Мөсәгыйт Хәбибуллин - Сайланма әсәрләр. Том 2. Кубрат хан. Илчегә үлем юк / Избранные произведения. Том 2

Здесь есть возможность читать онлайн «Мөсәгыйт Хәбибуллин - Сайланма әсәрләр. Том 2. Кубрат хан. Илчегә үлем юк / Избранные произведения. Том 2» — ознакомительный отрывок электронной книги совершенно бесплатно, а после прочтения отрывка купить полную версию. В некоторых случаях можно слушать аудио, скачать через торрент в формате fb2 и присутствует краткое содержание. Город: Казан, Год выпуска: 2012, ISBN: 2012, Жанр: Историческая проза, russian_contemporary, tt. Описание произведения, (предисловие) а так же отзывы посетителей доступны на портале библиотеки ЛибКат.

Сайланма әсәрләр. Том 2. Кубрат хан. Илчегә үлем юк / Избранные произведения. Том 2: краткое содержание, описание и аннотация

Предлагаем к чтению аннотацию, описание, краткое содержание или предисловие (зависит от того, что написал сам автор книги «Сайланма әсәрләр. Том 2. Кубрат хан. Илчегә үлем юк / Избранные произведения. Том 2»). Если вы не нашли необходимую информацию о книге — напишите в комментариях, мы постараемся отыскать её.

Татарстан Республикасының халык язучысы, Г. Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Мөсәгыйт Хәбибуллин әсәрләренең бу томына «Кубрат хан», «Илчегә үлем юк» романнары кертелде.
«Кубрат хан» романында моннан ундүрт гасырлар элек Таман ярымутравында Кубрат хан төзегән Бөек Болгар дәүләтендә христиан, ислам диннәренең көчәюе, мәҗүси йолаларның алар тарафыннан йотыла баруы, шул яссылыкта шәхес һәм ыруглар фаҗигасе сурәтләнә.
«Илчегә үлем юк» романында борынгы Болгар дәүләтенең ныклы аякка басуы тасвирлана.
В этот том произведений народного писателя Республики Татарстан, лауреата Государственной премии имени Г. Тукая Мусагита Хабибуллина вошли романы «Кубрат хан», «Илчегә үлем юк».
В романе «Кубрат хан» рассказывается о великом булгарском государстве, созданном Кубрат ханом четырнадцать веков назад на Таманском полуострове, усиление ислама, поглощение им языческих обрядов и в этой плоскости изображается трагедия личности и рода.
В романе «Илчегә үлем юк» описывается становление древнего Болгарского государства.
В формате PDF A4 сохранен издательский макет книги.

Сайланма әсәрләр. Том 2. Кубрат хан. Илчегә үлем юк / Избранные произведения. Том 2 — читать онлайн ознакомительный отрывок

Ниже представлен текст книги, разбитый по страницам. Система сохранения места последней прочитанной страницы, позволяет с удобством читать онлайн бесплатно книгу «Сайланма әсәрләр. Том 2. Кубрат хан. Илчегә үлем юк / Избранные произведения. Том 2», без необходимости каждый раз заново искать на чём Вы остановились. Поставьте закладку, и сможете в любой момент перейти на страницу, на которой закончили чтение.

Тёмная тема
Сбросить

Интервал:

Закладка:

Сделать

Бүлмәгә Дәнис килеп керде, шәм алды.

– Буйтур, Эгина гаепле түгел.

– Мендәр әле дә юеш.

Дәнис мендәрне кулына алды, битенә тигезеп карады. Мендәр чынлап та дымлы иде.

– Юк минем Эгинам. Ул беркайда да юк, атасы янында да!

– Сихерче синең Эгинаң, Дәнис. Бүген су анасы, иртәгә карчык, тели икән…

– Эгина – су анасы, буйтур. Минем Эгинам! – Дәниснең күзләре шарланды. – Су анасы… Аның тәне һәрчак салкын булыр иде… Шулай ук…

– Әйдә, Дәнис, Агасике янына.

Мәгәр Дәниснең хатыны Эгина атасы белән анасы бүлмәсендә дә юк иде. Кызының юкка чыгуын ишетүгә, Агасике яткан җиреннән сикереп торды, хатыны чукынырга тотынды. Агасике чишенми яткан иде, бу хәл буйтурны янә шиккә калдырды, әмма ул төптимерчегә бер сүз дә әйтмәде. Әгәр дә мәгәр Эгина чынлап та сихерче икән, ул турыда Агасике дә белмидер, инде Эгина карак кына икән, ул корабтан беркая да китә алмас. Нәкъ менә шунда буйтурның күзе Агасикенең улы ятагына төште. Ятак буш иде. Улы кайда төптимерченең?

– Агасике, мин бүлмәдә синең улыңны күрмим, – диде буйтур һәм Дәнискә күз сирпеп алды.

– Ул өстә йөри, буйтур. Нигәдер ул йоклый алмый интегә.

«Йоклый алмый интегә, – дип, эченнән кабатлады буйтур. – Кулына төшмәгән алтын йокысын качырдымы?..»

Атасының сүзен раслап, бүлмәгә төптимерченең улы кайтып керде. Таң нуры белән килеп кергән кунакларны күрде дә, гаҗәпләнә калып, чакырылмаган кунаклар белән баш кагып кына исәнләште, үз ятагына таба узды.

Таң атты, тышта яктырып килә, эче пошудан йоклый алмаган кешенең өске катка чыгып йөрүе табигый иде. Әмма Дәниснең хатыны кайда? Дәнис үзе дә борчулы күренә. «Бу бичара йә хатынының сихерче икәнен белми, йә, белеп, миннән яшерергә тырыша. Алай дисәң, алар мине бу бүлмәдә бөтереп тә алган булырлар иде», – дип уйлады буйтур, кулын хәнҗәре тирәсендәрәк тотып.

– Эгина үзендә, бүлмәсендә йоклап ята, – диде егет, ятагына сузылып яткач. – Эгина үзендә йоклый, җизни.

Дәнис белән Илбарыс күзгә-күз карашып алдылар.

– Бүлмәдә йоклап ята?! – дип кайтарып сорады Дәнис.

– Бүлмәдә, бүлмәдә, – дип кабатлады, терсәгенә таянып, егет. – Бүлмәдә!

Дәнис кабаланып чыгып китте һәм, күп тә үтми, әйләнеп тә керде. Койрыкчының куанычы йөзенә үк бәреп чыккан иде:

– Буйтур, Эгина чынлап та йоклап ята. Мин аны уяттым, ул беркая да чыкмаган… Чәчләре дә коры…

Бу юлы Агасике белән улы күзгә-күз карашып алдылар.

Өске катта ыгы-зыгы, шау-шу купты. Дәнис белән Илбарыс тышка чыктылар. Койрык ягыннан ике алып йөгереп килде:

– Буйтур, буйтур, койрыкчы ярдәмчесен су анасы алды. Булышчы иптәше авыз ачып сүз әйтә алмый, әллә эчкән, әллә иләсләнгән.

Буйтур белән Дәнис койрыкка йөгерделәр. Койрыкчының ярдәмчесе кораб читенә тотынган да бертуктаусыз каравыл кычкыра, килә-килүгә, байтур алыпны үзенә таба йолкып алды, күзләренә карады.

– Акырма! Туктал! Бу – мин, буйтур! Ишетәсеңме, – диде буйтур, аның колагына иелеп. – Ишетәсеңме, кычкырма!

Бу койрыкчы Дәниснең икенче ярдәмчесе иде, беренче ярдәмчесен су анасы алган булып чыга.

– Буйтур, Илбарыс буйтур, – диде ярдәмче, тирә-ягына карап алды. – Хәзер генә корабта су анасы булды.

– Су анасы безгә ачу тота, корабта языклы кеше бар, аны диңгезгә атмыйча, су анасы бездән китмәячәк, башкача безгә котылу юк, туганнар, – диде Дәнис.

– Тик тор, Дәнис! Ишетәсеңме, тик тор! Бернинди дә су анасы юк, – диде буйтур, күзе белән каравылбаш Камайны эзләп тапты. – Камай, әйдә минем белән. Алыпны имче карасын.

Буйтур, йөгерә-атлый, бүлмәсенә кайтты, каерып ишекне ачты. Бусаганы атлап керде дә туктап калды. Бар нәрсә дә үз урынында кебек иде. Буйтур тиз генә сәке астыннан сандыкны тартып чыгарды, ачкыч белән йозакны борды, ачты. Алтын урынында, исән иде. Буйтур шапылдатып капкачны япты, сандык өстенә утырды, җиңе белән маңгаена тибеп чыккан тир бөртекләрен сөртеп алды.

– Буйтур, – диде каравылбаш Камай. – Икенче алыпны су анасы алды. Дәнис, языклы кеше булгандыр, ди. Языксыз кеше буламы? Син дә әнә хан кызы…

– Каравылбаш Камай, менә бу сандыктан тәңкә алтын югала икән, шул булыр синең языгың, беренче итеп сине суга ташларбыз! Дәнис белән мин үзем сөйләшермен. Коткы таратып йөрмәсен…

– Буйтур, – диде Камай, кыюлана төшеп. – Буйтур, мин алардан шикләнәм, греклардан. Дәниснең хатыны суда балык кебек йөзә. Кызсарай алдында коендылар, үзем күрдем…

Буйтур бертын каравылбашка карап торды, аннары терсәге белән тезенә таянды да башын учына куйды.

– Ишкәкчеләр нигә шаулыйлар?

Читать дальше
Тёмная тема
Сбросить

Интервал:

Закладка:

Сделать

Похожие книги на «Сайланма әсәрләр. Том 2. Кубрат хан. Илчегә үлем юк / Избранные произведения. Том 2»

Представляем Вашему вниманию похожие книги на «Сайланма әсәрләр. Том 2. Кубрат хан. Илчегә үлем юк / Избранные произведения. Том 2» списком для выбора. Мы отобрали схожую по названию и смыслу литературу в надежде предоставить читателям больше вариантов отыскать новые, интересные, ещё непрочитанные произведения.


Отзывы о книге «Сайланма әсәрләр. Том 2. Кубрат хан. Илчегә үлем юк / Избранные произведения. Том 2»

Обсуждение, отзывы о книге «Сайланма әсәрләр. Том 2. Кубрат хан. Илчегә үлем юк / Избранные произведения. Том 2» и просто собственные мнения читателей. Оставьте ваши комментарии, напишите, что Вы думаете о произведении, его смысле или главных героях. Укажите что конкретно понравилось, а что нет, и почему Вы так считаете.

x