Мөсәгыйт Хәбибуллин - Сайланма әсәрләр. Том 2. Кубрат хан. Илчегә үлем юк / Избранные произведения. Том 2

Ике алыпны гүя җил алды, алар Дәниснең бүлмәсенә таба йөгерделәр.

– Мин монда, буйтур, монда, – дип, бөтенләй башка яктан килеп чыкты Дәнис. – Монда мин, буйтур. Синең бүлмә ишегең ачык, буйтур.

– Ничек ачык?! Кем ачты?!

Буйтур йөгереп барып бүлмәсенә керде, сәке астыннан сандыгын тартып чыгарды, ачкычы белән ашыга-кабалана ачты. Алтын урынында иде. Шуннан соң гына бүлмәсенә күз йөртеп чыкты. Бүлмәдә ике шәм яна, кем кабызган? Ни эзләгәннәр бүлмәдә?.. Әйберләрнең асты өскә килгән. Кием сандыгын тартып чыгарды. Сандыкта әйберләр калмаган, кайсы кая сибелеп аунап ята.

Илбарыс буйтур аларны тиз-тиз генә җыйды, сандыкка салды. Ишек яры каравылбаш Камай, койрыкчы Дәнис карап торалар. Агасике килеп җитте, ул да кызыксынып карап тора башлады. «Агасикегә ни калды микән?» – дип уйлады Илбарыс буйтур.

– Дәнис, ишекне яп та бире кер әле. Камай, син урыныңда бул!

Дәнис эчкә узды, бүлмә ишеген япты. Буйтур күрше бүлмәгә сузылган кылны тартып карады. Кыл өзелмәгән иде. «Димәк, карак ялгыш икенче сандыкны ачкан. Ачкан, бөтен әйбернең астын өскә китергән, әмма алтынны тапмаган. Кем булыр? Су анасы, имеш. Яшь, чибәр, хан кызы Чәчкәгә охшаган. Мин аны хәтта Чәчкә дип белдем… Дәнис хатыны?» – дип уйлады буйтур һәм кинәт, зиһене ачылып киткәндәй, койрыкчының якасыннан эләктереп алды:

– Дәнис, хатының кайда синең?

– Йоклый, буйтур.

– Йоклый?!

– Әйе, буйтур, миннән йоклап калды.

– Әйдә сиңа!

Дәниснең күзләре зурайды, янып торган шәмнәргә карап алды:

– Син, буйтур, минем хатыннан шикләнәсең?

– Шәмнәр яндырып, иркенләп эзләгән…

– Кем, буйтур?

– Киттек!

Дәнис бүлмәсенә килеп керделәр. Бүлмә иясе, кабалана-кабалана, шәм алды. Буйтур шәм белән идәнне яктыртты, идәндә су тамчылары ялтырый иде.

– Менә ул су анасы! – Илбарыс буйтур Дәнис хатынының чәченә кагылды. Хатынның чәче юеш иде.

Хатын уянмады, ыңгырашып, икенче якка әйләнеп ятты.

– Аңлашыла. Әйдә, Дәнис, Камай бүлмәсенә.

Буйтур белән койрыкчы каравылчы алыплар бүлмәсенә килеп керделәр. Сәке астыннан тартылган кылны буйтур бик тиз тапты.

– Кемнәр йокламаган иде?

Өч алып буйтур каршына басты.

– Күрше бүлмәдә берәр төрле тавыш ишетмәдегезме?

– Юк, буйтур, без бернинди тавыш та ишетмәдек, синең тавышны гына ишеттек.

– Дәнис! – диде буйтур, койрыкчыга таба борылды. – Дәнис, бүлмәгә синең хатының кергән. Кичә ул бер каравыл алыпны суга аткан. Бүген мине олактырмакчы булган…

– Буйтур, буйтур! – Дәнис Илбарыс буйтур алдына тезләнде. – Юк-юк! Эгина андый түгел, буйтур! Андый түгел! Булмастайны сөйләмә, буйтурым…

– Греклар диңгездә балык кебек йөзәләр, Дәнис.

– Хатыным түгел, буйтур. Ышанмыйм. Каената Агасике эше. Эгина аңа бармас. Синең хакка, минем хакка…

– Дәнис, тор, тынычлан. Тынычлан һәм минем белән килеш. Без кергәндә, хатының йоклаганга сабышып ята иде, чәчләре юеш, идәндә су тамчылары… Юк, Дәнис, хаталанма…

– Юк-юк, буйтурым, ул андый түгел, түгел!.. Ул албасты түгел!

– Йә-йә, ярсынма. Ышанмасаң, бар, үзең тикшер, юеш идеме чәче, юкмы? Бар-бар, аннары миңа килеп әйт…

Дәнис, йөгерә-атлый, бүлмәдән чыгып китте.

– Син, син, – диде буйтур ике алыпка. – Койрыкчы Дәнистән күз дә алмагыз, ул кая бара, сез шунда. Ишеттегезме?! Йокламаска!..

Каравылбаш Камай кайтып керде:

– Буйтур, Агасикедә шигем бар.

– Агасике түгел, Дәниснең хатыны кергән бүлмәгә.

– Әйтәм, күзләре бик ялтырый иде. Сихерчедер бу, дип уйлаган идем, хак икән. Әфсен дә укый белә инде болай булгач. Әфсен укый да су анасы рәвешенә керә, әфсен укый да янә Дәниснең хатыны була, бер сүз белән әйткәндә, албасты.

Илбарыс буйтур сәкегә утырды. Төрле хайваннар рәвешенә әверелә алган сихерчеләр, албастылар, күз буяучылар турында сөйли торган иде укытучы Константин. Ул кеше башта синең күзеңә карый һәм сине сихерли. Ул синең алдыңда әле бала була, әле карчык, әле җиткән кыз… Эгина һәм Чәчкә?.. Ул минем күземә Чәчкә сурәтенә кереп күренде. Буйтурның шиге-шөбһәсе калмады, алтынга Эгина кергән. Ә менә үзе генәме эш итә, атасы Агасике беләнме— монысын буйтурга ачыклыйсы бар әле. Ә Дәнис, Дәнис белгәнме? Әллә, булмаса, Дәнистән башка гына эш итәләрме? Алтынны алган хәлдә, кая китәргә уйлады икән? Буйтур башын күтәрде, әмер көтеп торган каравылбаш Камайга:

– Каравылга ике алып куй, минем белән Дәнис урынына. Сак булсыннар. Мин ял итәргә ятам.

Буйтур үз ягына чыкты, шәм кабызды, сәкегә сузылып ятты. Кисәк бүлмәгә җил кергәндәй булды, почмактагы уентыга утыртылган шәм калтыранып, куркынып, дерелдәп куйды, аннары тагын тураеп басты. Янә җил керде, янә шәм калтырана башлады, шәм уты күләгәсеннән диварда шомлы күләгәләр йөгерде. Буйтур урыныннан сикереп торды, Дәнис бүлмәсенә юнәлде. Ишекне шакыды, җавап бирмәделәр. Киереп ишекне ачты, түргә узды. Сәке буш иде. Мендәрне капшап тапты. Мендәр юеш иде. Юк, ул ялгышмаган: Эгина йә карак, йә сихерче.