Philip Roth - Spisek przeciwko Ameryce

Maj 1945. W miesiąc po śmierci FDR, La Guardia deklaruje, że nie będzie się ubiegał o czwartą kadencję burmistrza. W ostatnim okresie sprawowania funkcji wsławia się tym, że podczas strajku prasowego czyta nowojorskim dzieciom przez radio zabawne historyjki. Po odejściu z urzędu przyjmuje stanowisko dyrektora programu UNRRA.

WALTER WINCHELL (1897-1972)

1924. Były artysta wodewilowy Walter Winchell podejmuje pracę w piśmie „New York Evening Graphic” i szybko zyskuje rozgłos jako recenzent spektakli Broadwayu i felietonista.

Czerwiec 1929. Zostaje felietonistą w należącej do Williama Randolpha Hearsta gazecie „New York Daily Mirror” – na tej posadzie utrzyma się przez ponad trzydzieści lat. Koncern prasowy Hearsta, King Features, publikuje felietony Winchella w coraz liczniejszych gazetach całego kraju: w końcu ukazują się one w przeszło dwóch tysiącach tytułów. Pionier dzisiejszych paparazzi zostaje, naturalną koleją rzeczy, stałym bywalcem nowojorskiego klubu nocnego Stork Club, gdzie gromadzą się znakomitości.

Maj 1930. Debiutuje w radio jako sprawozdawca sensacyjnych ploteczek z Broadwayu, następnie wielką popularność zdobywa programem Lucky Strike Dance Hour, a w grudniu 1932 inauguruje cykl sponsorowanych przez Jergens Lotion niedzielnych audycji o dziewiątej wieczorem na antenie NBC Blue Network. Cotygodniowy kwadrans radiowy Winchella, złożony z pikantnych plotek i poważnych wiadomości, zdobywa wkrótce rekordową liczbę słuchaczy, a jego slogan powitalny – „Dobry wieczór, Panie Ameryko, dobry wieczór, Pani Ameryko, dobry wieczór wszystkim statkom na morzu, prasa idzie w ruch!” – wszedł do języka potocznego.

Marzec 1932. Winchell relacjonuje na bieżąco sprawę porwania dziecka Lindbergha, korzystając z informacji dostarczanych mu przez szefa FBI J. Edgara Hoovera; kontynuuje cykl sprawozdań aż do aresztowania Brunona Hauptmanna w roku 1934 i jego procesu w roku 1935.

Luty 1933. Jako jedyny niemal z komentatorów publicznych i znanych powszechnie Żydów przypuszcza jawny atak na Hitlera i amerykańskich nazistów, z przywódcą Bundu Fritzem Kuhnem włącznie; piętnuje ich wytrwale w swoich audycjach radiowych i felietonach aż do wybuchu drugiej wojny światowej; tworzy neologizmy „razizm” i „srastyka” dla ośmieszenia ruchu nazistowskiego.

Styczeń - marzec 1935. J. Edgar Hoover chwali go publicznie za relacje z procesu Hauptmanna. Hoover i Winchell wymieniają na bieżąco informacje o amerykańskich nazistach, co znajduje odbicie w felietonach Winchella.

1937. Po felietonie popierającym Roosevelta i Nowy Ład, Winchell zostaje zaproszony w maju do Białego Domu, po czym utrzymuje stały kontakt z prezydentem. Otwarte poparcie Winchella dla FDR wywołuje jego narastający konflikt z Hearstem. Winchell nawiązuje przyjaźń ze swoim nowojorskim sąsiadem, szefem gangu Frankiem Costello.

1940. Łączną liczbę czytelników i słuchaczy Winchella szacuje się na pięćdziesiąt milionów – przeszło jedną trzecią populacji USA – a roczna pensja w wysokości 800 tysięcy dolarów plasuje go wśród najlepiej zarabiających Amerykanów. Winchell nasila atak publicystyczny na działania pronazistowskie, czego przykładem jest felieton pt. Kolumna Winchella przeciwko Piątej Kolumnie. Entuzjastycznie popiera FDR w walce o bezprecedensową trzecią kadencję; gdy Hearst cenzoruje w „Daily Mirror” jego ataki na republikańskiego kandydata Willkiego, pisze pod pseudonimem felietony przeciwko Willkiemu do „PM”.

Kwiecień – maj 1941. Atakuje Lindbergha za izolacjonistyczną i proniemiecką retorykę; ostrzega hitlerowskiego ministra spraw zagranicznych von Ribbentropa, że Ameryka nie straciła woli walki, co spotyka się z ostrą reakcją senatora Burtona K. Wheelera, który zarzuca Winchellowi, że „Blitzkriegiem pcha naród amerykański w tę wojnę”.

Wrzesień 1941. Po przemówieniu Lindbergha w Des Moines, oskarżającym Żydów o podżeganie Ameryki do wojny, Winchell pisze, że „aureola [Lindbergha] zamieniła się w pętlę na jego szyi”; z pasją ponawia ataki na Lindbergha oraz senatorów Wheelera, Nye’a, Rankina i innych, których demaskuje jako sympatyków nazizmu.

Grudzień 1941 – luty 1972. Po przystąpieniu Ameryki do drugiej wojny światowej Winchell poświęca swoje audycje i felietony głównie doniesieniom wojennym; jako komandor porucznik rezerwy marynarki usilnie zabiega u FDR o przydział do armii i zostaje powołany do służby czynnej w listopadzie 1942. Z końcem wojny zmienia poglądy na skrajnie prawicowe: staje się zajadłym wrogiem Związku Radzieckiego i jako antykomunista popiera senatora Josepha McCarthy’ego. Od połowy lat 50 popada niemal w zapomnienie: na jego pogrzebie w roku 1972 obecna jest tylko córka.

BURTON K. WHEELER (1882-1975)

Listopad 1920 – listopad 1922. Jako legislator stanowy Montany, Wheeler wszedł w konflikt z tamtejszym gigantem przemysłowym, Spółką Wydobycia Miedzi Anaconda; przeciwstawiał się też gwałceniu praw człowieka w czasie powojennej antykomunistycznej psychozy „czerwonej zarazy” – stąd też jego sromotna porażka w wyborach 1920 na gubernatora. Jednak w roku 1922, dzięki silnemu poparciu farmerów i robotników, wybrany zostaje jako reprezentant Partii Demokratycznej do Senatu USA na pierwszą z czterech swoich kadencji. Z czasem udaje mu się przekształcić rząd stanowy Montany w popieraną przez obie partie Wheelerowską machinę administracyjną.

Luty – listopad 1924. Wheeler zostaje wybrany na przewodniczącego senackiej komisji śledczej w sprawie afery łapówkarskiej Teapot Dome, która kończy się rezygnacją Harry’ego M. Dougherty’ego z funkcji prokuratora generalnego i kompromitacją Departamentu Sprawiedliwości prezydenta Coolidge’a. Porzuca Partię Demokratyczną – oraz szansę ubiegania się o fotel wiceprezydenta przy kandydacie demokratów Johnie W. Davisie – by startować na to samo stanowisko w wyborach z mandatu Partii Postępu, której kandydatem jest senator z Wisconsin, Robert M. La Follette. Coolidge bezapelacyjnie pokonuje zarówno demokratów, jak postępowców, jakkolwiek ci ostatni zdobywają w skali kraju sześć milionów głosów i blisko czterdziestoprocentowe poparcie w stanie Montana.

1932-1937. Przed konwencją demokratów 1932 Wheeler odwiedza szesnaście stanów, agitując za nominacją Roosevelta. Jednak – mimo iż jako pierwsza osoba publiczna tak wysokiej rangi opowiedział się za kandydatem demokratów i ogólnie życzliwie zapatrywał się na reformy społeczne programu Nowy Ład – w roku 1937 ostro skrytykował prezydenta za propozycje legislacyjne, mające na celu zwiększenie liczby członków Sądu Najwyższego i „nafaszerowanie” go stronnikami Nowego Ładu. O-pozycja senacka pod przywództwem Winchella odrzuca kontrowersyjny wniosek prezydencki, co pogłębia wzajemną osobistą wrogość między Winchellem a Rooseveltem.

1938. Wheelerowska machina administracyjna Montany sprawnie eliminuje demokratycznego rywala Wheelera, kongresmena Jerry’ego O’Con-nella, przyczyniając się do wyboru do Izby Reprezentantów Jacoba Thorkelsona, skrajnie prawicowego republikanina, którego Walter Winchell nazwał „tubą ruchu nazistowskiego w Kongresie”. Thorkelson w rewanżu nazywa Winchella „żydowskim oszczercą”, a gdy ten przedstawia jego sylwetkę na łamach pisma „Liberty”, w artykule z serii „Amerykanie, bez których możemy się obejść”, Thorkelson wytacza mu proces. Kongresmen O’Connell, komentując wyborcze machinacje Wheelerowskich demokratów, oświadcza, że Wheeler to „Benedict Arnold swojej partii i zdrajca swojego prezydenta”.