Philip Roth - Spisek przeciwko Ameryce

1931-1937. Konkurencja zakładów Chevrolet i Plymouth oraz wpływ Wielkiego Kryzysu powodują znaczne straty w dochodach firmy Forda, pomimo udoskonalenia silnika „Ford V-8”. Następuje pogorszenie stosunków pracy w fabryce River Rouge, spowodowane przyspieszeniem produkcji, niepewnością zatrudnienia i szpiegostwem przemysłowym. Starania United Auto Workers o utworzenie organizacji związkowych w zakładach Forda, General Motors i Chryslera napotykają na silny opór i akcje zastraszające ze strony Forda; dochodzi do pobicia działaczy związkowych w River Rouge przez samozwańczą grupę obrońców z Detroit. National Labor Relations Board potępia politykę pracowniczą firmy Forda jako najgorszą w przemyśle samochodowym.

1938. W lipcu, w dniu swoich 75. urodzin, Henry Ford przyjmuje Krzyż Zasługi Orła Niemieckiego nadany mu przez nazistowski rząd Hitlera – ceremonia ma miejsce podczas przyjęcia urodzinowego w Detroit, w obecności tysiąca pięciuset wysoko postawionych gości. (To samo odznaczenie nadane zostaje Lindberghowi w październiku, na uroczystości w Niemczech, w związku z czym sekretarz spraw wewnętrznych Ickes, podczas grudniowego spotkania Towarzystwa Syjonistycznego w Cleveland, stwierdza: „Henry Ford i Charles A. Lindbergh to jedyni wolni obywatele wolnego kraju, którzy splamili się przyjęciem tego haniebnego odznaczenia w czasach, gdy jego szafarz uważa za stracony każdy dzień, w którym nie dopuścił się nowej zbrodni przeciwko ludzkości”). Ford doznaje pierwszego udaru mózgu.

1939-1940. Po wybuchu drugiej wojny światowej sekunduje swemu przyjacielowi Lindberghowi i Komitetowi Najpierw Ameryka w popieraniu izolacjonizmu. Wkrótce po mianowaniu Forda członkiem komitetu wykonawczego ruchu Najpierw Ameryka żydowski dyrektor koncernu Sears, Roebuck i Spółka, Lessing J. Rosenwald, rezygnuje ze stanowiska przez wzgląd na antysemicką reputację Forda. Przez krótki czas Ford spotyka się regularnie z antysemickim kaznodzieją radiowym, ojcem Coughlinem, którego działalność, zdaniem Roosevelta i Ickesa, finansowana jest z jego funduszy. Udziela wsparcia finansowego antysemickiemu demagogowi Geraldowi L. K. Smithowi na pokrycie kosztów audycji radiowych i potrzeby prywatne. (W kilka lat później Smith publikuje przedruk książki Forda International Jew i jeszcze w latach 60. twierdzi, że Ford „nigdy nie zmienił swojej opinii o Żydach”).

1941-1947. Ford doznaje drugiego udaru mózgu. Jego firma wobec zbliżającej się wojny zmienia profil, podejmując produkcję na cele obronne; podczas wojny wielkie zakłady Willow Run, gdzie konsultantem jest Lindbergh, produkują bombowce B-24. Ford, z powodu choroby niezdolny do dalszego kierowania firmą, rezygnuje z funkcji w roku 1945. Umiera w kwietniu 1947, a jego wystawione w trumnie ciało żegna sto tysięcy osób. Olbrzymi majątek w postaci akcji przedsiębiorstwa przechodzi niemal w całości na Fundację Forda, która szybko staje się największą prywatną fundacją na świecie.

Inne postacie historyczne występujące w powieści BERNARD BARUCH (1870-1965). Finansista i doradca rządowy. Jako dyrektor War Industries Board za rządów Woodrowa Wilsona, pozyskiwał krajowe fundusze przemysłowe dla potrzeb pierwszej wojny światowej. Członek bliskiego otoczenia Białego Domu za prezydentury Roosevelta. W roku 1946 mianowany przez Trumana delegatem Stanów Zjednoczonych w Komisji Energii Atomowej ONZ.

RUGGIERO „RITCHIE BUCIOR” BOIARDO (1890-1984). Znana postać światka przestępczego Newark, lokalny rywal gangstera Longy’ego Zwillmana; najsilniejsze wpływy miał w zamieszkanym przez Włochów Pierwszym Kwartale, gdzie prowadził popularną restaurację.

LOUIS D. BRANDEIS (1856-1941). Urodzony w Louisville, Kentucky, potomek inteligenckiej rodziny żydowskich imigrantów z Pragi. Prokurator do spraw interesu publicznego i pracy w Bostonie. Jeden z pierwszych organizatorów ruchu syjonistycznego w Ameryce. Mianowany przez prezydenta Wilsona sędzią pomocniczym Sądu Najwyższego – nominację tę poprzedziły czteromiesięczne spory wokół jego kandydatury w Senackiej Komisji Sprawiedliwości, a także w całym kraju, których przyczynę Brandeis upatrywał w tym, że jest pierwszym Żydem nominowanym na to stanowisko. Funkcję swoją pełnił przez 23 lata, do roku 1939.

CHARLES E. COUGHLIN (1891-1979). Ksiądz rzymskokatolicki, proboszcz Shrine of the Little Flower w Royal Oak, Michigan. Roosevelta uważał za komunistę, natomiast Lindbergha darzył entuzjastycznym podziwem. W latach 30. głosił skrajnie antysemickie poglądy w audycjach radiowych o zasięgu krajowym oraz na łamach swojego czasopisma „Social Justice”, które podczas wojny wycofane zostało z kolportażu przez US Mail za pogwałcenie Ustawy o Szpiegostwie, i przestało wychodzić w roku 1942.

AMELIA EARHART (1897-1937). W roku 1932 ustanowiła rekord prędkości w lotach transatlantyckich, przelatując z Nowej Fundlandii do Irlandii w 14 godzin i 56 minut. Jako pierwsza kobieta dokonała samotnych lotów przez Atlantyk i Pacyfik (z Honolulu do Kalifornii). Jej samolot zaginął bez wieści nad Pacyfikiem w roku 1937, gdy podjęła próbę lotu dookoła świata w asyście nawigatora Fredericka J. Noonana.

MEYER ELLENSTEIN (1885-1963). Dentysta i prawnik, po ukończeniu kariery w obu tych zawodach, w roku 1933 wybrany został przez współczłonków miejskiej komisji obywatelskiej na burmistrza Newark. Był pierwszym i ostatnim żydowskim burmistrzem tego miasta; służył dwie kadencje, 1933-1941.

EDWARD FLANAGAN (1886-1948). W roku 1904 wyemigrował z Irlandii do USA, gdzie podjął studia w katolickim seminarium duchownym, przyjmując święcenia w roku 1912. W roku 1917, w trosce o poprawę losu bezdomnych chłopców wszystkich ras i wyznań, założył Dom dla Chłopców Ojca Flanagana w Omaha. Zasłynął w całym kraju w roku 1938 dzięki popularnemu filmowi o Mieście Chłopców, ze Spencerem Trącym w roli ojca Flanagana.

LEO FRANK (1884-1915). Kierownik w fabryce ołówków w Atlancie, oskarżony i skazany za zamordowanie w dniu 26 kwietnia 1913 trzynastoletniej pracownicy Mary Phagan; w celi okaleczony nożem przez współwięźniów; w sierpniu 1915 wyciągnięty siłą z więzienia i zlinczowany przez miejscowych obywateli. Uważa się, że w jego budzącym wątpliwości procesie istotną rolę odegrał antysemityzm.

FELIX FRANKFURTER (1882-1965). Mianowany przez Roosevelta sędzia pomocniczy Sądu Najwyższego USA, funkcję tę pełnił w latach 1939-1962.

JOSEPH GOEBBELS (1897-1945). Jeden z pierwszych członków Partii Nazistowskiej, od roku 1933 minister propagandy Hitlera i jedynowładca kultury, odpowiedzialny za prasę, radio, film i teatr, a także za organizację wielkich publicznych spektakli w rodzaju parad i wieców. Należał do najbardziej oddanych i najbrutalniejszych współpracowników Hitlera. W kwietniu 1945, po klęsce Niemiec i wkroczeniu Rosjan do Berlina, Goebbels i jego żona zabili swoich sześcioro małych dzieci, po czym sami popełnili samobójstwo.

HERMANN GÖRING (1893-1946). Założyciel i pierwszy szef tajnej policji, gestapo; twórca niemieckich sił powietrznych. W roku 1940 Hitler wyznaczył go na swojego następcę, lecz cofnął tę nominację pod koniec wojny. Sądzony za zbrodnie wojenne w procesie norymberskim i skazany na śmierć, na dwie godziny przed egzekucją popełnił samobójstwo.

HENRY (HANK) GREENBERG (1911-1986). Imponujący siłą odbicia pierwszy bazowy Detroit Tigers w latach 30. i 40.; w roku 1938 zabrakło mu dwóch home runs (odbić umożliwiających obiegnięcie wszystkich baz) do rekordu Babe’a Rutha. Bohater żydowskich kibiców baseballu, pierwszy z dwóch Żydów zaliczonych do amerykańskiego panteonu baseballi-stów.

WILLIAM RANDOLPH HEARST (1863-1951). Amerykański wydawca uważany za głównego twórcę sensacyjnego, napastliwego, plotkarskiego dziennikarstwa, adresowanego do masowego odbiorcy; jego imperium prasowe święciło triumfy do późnych lat trzydziestych. Początkowo związany z populistycznym odłamem Partii Demokratycznej, skłaniał się coraz silniej ku prawicy, przyjmując skrajnie wrogą postawę wobec FDR.