Альгерд Бахарэвіч - Праклятыя госці сталіцы

– Я... Я, Тымультыністарта, Цар першы і апошні, Уладар Нінэвіі, Руйнавальнік і Забойца, Муж Глебы, Каханак Вады, Сын Неба, Я, Які Загадаў Зраўняць Зь Зямлёй Храм Іштар, Найвялікшы Вой, Маланка і Гром, кажу табе: служы!

І Ірына, падпарадкоўваючыся гэтай магутнай сіле, махнула галавой, ударыўшыся лбом аб падлогу, і папаўзла да ног Івана Дзянісавіча. Ён, як і раней, не глядзеў на яе, а Ірына, адчуваючы, як сьціхлі раптам усе тыя выбухі, што трымалі ў раўнавазе яе бедную сьвядомасьць, і ў страшнай, бязьлітаснай цішыні, як сьмерч, узьнік, разломваючы чарапную каробку сваёй знаёмасьцю й роднасьцю, сьвіст, кінулася да міжножжа Івана Дзянісавіча й рванула на сябе набедраную павязку. У гэты ж момант на стале, дзівосным чынам застаючыся безуважным да навакольных мэтамарфозаў, зазваніў тэлефон. Ірына здрыганулася й прыціснула непаслухмяныя рукі да скроняў. Яна зноў стаяла на каленях перад Іванам Дзянісавічам, і расшпілены прарэх на ягоных шэрых нагавіцах зьдзеклівай дзіркай чарнеў перад яе тварам, боўтаўся бессаромны расцугляны рамень, а сам чыноўнік, заплюшчыўшы вочы, пырскаючы сьлінай, шаптаў: “Мілая, харошая...”. Яна ўскочыла на ногі, падхапіла сумачку, кінула ў яе дыктафон і выскачыла з кабінэту. Старая ведзьма з падазрэньнем паглядзела на яе й марудна пачала падымацца з-за стала. Аднак Ірына была ўжо далёка.

Яна йшла па вуліцы, бадай, упершыню за апошнія месяцы шырока ўсьміхаючыся навакольлю. Ёй, і толькі ёй ад гэтага часу былі вядомыя тры неаспрэчныя ісьціны.

Яе завуць І.

Сьвісту болей ня будзе.

Яна, як грамадзянка Асырыйскага царства й карэспандэнтка Асырыйскай тэлевізіі, ня мае права працаваць на варожыя СМІ.

47.

Матэрыял яна, натуральна, так і не падрыхтавала, дый навогул – праз колькі дзён звольнілася па ўласным жаданьні. “Куды ж ты пойдзеш?” – уздыхнуўшы, трывожна запытаўся рэдактар, намагаючыся зазірнуць ёй у вочы – хітрыя, халодныя, хворыя, адслоненыя, а Ірына з палохаючым ажыўленьнем пачала распавядаць пра Асырыйскае тэлебачаньне: заробак там плоцяць золатам і дыямэнтамі, апаратура проста супэр, графік вольны, прэстыж, а галоўнае – калі яна ня возьмецца за свае абавязкі ў наступны панядзелак, ёй у рот заліюць расплаўленае волава: у гэтага тэлеканала нават маецца за горадам адмысловы ўласны ліцейны цэх, куды накіроўваюць нязгодных, прычым транспартуюць іх туды абмазаных смалой, абваляных у пуху ды пер’і, з адсечанымі пальцамі, ды цягнуць праз усе галоўныя плошчы сталіцы. А ў газэце №13 няма ніводнага жраца, і працуюць тут адны еўнухі. “Зусім кранулася”, – часалі языкі калегі, а больш за ўсё высільваўся Мацьвей; гучалі прапановы адправіць Ірыну ў лякарню, каб не пакідаць у бядзе, аднак рэдакцыя рыхтавала сьвяточны нумар, і пра такі намер неўзабаве забыліся.

Пагатоў Ірына была бяскрыўднай вар’яткай. Пасьля яе звальненьня я некалькі разоў бачыў Ірыну на прэс-канфэрэнцыях: яна нязьменна адзначалася ў лісьце рэгістрацыі (І, кар. Асырыйскага тэлебачаньня), уладкоўвалася ля сьцяны, даставала з сумачкі памаду й люстэрка і, намагаючыся ня ссоўваць бровы, малявала над пераносіцай трэцяе вока. Апранутая ў дзіўныя строі: у чорным, завялікім для яе балахоне, з пацеркамі нейкіх таямнічых гліняных аскепачкаў на нямытай шыі, у майцы з паўсьцёртым надпісам “Assirijskoe TV”, заўсёды босая (балазе лета пачыналася сьпякотай), яна й бяз гэтага малюнку напачатку шакавала ўсіх прыстойных карэспандэнтаў. Некалькі разоў яна спрабавала задаць пытаньне высокім гасьцям, крыху абалдзелым ад свабоды, пануючай у журналісцкім асяродзьдзі, аднак Ірыне літаральна заціскалі рот, і неўзабаве яна супакоілася й да мікрафону больш ня лезла. Сядзела, зморана прысланіўшыся да сьцяны, жавала рысавыя зярняткі, па адным дастаючы зь бездані сваіх кішэняў. Навічкі глядзелі на яе з жахам, а І з годнасьцю аглядвала прысутных, і тыя адварочваліся. Яна не прапускала ніводнай прэс-канфэрэнцыі, і хутка зь ёй звыкліся, як звыкаюцца з бамжом або бяздомным сабакам, што абіраюць нас насуперак нашай волі.

Маленькі лекар

48.

Паводле правілаў, яны мусілі быць на месцы празь сем хвілінаў пасьля выкліку, аднак мінула ўжо гадзіна, а іхны рафік толькі выбіраўся з праспэкту. Было недзе каля апоўначы, горад пакрысе застываў, разьліты ў падрыхтаваныя каменныя формы; легкавікі з паднятымі каўнерамі і апушчанымі капюшонамі прапускалі хуткую дапамогу неяк неахвотна, сірэна даўно не працавала, і яе ролю бралі на сябе нямыя сьветлафоры. Маленькі лекар пазіраў на апусьцелы тратуар, дзе яшчэ ўчора шпацыраваў пад руку зь вельмі прыемнай паненкай, і яму было млосна й маркотна – хацелася напіцца або хаця б забыць зонд у чыёй-небудзь дупе. І, здаецца, асаблівых прычынаў для смутку не было, дый праца ягоная лекару заўсёды падабалася, аднак сёньня ад самага ранку пасялілася ў ім нейкая пошасьць, грызла за грудной клеткаю, замінала дыхаць. Ён апусьціў фортку й выкінуў недапалак – высек з начы пару вострых вясёлых зьнічак.