Альгерд Бахарэвіч - Праклятыя госці сталіцы

110.

– Ну-с, і на якую ж тэму?...

– Прабачце, але спачатку я хацела б пацікавіцца ўсё ж наконт вашага імені...

– А што ня так з маім іменем?

– Яно незвычайнае. Проста падарунак для прадстаўніка творчай прафэсіі. Вось, напрыклад, Назар. Вы ж нарадзіліся ў нашай сталіцы?...

– Так.

– Але ў савецкі час ніхто не назваў бы дзіця Назарам. У гэтым імені чуецца нешта біблейскае, а тады рэлігійнасьць ня надта віталася. Сумняюся, што такое ймя можна было знайсьці ў іменьніку. Кім былі вашыя бацькі? Я яшчэ раз перапрашаюся, аднак нашых чытачоў зазвычай хвалююць такія далікатныя пытаньні... Я ўжо казала, я вяду даволі спэцыфічную рубрыку...

– Мой бацька быў сакратаром парткаму. Хм, і праўда, як жа гэта ён назваў мяне Назарам? Рэлігія тут ні пры чым. Але ж сапраўды, мог бы назваць мяне Дзімам або... Або Алегам.

– Вам падабаецца вашае імя?

– Ведаеце што, давайце так. Бацька назваў мяне Мікалаем. Мікалай Мінус... Не, тут таксама нешта ня так. Шчыра кажучы, маё прозьвішча ня Мінус. Поўнасьцю мяне завуць так – Мікалай Оскаравіч Мацэрат.

– А Мінус – ваш псэўданім?...

– Што вы... Мне няма чаго хавацца пад псэўданімам... З таго часу, як памёр бацька – а ён быў досыць вядомым чалавекам – я магу спакойна карыстацца ягоным прозьвішчам.

– Добра, Назар Оскаравіч. Я бачу, што трохі пакрыўдзіла вас такімі асабістымі пытаньнямі. Давайце лепш пра мастацтва. Як вы лічыце, ці перадолеў айчынны тэатр крызіс пачатку дзевяностых?

– А што адбылося ў пачатку дзевяностых?

– Ну, распад вялікай дзяржавы... Крушэньне ідэалаў... Запаўненьне нішаў... Камэрцыялізацыя культуры...

– Можна сустрэчнае пытаньне: а колькі вам было тады, калі гэта ўсё крушылася й... камэрцыялізавалася?

– Ну, пяць. Шэсьць.

– Дзякуй. Я проста так спытаў. Ведаеце, пра тэатр я нічога не скажу, дрэнна абазнаны. Гэта вам трэба пагаварыць з кім-небудзь пасалідней. А што да распаду вялікай дзяржавы... Адно магу сказаць дакладна: марозіва стала значна горшым.

– Што?

– Марозіва. Вы таксама можаце гэта ўспомніць, калі напружыцеся. У савецкі час марозіва было – пальчыкі абліжаш. Возьмем, напрыклад, плямбір. Гэта ж быў плямбір! Малако вышэйшай якасьці, вяршкі, усё натуральнае, тлустасьць такая, як у вёсцы. І ніякіх дабавак ня трэба было. Ясі й пачуваешся на вяршыні асалоды. Райская была рэч, што ў стаканчыках, што на палачцы, што ў брыкетах. Бацькі, праўда, яшчэ любілі з варэньнем яго. Занадта салодкае, праўда, але ўвечары, пасьля школы, ля тэлевізару... Песьня, а не марозіва. Простае, белае...

– Назар Оскаравіч, я зразумела. Але мы дамаўляліся на больш сур’ёзную размову...

– Не перапыняйце мяне, калі ласка. Я ж не перабіваў, калі вы задавалі гэтыя свае ідыёцкія пытаньні наконт імені-прозьвішча. Дык вось. Цяпер простага белага марозіва днём з вагнём не адшукаеш. Няма. Хіба што “Сямейнае”. Нядрэнны, дарэчы, прадукт. Хаця таксама – бледная копія. А ўсё астатняе – прабачце, лайно. Хімія паўсюль. Араматызатары, кансэрванты. І галоўнае – усе гэтыя дабаўкі. Малінавае, абрыкосавае... Яны бы спачатку ўспомнілі, як глазур рабіць шакалядную, а то толькі адзін “Каштан” і можна есьці. Не, не спрачаюся – гэтае “Асьвяжальнае” было й тады. Фруктовы лёд, мягка кажучы. Але я кажу пра марозіва, пра малочны прадукт зь вялікай літары. Такі, якім на штаны крапнеш – не адмыеш. А вы кажаце – “Нэстле”...

– Назар Оскаравіч, давайце пагаворым пра ваш тэатр. Ён існуе ўжо...

– Некалькі тысячагодзьдзяў.

– Разумею ваш гумар. Але вось вы яшчэ не паставілі ніводнага спэктаклю за паўгады... Якой будзе прэм’ера?

– Як гэта не паставілі? У нас штотыдня ідуць спэктаклі. Камэдыі, трагедыі... Драмы. Кожны раз – аншляг. Вось і на гэты... Што там у нас... Раённая ячэйка... Ніводнага квітка. А контрамаркі мы не даем, не-не-не... Ня трэба так на мяне глядзець. Я кірую тэатрам, а не дзяржавай. Умяшчальнасьць залі малая. Квіткі раскупленыя на год наперад.

– Назар Оскаравіч, у мяне іншая інфармацыя...

– На тое вы і журналістка. Дарэчы, ведаеце, кім я працавала да таго, як стаць рэжысэрам? Езьдзіла па горадзе на вялікай бел-чырвона-белай машыне зь мігалкай. Толькі дзеля ўсяго сьвятога, не ўспрымайце гэта як мэтафару!..

111.

Усё-ткі Майк быў геніяльным хлопчыкам... Гэта менавіта ён неяк у адзін з самых няўдалых вечароў прыдумаў рэцэпт цудадзейнага кактэйлю: палова флякону панацэну, шклянка гарэлкі, тры ампулы дэлірыюму, два пакеціка сухога вітаміннага напою “Вітафрукт” і дзьве лыжкі панацэн-гелю, узьбітых міксэрам. Праўда, Мастаку больш падабаўся малінавы “Вітафрукт”, а Майку – вішнёвы, ды Майк ахвотна пагадзіўся саступіць. Натуральна, лягчэй было прыгатаваць адразу вялізны пяцілітровік кактэйлю (яны вырашылі назваць яго “Lucky”), які застанецца толькі ўзбоўтваць перад ужываньнем, чым рабіць кожны раз новыя порцыі.