Bernard Werber: Imperium mrówek

– Niesamowite! – Profesor Daniel Rosenfeld nie mógł się powstrzymać do okrzyku.

– Zaczął od dopasowania każdemu wzorowi chemicznemu jednego dźwięku-sylaby. Metyl-4 metylpirol-2 karboksyl wymawiać się będzie MT4MTP2CX, czyli Miticamitipidicixu. No i wreszcie zapisał w pamięci komputera: Miticamitipidicixu = jabłko; dicixu = znajduje się na północy. Komputer może tłumaczyć w dwie strony. Gdy otrzymuje dane dicixu, tłumaczy jako znajduje się na północy. Gdy wystuka się znajduje się na północy, zamienia to zdanie na dicixu, co powoduje wyzwolenie karboksylu przez ten oto nadajnik.

– Nadajnik?

– Tak, przez tę maszynę.

Wskazał na rodzaj biblioteczki złożonej z tysięcy małych fiolek, z których każda zakończona była rurką podłączoną do pompy elektrycznej.

– Atomy zawarte w tych fiolkach wsysane są przez pompę, a następnie przesyłane do urządzenia, które sortuje je i odmierza dokładne dawki, wskazane przez komputerowego tłumacza.

– Niewiarygodne – ciągnie Daniel Rosenfeld – po prostu niewiarygodne. Czy naprawdę udało mu się z nimi rozmawiać?

– Hmm… Najlepiej będzie, jeśli wam teraz przeczytam jego notatki zawarte w Encyklopedii.

FRAGMENTY ROZMOWY: Fragment pierwszej rozmowy zjedna Formica rufa typu wojowniczka.

CZŁOWIEK: Odbierasz mnie? MRÓWKA: crrrrrrrr.

CZŁOWIEK: Nadaję, odbierasz mnie? MRÓWKA: crrrrrrrrrcrrrrrrrcrrrrrr. Na pomoc.

(NB: Wielokrotnie dokonywano regulacji – w szczególności, gdy emisje były zbyt silne i dusiły obiekt doświadczenia. Należy ustawić przycisk emisji na 1, przycisk regulacji odbioru z kolei musi być ustawiony na 10, by nie stracić ani jednej cząsteczki).

CZŁOWIEK: Odbierasz mnie?

MRÓWKA: Bugu.

CZŁOWIEK: Nadaję, słyszysz mnie?

MRÓWKA: Zgugnu. Na pomoc. Jestem zamknięta.

Fragment trzeciej rozmowy.

(NB: Użyte słownictwo obejmowało tym razem osiemdziesiąt słów. Emisja nadal była zbyt silna. Kolejna regulacja: przycisk musi być ustawiony na pozycji jak najbliższej zera).

MRÓWKA: Co? CZŁOWIEK: Co mówisz? MRÓWKA: Nic nie rozumiem. Na pomoc! CZŁOWIEK: Mówmy wolniej! MRÓWKA: Nadajesz zbyt silnie!Mam przepełnione czułki. Na pomoc! Jestem zamknięta. CZŁOWIEK: Teraz lepiej?

MRÓWKA: Nie, nie umiesz normalnie rozmawiać? CZŁOWIEK: No więc… MRÓWKA: Kim jesteś?

CZŁOWIEK: Jestem wielkim zwierzęciem. Nazywam się ED-MUND. Jestem CZŁO-WIE-KIEM.

MRÓWKA: Co mówisz? Nic nie rozumiem. Na pomoc! Na pomoc! Jestem zamknięta!…(NB: W następstwie tej rozmowy obiekt zmarł w ciągu pięciu sekund. Emisje okazały się zbyt toksyczne? Obiekt przestraszył się?)

Jonatan przerwał lekturę.

– Jak widzicie, nie jest to łatwe. Zgromadzenie słownictwa nie wystarcza, by z nimi rozmawiać. Poza tym język mrówek nie funkcjonuje tak, jak nasz. Oprócz tak zwanych właściwych emisji dialogu, pozostałe jedenaście segmentów czułków również wysyła emisje. Mają one za zadanie identyfikację osobnika, jego kłopotów, jego psychiki… rodzaj globalnego umysłu niezbędnego do dobrego porozumienia między osobnikami. Z tego powodu Edmund zmuszony był zaniechać swych doświadczeń. Przeczytam wam jego notatki:

ALEŻ JESTEM GŁUPI: Ałeż jestem głupi! Nawet gdyby istoty pozaziemskie istniały, nie moglibyśmy ich zrozumieć. Nasze punkty odniesienia z pewnością różniłyby się. Wyciągnięcie ręki na powitanie mogłoby oznaczać dla nich gest groźby. Nie umiemy nawet pojąć Japończyków u dokonujących rytualnego samobójstwa czy też systemu hinduskich kast. Czasami nie jesteśmy w stanie porozumieć się między sobą… Jakże mogłem być tak zuchwały i wierzyć, że uda mi się zrozumieć mrówki!

801 zamiast odwłoka ma już jedynie kikut. Co prawda udało jej się na czas zabić lomechusę, lecz walka z wojowniczkami o zapachu skały w salach uprawy grzybów dała jej się we znaki. Trudno, a może tym lepiej: bez odwłoka jest o wiele lżejsza.

Zapuszcza się w przestronne przejście wydrążone w granicie. W jaki sposób mrówcze żuwaczki zdołały wykopać taki tunel? Wkrótce trafia na miejsce, o którym wspominała jej Chli-pou-ni: znajduje się w sali wypełnionej pożywieniem. Zrobiwszy w niej kilka kroków zauważa drugie wejście. Wchodzi przez nie i po chwili oczom jej ukazuje się miasto… o zapachu skały! Miasto pod Miastem.

– Więc jednak mu się nie udało?

– Rzeczywiście, długo przeżywał tę przegraną. Sądził, że nie ma na to sposobu, że został zaślepiony przez swój etnocen-tryzm. Wreszcie życiowe kłopoty sprawiły, że się otrząsnął. Mi-zantropia okazała się najlepszym motorem.

– Co się stało?

– Przypomina pan sobie, panie profesorze, mówił mi pan, że Edmund pracował w firmie o nazwie „Sweetmilk Corporation”, gdzie miał na pieńku z kolegami.

– Rzeczywiście tak było!

– Jeden z przełożonych przeszukał jego biurko – a owym przełożonym był nie kto inny, jak Marc Leduc, brat profesora Laurenta Leduca!

– Tego entomologa?

– Tego samego.

– Niesamowite… Ten człowiek przyszedł do mnie, twierdząc, że jest przyjacielem Edmunda. Zszedł nawet na dół.

– Zszedł do piwnicy?

– Tak, ale nie obawiaj się, nie zaszedł daleko. Nie udało mu się pokonać ściany z piramidą, więc wrócił na powierzchnię.

– Mhm, przyszedł też do nas i próbował wyłudzić od Nicolasa Encyklopedię. No więc… Marc Leduc zauważył, że Edmund pracował zawzięcie nad szkicami maszyn (były to w rzeczywistości pierwsze projekty Kamienia z Rosetty). Udało mu się dostać do szafki w biurku Edmunda, gdzie znalazł teczkę z Encyklopedią wiedzy względnej i absolutnej. Zawierała projekty maszyny do komunikowania się z mrówkami. Kiedy pojął zastosowanie tego urządzenia (a notatek było tyle, że nie dało się tego nie zrozumieć), opowiedział o tym swemu bratu. Ten oczywiście okazał zainteresowanie i poprosił go o wykradzenie dokumentów… Edmund jednak zorientował się, że ktoś grzebał w jego rzeczach i chcąc uchronić się przed kolejnymi włamaniami, wpuścił do szuflady cztery osy z rodziny gąsieniczników. Kiedy Marc Leduc powrócił w swych niecnych zamiarach, został pokłuty przez te owady, które mają przykry obyczaj pozostawiania swych żarłocznych larw w ciele, w którym zanurzyły żądło. Następnego dnia Edmund zauważył ślady po ukłuciach i chciał publicznie zdemaskować winnego. Znacie dalszy ciąg historii – to on sam został przepędzony.

– A bracia Leduc?

– Marca Leduca spotkała należyta kara! Larwy gąsieniczni-ka zżerały go od wewnątrz. Trwało to bardzo długo, podobno wiele lat. Ponieważ larwy nie były w stanie wyjść z tego olbrzymiego ciała i przeobrazić się w osy, drążyły we wszystkich kierunkach, szukając wyjścia. Ostatecznie ból okazał się do tego stopnia nie do zniesienia, że Marc rzucił się pod kolejkę metra. Przeczytałem o tym przypadkiem w gazecie.

– A Laurent Leduc?

– Robił wszystko, by odnaleźć maszynę…

– Mówił pan, że to dodało Edmundowi energii, by powrócić do badań. Co łączy te dość dawne sprawy z jego doświadczeniami?

– Laurent Leduc skontaktował się bezpośrednio z Edmundem. Wyznał mu, że wie o urządzeniu do rozmowy z mrówkami. Twierdził, że chciałby z nim pracować. Edmund był nawet całkiem chętny – zresztą i tak dreptał w miejscu – i liczył, że pomoc z zewnątrz może okazać się przydatna. Nadchodzi moment, że nie można już kontynuować samodzielnie, głosi Biblia. Edmund był gotów wprowadzić Leduca do swej kryjówki, chciał go jednak najpierw lepiej poznać. Dużo rozmawiali. Kiedy jednak Laurent zaczął wychwalać porządek i dyscyplinę panującą w mrówczej społeczności, kładąc nacisk na możliwość naśladowania ich, gdy tylko uda się nawiązać z nimi kontakt