Зинаида Дудюк - Закон захавання кахання

У інтэрнат яна вярталася з Ціханам Давыдзенкам. Выпадкова ці знарок ён сустрэў яе каля выхаду з варот Літінстытута.

— Добра ты Гошу падтрымала, — сказаў Ціхан. — Я таксама пра яго добрай думкі.

— Шкада хлопца. У яго ж універсітэт за спінаю. Ён можа тут у аспірантуру паступіць. А вы дахаты ездзілі?

— Так, злётаў. А ты чым займалася на канікулах?

— Напісала тры артыкулы, да якіх ніяк рукі не даходзілі.

Ішлі гаманілі. Ціхан правёў Аду да прыпынку метро і, развітваючыся, сказаў:

— Зайшла б калі ў госці. Я прывёз розных далікатэсаў.

— Нешта ў мяне часу не хапае. Калі-небудзь забягу.

— Не адкладвай надоўга, я буду чакаць.

— Добра, дамовіліся, пакуль, — Ада ўзмахнула на развітанне рукой і пачала спускацца па прыступках уніз. Яна звыклася з маскоўскім рытмам жыцця, жвава бегала па эскалатары, прыспешвала час.

У інтэрнаце ўсё было, як звычайна. Хтосьці хадзіў па калідоры, хто быў у сваім пакоі...

...Справа ад пакоя, у якім жыла Ада, жыў рускі паэт Аляксей Чубаў з Рыгі. Высокі, заўсёды ўскудлачаны і пахмурны. Звычайна, калі з кім размаўляў, пазіраў сабе пад ногі. У яго пакоі, як і ў Адзіным, было ціха. Гэтага хлопца яна рэдка бачыла ў інтэрнаце на кухні, ён сабе нічога не гатаваў. На кухню часта забягалі Гоша, Сеня ды францужанка Наталі з югаслаўкай Мірыям. Гэтыя дзяўчаты так дрэнна размаўлялі па-руску, што Адзе рэдка калі ўдавалася зразумець, што яны кажуць. Іншы раз на кухню прыходзіла Агнія Дымава. Яна мела кватэру ў Маскве, а ў інтэрнат пасялілася, каб радзей сустракацца з мужам, з якім нядаўна развялася, але кватэру пакуль падзяліць не паспела.

У той вечар на кухні гаспадарыў Гоша, нешта памешваў у каструльцы. Ада прыйшла сюды ўскіпяціць чайнік.

— Дзякуй, Ада, што падтрымала мяне, — сказаў ён. — Каб не ты, астатнія, напэўна, прамаўчалі б, не заступіліся б за мяне, — як не заступіліся за Ары і Грышу.

— Наконт Грышы правільна. Яго даўно на курсах ніхто не бачыў. Невядома, куды хлопец знік. Ара таксама не цукар. Па начах так гагаталі ў ягоным пакоі, што немагчыма было заснуць. Невядома, чым ён там займаецца. Паслаў мне Бог суседа! Аднойчы дзяўчына нейкая крычала немым голасам. А ты чалавек прыстойны! Прынамсі, мне падабаешся. Як павячэраеш, зайдзі ды раскажы, што з табою здарылася. Ты ездзіў у Кіеў?

— Няма мне да каго ездзіць.

— А я толькі з Бабруйска. Прыходзь, пачастую чым-небудзь хатнім.

— З задавальненнем зайду, — паабяцаў Гоша. — Гэта такая рэдкая з’ява, што ты некага запрашаеш. Мужчыны ходзяць і аблізваюцца, гледзячы на твае дзверы.

— Не выдумляй, чаго ім аблізвацца? У Маскве шмат жанчын, акрамя мяне. А я занудная, рыхтуюся да заняткаў, чытаю ўсё, што задаюць дадаткова да праграмы, сама шукаю дакументы, якія датычацца Беларусі. Карацей,

Гоша, трэба спяшацца. Вучоба наша хутка скончыцца, а тады не ведаю, як ты, а ў мяне наўрад ці будзе нагода прыехаць у Маскву.

Ада вярнулася ў пакой, папіла гарбату, але не вячэрала, ведала, што Гоша сваім варывам не натоліцца, трэба будзе яго пакарміць і паесці за кампанію з ім.

Гоша не прымусіў сябе доўга чакаць.

— Заходзь, заходзь, аднакашнік, сядай да стала, — запрасіла Ада. — Частуйся, вось курыныя адбіўныя, тут піражкі з капустаю, варэнне. Наядайся, мне адной з гэтым не ўправіцца, пачарсцвее і сапсуецца.

— Ты мяне песціш.

— Што ты, Гоша, я проста хачу, каб ты мне дапамог знішчыць гэтыя запасы.

— З насолодаю, — адказаў Гоша, жуючы катлету.

— А каб ты нічога лішняга не падумаў, я скажу табе, што вельмі люблю слухаць твае разважанні пра постмадэрнізм і андэграўнд.

— Здзекуешся?

— І не думала. Сапраўды захапляюся тваёю эрудыцыяй і думаю, што табе на гэтых курсах сумна. Ад няма чаго рабіць ты і займаешся глупствам.

— Згодзен, мяне губіць п’янства. Усё! Бяруся за розум. Тым больш, што да стыпендыі яшчэ некалькі галодных дзён. Учора мы сабралі хто што меў, паслалі Сеню па піва, трэба ж было адзначыць сустрэчу. Пайшоў ён і прапаў. Прыцёгся апоўначы п’яным у дым. Пытаем, дзе быў? Адказвае: таго піва ўсім усё роўна не хапіла б, а так хоць я адзін напіўся.

— Дык што ты тут п’яны тварыў? — спытала Ада.

— Ды нічога. Піў, буяніў, не заўсёды помніў і разумеў, што рабіў. Карацей, патроху вар’яцеў.

— Гоша, ты здольны чалавек. Разумею, табе мае парады без патрэбы, ды ўсё ж я табе скажу, што не варта псаваць сваё жыццё.

— Ада, я ўдзячны табе. Праўда, мне гэта прыемна.

— А хто ў цябе з родных ёсць?

— Нікога... Бацька пакінуў нас, калі я пад стол пешкі хадзіў. Мама памерла тры гады таму. Працавала медсястрой, ездзіла ў сваю бальніцу на працу праз увесь горад, не пераходзіла на іншую работу, спадзявалася, што атрымае добрую пенсію. Дзве гадзіны штодня траціла на дарогу. І да пенсіі не дажыла. Такая трагедыя. Калі б працавала бліжэй да дома, можа, пажыла б даўжэй.