчынак. Што ты знайшла ў тым «залатым хлопчыку»? Грошы? Жанчыны, якія любяць грошы, звычайна паводзяцца іначай. Ты б яго кінула і пайшла да багацейшага, але ў цябе нікога не было, калі мы сустрэліся зноў. Доўгі час не было. А яшчэ пазней ты ўвогуле магла сядзець на хлебе і вадзе, калі не мела халтурак. Бацька ж табе грошай не даваў. Так, ты танчыла стрыптыз, але мужыка з добрым гаманцом сабе не шукала. Ну, я мог нешта падкінуць, але я тады ўжо ішоў толькі на правах сябра, гэта ясна. Дык растлумач мне рацыянальна, што гэта была за прыхамаць з тым хлопцам?

Анна маўчала. Такая настойлівасць збіла яе з панталыку, і яна вырашыла сысці ў глухую абарону. Зрэшты, яна б і ўвогуле магла сысці, але ж не сыходзіла і нават не выказвала болей такіх пагрозаў. Яна сядзела на ложку па-турэцку, прыкрыўшы калені клятчастай спадніцай. Глядзела на Грынкевіча з нямой просьбай: давай скончым гэтую размову, яна такая бессэнсоўная.

«А пра Мазэта я ўвогуле нічога не ведаю, не ўяўляю нават, хто мог яго збіць! Вось гэтая па­ненка вам сама пацвердзіць, я быў з ёй», — кажа Лепарэла Дзэрліне, паказваючы на донну Эльвіру, як на ўласнае алібі ў справе нападу на Мазэта.

— Маўчыш? Тады я распавяду пра сябе. Ты мне сказала, што ўсё скончана, і я хадзіў агаломшаны, доўгі час хадзіў. Проста не мог зразумець, што і чаму. І сапраўды, у мяне былі нядобрыя думкі. Між тым я дзяўчатам увесь час падабаўся. Праўда, часам здараліся казусы, калі я не адказваў узаемнасцю. Ну ды ладна. Праз паўгода я з адной пераспаў. Пасустракаўся з ёй месяцы два. Кожны раз называў яе Нютай. Заплюшчваў вочы — і бачыў цябе. Яна злавалася, і я яе кінуў. З іншай было тое самае, але тая пратрывала ўсяго пару тыдняў. Потым у мяне нікога ўвогуле не было, доўгі час. З мяне нават кпілі, казалі, што мне пасля харавога ў вучэльні трэба ісці ў духоўную семінарыю і рабіцца манахам. Калі я быў на трэцім курсе, на першы курс прыйшла адна дзяўчынка. Прыкладна такога ж росту, як ты, такая ж худзенькая, цёмнавалосая. Цемнавокая, зрэшты, але я да яе пацягнуўся. З ёй не было так лёгка, як з табой, яна негаваркая была, вельмі ціхая. І ёй было ўсяго пятнаццаць, таму я спачатку нават на пацалунках не настойваў — яна ж не была такой развітой. Я хацеў, каб у ёй з'явілася нешта ад цябе не толькі ў абліччы. Мне хацелася, каб яна чытала тое, што і ты, каб у яе быў такі самы гумар. Я гаварыў тваімі словамі, каб яна іх засвоіла. Я сябе падманваў. Яна была вельмі добрым дзяўчом і вельмі бедавала, калі я сказаў, што ўсё скончана. Але, можа, і добра, што ў нас усё было цнатліва. А сказаў я ёй, што ўсё скончана, калі зноў сустрэў цябе.