Мөсәгыйт Хәбибуллин - Сайланма әсәрләр. Том 4. Аллаһы бүләге. Батый хан һәм Ләйлә / Избранные произведения. Том 4

– Сеңлем булмады минем, апам гына.

– Алайса, апаңнан да якын күр. Ул да сине якын итәр, туганы итеп күрер. Шулай бит, Бүләк кызым? Бәхтияр сиңа абаң булыр. Ә Бүләк сиңа – сеңлең. Бүгеннән үк бертуганнар булып китсәгез иде. Ишетәсеңме, Бәхтияр, дим, сиңа әйтәм, пәрәмәч күрмәгән кебек кыланма, Бүләкне дә кыста. Әллә бисмиллаңны да әйтми утырдың инде, балакай. Ашыкма алай, ашыккан ашка пешәр, ди.

Әнисе мич каршына кереп китүе булды, Бәхтияр, кыз ягына кырыная төшеп:

– Бүләк, фәрештәме әллә син, шулхәтле чибәрсең! Билләһи менә!

Бүләкнең бит очлары кып-кызыл булды.

– Бик узынсаң, Бәхтияр, әниеңә әйтәм, – диде Бүләк.

– Ә мин сине әләкче дип ирештерәм.

Күзгә-күз карашып алдылар, көлештеләр. Әниләре аларны ишетсә дә, ишетмәгәнгә салышып, яннарына чыкты, табынга утырды.

– Бүләк кызым, син тартынып торма, җитешеп утыр. Ә син, Бәхтияр, баланы интектермә. Онытып торам икән әле, сине мөгаллимең Кол Гали чакырды.

Кол Гали атын ишетүгә, Бүләк сискәнеп китте, кадерле әйберен югалткандай, ике кулы белән дә битенә кагылып алды.

– Әнием, – диде ул кыяр-кыймас кына. – Кол Гали шул шәех-шагыйрьме?

– Шәех тә, шагыйрь дә, мөдәррис тә ул, балам.

Бүләк шунда Бәхтияр ягына күз төшереп алды, теге исә, ике яңагына да тутырып, пәрәмәч ашый, әмма кызның карашын үзендә тоеп, гелән ашаудан туктады.

– Ни булды? – дип сорады ул, авызындагы ризыкны ашыгыбрак йотып җибәреп.

– Мин дә барам шәех янына, Бәхтияр. Биккол бабай аңа минем аша хат җибәрде.

Бүләк, сынарга теләгәндәй, әле Бәхтиярга, әле Бибиҗамал әнисенә карап алды.

– Хат кемдә соң?

– Миндә.

– Йөрмә, мин хатны үзем тапшырырмын.

– Мин ул хатны бирә алмыйм, Бәхтияр. Мин аны иясенә үз кулым белән тапшырырга тиеш.

– Бу ни инде тагын, Бүләк? Хан җансакчысына ышанмыйсыңмы?.. Инәй, күрче бу кызны, – диде Бәхтияр, уенын-чынын бергә кушып.

– Тимә балага, вәгъдәне бозу – иман сату белән бердер. Кулына тапшырырга вәгъдә иткән икән, үз кулы белән тапшырсын. Мөгаллимеңә Бүләкне дә алып бар.

– Мөгаллимем өйдә булмаса?

– Өйдә булмаса көтеп торырсыз. Һичьюгы, кятип Хафизга тапшырырсыз, алар каршы капка гына торалар.

– Белгәнемчә, Бүләк, Биккол агай Сүбәдәй баһадир тирмәсендә киңәшче йөзендә утыра.

– Нигә әле сиңа Биккол сәүдәгәр, ул Бүләк аша Кол Гали шәехкә хат җибәргән, Бүләк аны үз кулы белән иясенә тапшырырга тели, интектермә баланы, Бәхтияр, дим. – Бибиҗамал Бүләкнең күзләренә карады. – Болгар сәүдәгәре Бикколны каян беләсең соң син, балакай?

– Биккол бабакай мине монгол нойоныннан сатып алды һәм якташы Сәлахетдин сәүдәгәргә бирде, ә ул үз нәүбәтендә Җамалбикә абыстайга тәрбиягә бирде.

– Әниең, әниеңне кая илттеләр, балакаем?

– Әниемне нойон үзе белән алып китте.

– Ай Аллам, кемнәрне генә ятим итми бу сугыш, – диде Бибиҗамал һәм амин тотты да табынны җыештыра башлады. – Бәхтияр, дим, чыгып китми тор әле. Бүләккә минем туры бияне иярлә. Ипле йөри, ашыкмый.

– Ул буаз түгелме соң, инәй?

– Кумассыз, атлатып кына барырсыз. Артыгыздан төшкән кеше юктыр бит… Шулай булгач, бар, иярлә туры бияне.

Атка атланып урамга чыккач, Бәхтияр җилләнеп чаптырып алып китмәкче иткән иде, әнисенең сүзен исенә төшереп булса кирәк тыелып калды. Хәер, ул болай да Раббыбыз Мөхәммәд кебек җиденче күккә ашкандай хис итә иде үзен. Гүя Мигъраҗ кичәсе килгән иде: менә-менә күк капусы ачылыр да Аллаһы аны үз кырына алыр кебек иде. Бәхтияр Бүләккә якыная төште һәм:

– Аллаһы Хак сүбханәһү Тәгаләгә хәмед сәнәләрен, Расүлебезгә салаватларын багышлаган кебек, безгә, Бүләккәй, итагать кыла, бергә булуыбызга фатихасын бирә. Ишетәсеңме, Бүләк, дим… Дәш. Син минем сеңлем түгелме соң?

– Сеңлең, Бәхтияр. Тик миңа бераз оят, Бәхтияр. Син мине күрдең дә әллә ниләр сөйлисең. Тәмам куркуга салдың үземне. Бүтән алай шаяртма, Бәхтияр… Мин дә синең хәтерең калдырырга тырышмам.

– Кичер, Бүләк, кичерә күр. Мин бит болай гына. Әллә нигә сине күрүгә, шатлыгым эчемә сыймый башлады, ярларыннан ташкан елга кебек, бәхетем йөрәгемә сыешмый…

– Ә син «Колһуалла» сүрәсен укы, шуннан тынычланырсың. Аллаһыдан сабырлык телә. Минем күз алдымда атам кылычтан уздырдылар, анам сөйрәп алып киттеләр. Мин ни кылырга белми өзгәләндем, үкереп еладым, күзләрем кызарып бетте. Шунда Биккол бабай килде дә аркамнан сөйде, кочагына алды, «Колһуалла» сүрәсен укый башлады. Шул дога мине тынычландырды, Аллаһыдан мәрхәмәт сорадым, сабырлык, түземлек… Рәхмәт аңа, Биккол бабакай мине оныгыдай якын күрде, аннары якташы Сәлахетдин сәүдәгәргә биреп җибәрде. Ә ул: «Сөяге миңа, ите сиңа», – дип, Җамалбикә абыстайга илтеп тапшырды. Мин һәркөн Раббымнан игелек сорадым, бертуктаусыз дога укыдым, гөнаһларым өчен ярлыкавын үтендем, гәрчә Аллаһы Тәгалә алдында бер бөртек гөнаһым булмаса да. Чөнки миңа ул чакта бары сигез яшь тулып узган иде. Биш ел гомерем Җамалбикә абыстай мәдрәсәсендә узды. Аннары шул ук Сәлахетдин сәүдәгәр ниндидер могҗиза белән безне Болгарга алып килде. Ә Биккол бабакай кем ашадыр миңа Кол Гали шагыйрьгә тапшырырга хат җибәргән иде. Мин аны, исән-имин Болгарга җитсәм, шул ук көнне иясенә тапшырырмын дип ант эчтем. Ләкин синең атаң мине Сәлахетдин сәүдәгәрдән алып калды. Мин бик нык курыктым. Үзенә хатынлыкка алды дип курыктым. Ә инде өйгә алып кайтып, әниең Бибиҗамал апага: «Әнисе, әнисе, мин кыз бала алып кайттым», – дигәч кенә тынычлана төштем. Аннары әниең Бибиҗамал апа: «Балакаем, бигрәкләр Гәүһәремә охшагансың», – дип, тәмам җаным эретте.