Вячеслав Адамчик - Чужая бацькаўшчына

На вулiцы лiп Корсаку да босых ног цемнаваты ад начное вiльгацi пясок. Корсак выцер ногi аб слiзкую траву i спынiўся каля Мондравага плота. За iм абсыпаўся набранялымi бельшi бубкамi почак чорны вiшаннiк, хаваў надворак. Корсак адсунуў перакошаныя веснiкi — каля адчыненай падпаветкi, выкацiўшы на надворак калёсы i зняўшы адно кола, Iмполь падмазваў вось — чэрпаў дошчачкаю з бляшанае банкi шмаравiдла.

— А я думаю сабе — заспалi, — не адыходзячы далёка ад веснiкаў i цiкуючы адным вокам на сучачку, што раптам надзьмулася i забурчала там, каля Iмполя, сказаў Корсак.

— Не, даўно ўсталi, — разагнуўся i локцем падсунуў вышай на лоб аб’еханую кепку Iмполь.

— Дак я во пайшоў борздзенька збiрацца, — Корсак прыставiў назад веснiчкi i замахаў цяжкiмi доўгiмi рукамi.

У хаце задыхнуўся ад сапрэлае за ноч, гаркаватае, як палыновай, духаты.

На ложку ля кутняга запацелага акна спала яшчэ Хрысця, брыдка высунуўшы з-пад гарачынi коўдры белае, з сiняватай жылкаю, што хавалася спадыспаду на згiбе, калена.

— Во, разляглася, бясстыднiца, — Корсак патрос Хрысцю за гладкае смуглаватае ненакрытае плячо. — Уставай!

Хрысця залыпала чорнымi блiшчастымi ад сну вочкамi, соладка аблiзала падсушаныя сном губы.

— Пара ехаць, — Корсак адчынiў акно, папхнуўшы абедзве палавiнкi разам, — у хату пацягнула рэдкаю халаднаватаю сырасцю ранiцы.

— Што такое? — спрасоння замармытаў на другiм ложку i зноў схаваў пад радзюжку голаў Змiтрык, перавярнуўся на другi бок.

— Няма чаго i табе разлежвацца. Карову хоць выпусцi з хлява, вунь у поле гоняць, — учуўшы, як грае недзе на вулiцы ў адрэзаную, без дна, бутэльку пастух, Корсак яшчэ патармасiў Мiцю i зняў з плiты накрыты лапiчкам збанок кiслага малака, каб на скорую руку паснедаць.

Выязджалi з дому — ужо выкацiлася на ўсходзе i задрыжала вялiкая макаўка сонца. У жаўтлявазялёных радкаватых вербах, што старэлi над рэчкай, падсвiствалi, пераклiкалiся адзiн з адным дразды, прутка выцягнуўшы ногi, нiзенька над вёскаю праплыў бусел, зрабiў круг недзе над жоўтым ад курынае слепаты балотам.

Корсак у суконным з нагруднымi кiшэнькамi фрэнчы, у закурэлых на жэрдцы, але наспех ачышчаных дзеркачом ботах астатнi раз абышоў каня, аглядаючы, цi добра сядзiць вупраж, i, падступiўшыся на жалезную, прыбiтую да драбiнак скобу, сеў у брычку.

На цвёрдай абслiзганай дошцы, што ляжала ў выгнутых драбiнках, сядзела ў чорненькiм, завужаным у талii, сачыку Хрысця. Абцягнуўшы нiзка на каленi сукенку, трымала на iх выплеценую з шырокiх лучынак i размалёваную ў зялёныя лiсцiкi i вялiкiя ружовыя кветкi лубяную карзiну. Вязла гасцiнец — салодкi, што ўчора спякла разам з Алесяй, аздоблены разынкамi пiрог.

Прымiнаючы коламi порсткую рэдзенькую траву i сiвыя кучаравыя чачоткi палыну, брычка з сухаватым ляскатам выкацiлася на пясчаную вулiцу. З двара выязджаў ужо Iмполь. Збiтую з перакрыжаваных дошак браму адчыняла Алеся. На засланым жоўценькай радзюжкаю возе сядзеў, падбiўшы на адно вуха стракатую ў клiны кепку, Iмполь. Каб не адстаць ад Корсака, падварушваў застоенага соннага каня.

— Вой, мяне пакiнуў, — крычала Алеся, даганяючы воз i без прывычкi спатыкаючыся на высокiх абцасах чорных з замшавымi пасачкамi лакеркаў, зверху якiх бялелi чысценькiя ў зялёныя шнурочкi шкарпэткi.

Згледзеўшы фурманкi, старая Лiтаварыха блiжай пад крыж падагнала сваю падласую карову. Курчачыся ад ранiшняга яшчэ халадку i грэючы пад пахамi складзеныя накрыж рукi, нiбы ў жарт, смехам, папыталася:

— Куды ж гэта абедзвюма сем’ямi?

Корсак, зняўшы перад крыжам шапку i блiснуўшы лысiнаю, моўчкi i ганарыста адвярнуўся.

— У Ведравiчы, — сказала за яго Хрысця.

— На вяселле, цi шо?

— Не, на хрэсьбiны.

— Спавядаешся, як перад ксяндзом, — Корсак прытаптаў на галаве сваю пляскатую з тлустай плямай на макаўцы кепку i пацягнуў за ляйчыну, крута заварочваючы каня на вузенькую белаватую шашу.

Над галавою ў Хрысцi зашумела свежае, абсыпанае дробным жаўтлявым лiсцем вецце старых абкарэлых бярэзiн. Яна азiрнулася на Iмполеву фурманку — у арэоле сонца чорным ценем варушыўся белы Мондраў конь. У вачах асталiся сiнiя пякучыя плямы.

У зялёных ад маладое травы ярах, што цягнулiся ад шашы да блiзкага, заглушанага тлустаю жоўтаю слепатою балотца, перакочваўся востры i дробны ляскат калёс. Рваў тоненькую нiтку жаваранкавай песнi на другi бок шашы над цёмным, ужо кусцiстым жытам.

Да Дварчан ехалi шашою, далей ужо за iмi — цяжкаю, як вада, пясчанай дарогай, што выкручвалася вужом, паўзла на аблыселыя груды. У спiну цяжкiм сухiм цяплом пякло сонца. Пры ясназялёным ад распушчанага бярэзнiку ляску спынiлiся — Алеся з Хрысцяй iрвалi пад цёмнымi навiслымi елкамi зялёную, на ружовых ножках i ў белых стаўбунiках цвету зайцаву капусту. Алесi зажадалася кiслага.