Альгерд Бахарэвіч - Праклятыя госці сталіцы

Няўдалыя вечары, між тым, працягваліся. У пузатым слоіку з-пад пітной вады было яшчэ на некалькі такіх спробаў – далей цямрэча, роспачная невядомасьць, тупік. Да сьвята заставалася ўсяго нічога, і ўсё часьцей мабільны Мастака зморана пілікаў, абарочваючыся заклапочаным голасам то Байрама Ўралавіча, то адной зь пінжачных цётак. Яны пачыналі здалёк, цікавіліся, ці ня трэба дапамога, прапаноўвалі нават новы аванс, перадавалі прывітаньне вучню, і толькі потым, давёўшы Мастака да поўнае зьнямогі (нялёгкая гэта справа – удаваць бадзёрасьць, Мастак шчыра спачуваў свайму тварэньню, якое мусіла захаваць яе назаўсёды), пыталіся як бы між іншым: “Як там замова?”. “О-о-о”, – амэрыканіў Мастак, адганяючы ад сябэ гарэзьлівага Майка, нібы тэлефонную муху. “Усё о’кэй. Засталася толькі касмэтычная праца. Пасьлязаўтра, самае позьняе – у суботу...”. На тым канцы дроту з сумненьнем ківалі галавой і паўтаралі, амаль укленчваючы: “Вы ўжо пастарайцеся...”.

Яны не кахаліся ўжо некалькі тыдняў, дый Майкавы штохвілінныя пешчаньні сталі даволі павярхоўнымі ды вялымі. Мастак і ня здольны быў думаць ні пра што, апрача працы; раніцай, тупа пазіраючы сабе між ног, ён з абыякавасьцю думаў: ну вось, не фунцыклюе, не фунцыклюе... Яны засыналі непрыкметна: чароўная сумесь “Lucky” патрабавала ўзамен узьнёсласьці й дзікунскага натхненьня поўную начную адключку. Цяпер яны жахліва пацелі: спалі па звычцы ў абдымку, і калі надыходзіў час прачынацца, то падушкі й прасьціны можна было выкручваць. Хутка зьявіліся й наступствы: напрыклад, непрыемны пах, які йшоў ад абодвух, і кожны з далікатнасьці не казаў нічога другому. Ураньні станавілася ўсё халадней, і на досьвітку яны, не расплюшчваючы вачэй, нагамі спрабавалі намацаць сагнаную ўначы зь неабсяжнага ложку коўдру – і не маглі, і засыналі, рызыкуючы прастудзіцца.

Якім жа было зьдзіўленьне Мастака, калі аднойчы ў гэты замерзла-аранжавы час ён адчуў, нібы праз вату, як Майк падымаецца з ложку, мякка здымаючы са свайго жывата ягоную руку, і ляпае босымі пяткамі па падлозе – цішэй, цішэй, і яшчэ цішэй. Зьдзіўляўся Мастак нядоўга – неўзабаве сон самкнуўся над ім, і бурая яміна, зь якой ён ліхаманкава намагаўся выбрацца, зноў пачала напаўняцца сьлізкім гадамі, падобнымі на ажылыя рычагі паветранага апарату...

Увесь дрыжучы, Майк нацягнуў халат і потым, не без праблемаў, тапачкі, рукі не хацелі слухацца, і ад ложку ішло цёплае сьвячэньне. Пакой у павуціньні неразмарожанага сонца, здавалася, ляціць кудысьці: гэтае пачуцьцё ўзмацняў роўны гул, быццам ад схаванага магутнага рухавіка. Майк пазмагаўся трохі з жаданьнем зрабіць не па-брацку глыток кактэйлю, перамог сябе, выпіў вады, запаліў, потым усё ж вырашыў не супраціўляцца спакусе – і раптам уцяміў, што гул ідзе з майстэрні. Ён зьняў тапачкі й падкраўся да дзьвярэй.

Надзіманы чалавек быў не самотны. Засланяючы вакно, у майстэрні сядзеў другі гумовы гігант, галава якога зьвісала на бок – ён навогул быў добра пабіты жыцьцём, на друзлай скуры дзе-нідзе стаялі агромністыя заплаты, на назе было напісана нешта непрыстойнае, барада, зробленая, відаць, з цэлай тоны дроту, паблісквала цьмяна й сумна. На каленях у іхняга з Мастаком твора сядзела такая ж маркотная жанчына й гладзіла твор па пупырчатай шчацэ.

– Ты мусіш гэта зрабіць, – урачыста й змрочна прамовіў барадаты. – Бо інакш ты парушаеш запавет. Адмаўляючыся выканаць вялікую місыю, ты дэманструеш пагарду да подзьвігу продкаў.

– Але я не хачу...

Надзіманыя размаўлялі ціха, наколькі могуць ціха гаварыць людзі такіх памераў. Кожны меў прыемны голас і бездакорную дыкцыю. Жанчына ўзяла руку іхняга твора ў сваю й з тугою сьціснула ў зялёных далонях.

– Гэта неістотна. Ты надта шмат правёў сярод іх, і ў сэрца тваё пранікла гардыня. Ты мусіш...

– Мусіш... – рэхам адгукнулася жанчына.

– Яны не пабачаць майго ўвазьнясеньня... – не падымаючы вачэй, прашаптаў твор і горка ўздыхнуў. За ім заўздыхалі і астатнія надзіманыя. Яны ўздыхалі так прыгожа, што Майк забыў пра асьцярожнасьць і прыадчыніў трохі дзьверы – ніхто, зрэшты, не павярнуў гумовай галавы.

– Уваскрашэньне – справа тэхнікі, – пераконваў барадаты, не павышаючы голасу. – Яны ўсё адно не паверылі б, ды ім і няма патрэбы верыць. Хіба мы не прафэсіяналы...

– Хіба мы не прафэсіяналы?... – грудным голасам паўтарыла жанчына й зноў пагладзіла твор па шчацэ.

– Часу засталося мала. Чым хутчэй ты ачысьцішся ад свай гардыні, тым з большай радасьцю перажывеш увазьнясеньне, – працягваў барадаты. – Тым менш балюча табе будзе пры пераўтварэньні...