Philip Roth - Spisek przeciwko Ameryce

1940-1941. Wpływowi demokraci zakładają w Montanie klub „Wheeler na Prezydenta”; nie tylko w rodzinnym stanie uchodzi on za idealnego kandydata demokratów – do chwili ogłoszenia przez Roosevelta zamiaru ubiegania się o trzecią kadencję. W Senacie Wheeler zacieśnia związki z republikanami i demokratami z Południa, przeciwko liberalnemu Rooseveltowskiemu skrzydłu Partii Demokratycznej. Gwałtownie sprzeciwia się amerykańskiej interwencji w wojnę europejską. W czerwcu 1940 grozi wystąpieniem z Partii Demokratycznej, „skoro ma to być partia wojenna”. W tym samym miesiącu spotyka się z Charlesem A. Lindberghiem i grupą senatorów-izolacjonistów celem ustalenia planów „przeciwdziałania agitacji i propagandzie wojennej”; na forum Senatu broni Lindbergha przed zarzutami popierania nazizmu, a w kilka miesięcy później, gdy Roosevelt publicznie przyrównuje Lindbergha do „Miedzianogłowych” z okresu wojny secesyjnej (działaczy Północy sympatyzujących z Południem), nazywa ten epitet „szokującym i oburzającym dla każdego prawomyślnego Amerykanina”. Przemawiając na antenie radia NBC, wysuwa ośmiopunktową propozycję pokojowych negocjacji z Hitlerem, za co otrzymuje telegram z gratulacjami od Lindbergha. Odbywa spotkanie ze studentami Yale planującymi powołanie Komitetu Najpierw Ameryka i przyjmuje funkcję nieoficjalnego doradcy tej organizacji; staje się najpopularniejszym obok Lindbergha mówcą na wiecach ruchu Najpierw Ameryka. Wypowiada się przeciwko poborowi wojskowemu, nazywając Rooseveltowską propozycję poboru do armii w czasie pokoju „krokiem w stronę totalitaryzmu”. Na forum Senatu, krytykując wniosek ustawy Lend-Lease, o-świadcza: „Jeśli naród amerykański pragnie dyktatury – jeśli pragnie rządów totalitarnych i wojny – to wniosek ten należy jak najszybciej przeforsować przez Kongres, zgodnie z wolą prezydenta Roosevelta”. Twierdzi, że uchwalenie ustawy Lend-Lease oznacza „pogrzebanie co czwartego amerykańskiego chłopca” – na co Roosevelt odpowiada: „[jest to] najbardziej oszczercza… najpodlejsza, najbardziej antypatriotyczna uwaga… wygłoszona publicznie za życia mojego pokolenia”. Przed czasem ujawnia publicznie fakt wysłania wojsk amerykańskich do Islandii; Biały Dom i premier Churchill oskarżają go o narażenie na szwank życia amerykańskich i brytyjskich żołnierzy. W listopadzie 1941 zostaje ponownie oskarżony o zdradę tajemnicy wojskowej, gdy udostępnia izolacjonistycznej „Chicago Tribune” ściśle tajny dokument Departamentu Wojny dotyczący strategii USA w razie przystąpienia do konfliktu zbrojnego.

Grudzień 1941 - grudzień 1946. Po ataku na Pearl Harbor popiera wysiłek wojenny, głosząc jednocześnie, że sojusz Ameryki ze Związkiem Radzieckim sprzyja utrzymaniu rządu komunistycznego. W roku 1944, twierdząc, że „za MVA stoją komuniści”, działa przeciwko liberałom, wspierając akcje Montana Power Company i Anaconda Copper Company, które przyczyniają się do upadku spółki energetycznej Missouri Valley Authority na rzecz zwycięskiej Tennessee Valley Authority (TVA). W rezultacie traci resztki poparcia demokratów z Montany i w roku 1946 pokonany zostaje w pierwszej turze kampanii wyborczej do Senatu przez młodego liberała z Montany, Leifa Ericksona.

Lata 50. Uprawia praktykę adwokacką w Waszyngtonie D. C. Ideologicznie i politycznie wiąże się z senatorem Josephem McCarthym.

HENRY FORD (1863-1947)

1903-1905. Pierwszy automobil Forda, dwucylindrowy model A o mocy ośmiu koni mechanicznych, zaprojektowany przez Henry’ego Forda i wyprodukowany w nowo utworzonej przez niego Ford Motor Company, pojawia się na rynku w roku 1903; jego cena wynosi 850 dolarów. W ciągu najbliższych paru lat pojawiają się droższe modele. 2908. Debiut forda model T, przeznaczonego na tereny wiejskie; do roku 1927 będzie to jedyny model produkowany przez zakłady Forda. Henry Ford zostaje największym w kraju producentem samochodów – tak spełnia się jego marzenie o „zbudowaniu wozu mechanicznego dla wielkich mas”.

1910-1916. Ford wraz z gronem partnerów z branży opracowuje schemat produkcyjny, oparty na następstwie czynności i podziale pracy, który ewoluuje w ideę ruchomej taśmy produkcyjnej, uważanej za największy skok techniczny od czasu rewolucji przemysłowej: dzięki niej uruchomić można masową produkcję forda T. W roku 1914 Henry Ford deklaruje płacę podstawową w wysokości 5 dolarów za ośmiogodzinny dzień pracy; w rzeczywistości oferta ta dotyczy tylko części pracowników zakładów Forda. Mimo to hasło „Pięć Dolarów Dziennie” zyskuje Fordowi wiele pochwał i sławę światłego biznesmena (choć niekoniecznie światłego myśliciela). „Nie lubię czytać książek” – wyznaje szczerze Ford. „Mącą mi w głowie”. „Historia – konstatuje – to w gruncie rzeczy banialuki”.

1916-1919. Zgłoszony na kandydata do wyborów prezydenckich na krajowej konwencji republikańskiej, uzyskuje w pierwszym głosowaniu trzydzieści dwa głosy. Awansuje i osiąga władzę absolutną nad wszystkimi przedsiębiorstwami Forda. W roku 1916 firma produkuje dwa tysiące samochodów dziennie; łączna liczba wyprodukowanych egzemplarzy modelu T sięga miliona. Po wybuchu pierwszej wojny światowej, jako aktywny pacyfista, występuje przeciwko wojnie i spekulantom wojennym. Na zebraniu szefostwa Zakładów Forda oświadcza: „Ja wiem, kto wywołał tę wojnę. Niemiecko-żydowscy bankierzy. Mam tu dowody. Fakty. Niemiecko-żydowscy bankierzy wywołali tę wojnę”. Gdy Ameryka przystępuje do wojny, Henry Ford publicznie zobowiązuje się „działać bez centa zysku” przy realizacji kontraktów rządowych, jednak nie dotrzymuje słowa. Pod naciskiem prezydenta Wilsona kandyduje do Senatu z ramienia demokratów – chociaż wcześniej utożsamiany był z republikanami – i przegrywa w wyborach. Za swoją porażkę wini „interesy” Wall Street i „Żydów”.

1920. W maju „Dearborn Independent” – lokalny tygodnik należący do Forda od roku 1918 – drukuje pierwszy z dziewięćdziesięciu jeden artykułów, z drobiazgową pieczołowitością obnażających „Międzynarodowe żydostwo: problem całego świata”; w następnych numerach ukazują się kolejne odcinki słynnej fałszywki Protokoły mędrców Syjonu, przedstawiającej rzekomy żydowski plan opanowania świata, a cytowanej tu jako dokument. Po roku nakład pisma wzrasta do 300 tysięcy egzemplarzy; dilerzy Forda zmuszani są do jego prenumeraty jako produktu firmy, a drukowane na jego łamach skrajnie antysemickie artykuły zebrane zostają w czterotomową publikację pt. The International Jew: The World’s Foremost Problem.

Lata 20. W roku 1921 z taśmy schodzi pięciomilionowy samochód marki Ford; przeszło połowa samochodów sprzedawanych w Ameryce to fordy T. Henry Ford buduje wielkie zakłady River Rouge i zamienia Dearborn w miasto przemysłowe. Wykupuje lasy, kopalnie rudy żelaza i węgla, zapewniając swoim zakładom dostęp do surowców. Wzbogaca ofertę Forda o nowe modele. Jego wydana w roku 1922 autobiografia My Life and Work staje się bestsellerem w kategorii literatury faktu, a nazwisko Forda zyskuje światową sławę. Sondaże wykazują, że cieszy się w Stanach większą popularnością niż prezydent Harding; mówi się o nim jako o potencjalnym kandydacie republikanów na prezydenta; jesienią 1922 roku rozważa możliwość kandydowania w wyborach. Adolf Hitler, w wywiadzie z roku 1923, stwierdza: „Liczymy na Heinricha Forda jako przywódcę rosnącego ruchu faszystowskiego w Ameryce”. W połowie lat 20. żydowski adwokat z Chicago oskarża Forda o zniesławienie – sprawa zostaje załatwiona polubownie, po czym w roku 1927 Ford zaprzestaje ataków na Żydów, godzi się zaniechać antysemickich publikacji i likwiduje tygodnik „Dearborn Independent”, który przyniósł mu deficyt sięgający prawie pięciu milionów dolarów. W sierpniu 1927 Lindbergh przylatuje do Detroit samolotem „Spirit of St. Louis”, na Lotnisku im. Forda spotyka się z Fordem i zabiera go swoją słynną awionetką w pierwszy lot. Lindbergh namawia Forda do produkcji samolotów. Spotykają się jeszcze później wielokrotnie, a Ford w wywiadzie udzielonym w Detroit w roku 1940 wyznaje: „Ilekroć Charles tu przyjeżdża, rozmawiamy tylko o Żydach”.