Сергей Пясецкий - Ніхто дабром не дасць збаўлення...

Жардонь не меў ніякіх сумневаў, што справа сур’ёзная. Калі б у рэстаране не было кліентаў, ён, можа, пастараўся б выцягнуць іх на вуліцу і кінуць недзе пад плотам. Але цяпер гэта было немагчыма.

Справу ўзялі ў свае рукі вайсковыя ўлады і міліцыя. Жаўнеры апрытомнелі, але яшчэ доўга былі недзеяздольныя. У сваю чаргу, Жардоня пачалі падазраваць у змове са злодзеем. Жаўнеры пацвердзілі, што Банкір ледзь не цягнуў іх сюды, прычым абавязкова хацеў зайсці менавіта ў «Залатую зязюлю». Да таго ж сам Жардонь страшна блытаўся ў паказаннях. Напрыклад, ад страху ён зусім не ў стане быў апісаць, як выглядаў злачынец. Увесь час толькі паўтараў, што ўсыпляльны быў у капелюшы і акулярах. Ягоную памяць спрабавалі асвяжыць добрай порцыяй бізуноў. Але ўсё было дарэмна, бо ён сапраўды нічога не ведаў ды пачаў вярзці такія неверагодныя глупствы, што следчыя палічылі за неабходнае яго ўрэшце выпусціць. За кратамі Жардонь адседзеў два тыдні.

Схуднелы дзядзька ў брудным, пакамечаным адзенні, па якім гойсалі цэлыя караваны вошай, спяшаўся на Конскі рынак, Ён дапускаў, што ад рэстарана мала што ацалела, але быў упэўнены, што грошы засталіся некранутыя. З імі ён меркаваў пачаць усё спачатку. Але гатоўкі ён не застаў, а рэстаран быў цалкам спляжаны. Што праўда, міліцыянты ў прысутнасці Жардоня апячаталі абодва ўваходы. Але, завёўшы яго ў пастарунак, вярнуліся, самі здзерлі пячаткі, адамкнулі дзверы ды забралі ўсю выпіўку і харчы. Адыходзячы, яны знарок пакінулі дзверы адчыненымі насцеж, каб іншыя дакончылі тое, што яны пачалі… Жардоня нават міліцыя не любіла, бо праз сваю скупасць ён нават пару кілішкаў гарэлкі шкадаваў, каб пачаставаць ахоўнікаў парадку, якія сюды, бывала, заходжвалі. Суседзі вельмі хутка прыкмецілі, што забягалаўка засталася без нагляду, і дружна, згодна і хутка разнеслі ўсё, што там было. Не засталося нічога. Нехта выламаў і скраў нават кухонную пліту. Са складзіка вынеслі дровы што да паленца. Падчышчана ўсё было дарэшты.

Жардонь не меў куды падзецца. Ён жыў пры рэстаране, у пакойчыку каля кухні. Там раней былі ўсе ягоныя рэчы, ад якіх застаўся толькі ўспамін.

Па цёмным і пустым памяшканні некалі паспяховай гасподы цяпер гуляў вецер. Жардонь сеў на падаконні і тросся ад холаду. Унутры ён сам сябе еў поедам, што скрыўдзіў Яся, пазбыўся афіцыянтак і рэстаран застаўся без догляду. Яму не было куды ісці, але голад і холад перамаглі ў старым цыніку рэшту гонару, і ён пачлапаў у бок Ясевага жытла. Хлопца не было ўдома. Адчыніла Настка. Жардонь хацеў прайсці ўнутр, але дзяўчына перагарадзіла яму дарогу.

— Паніча няма. А я без яго нікога не ўпушчу. Не дазваляе мне.

— Ты што? Жартуеш? Няўжо ты мяне не пазнала? — спрабаваў абурыцца Жардонь і, нягледзячы на забарону, ушчыміцца праз прыадчыненыя дзверы ў жытло.

Настка лёгка адштурхнула яго назад і бразнула дзвярыма ў яго перад носам.

Жардонь вылаяўся.

— А калі Ясь вернецца? — гукаў праз дзверы.

— Не ведаю… Нічога мне не казаў…

І Жардонь застаўся ў сенцах. Сеў на куфры, у які складалі розны хлам, і чакаў. Раздумваў пра тое, што яго напаткала, і гэтак сам над сабою расчуліўся, што заплакаў. Ясь вярнуўся досыць позна. Пасвяціў ліхтарыкам у сенцах і пабачыў дзядзьку, які сядзеў на куфры. Хлопец быў пад чаркай. Ён глузду не мог прыставіць, што здарылася з Жардонем, але нечаканае спатканне яго пацешыла.

— Ку-ку! — крыкнуў Ясь, пэўна, маючы на думцы шыльду над рэстаранам «Залатая зязюля».

— Кпіш з мяне? — з дакорам прамовіў Жардонь.

— Я не ўмею, дзядзечка. Ты хіба мяне навучыць прыйшоў? Чаго хочаш?

— Ясю, даражэнькі, — выціснуў з сябе Жардонь і зноў пачаў плакаць. — Я сёння з турмы выйшаў. Два тыдні трымалі. Пайшоў дадому. А там пуста. Усё пакралі. Толькі павесіцца засталося… І што цяпер мне рабіць беднаму?.. Ні капейкі за душой.

— Так?! — сказаў крыху здзіўлены і крыху раздражнёны хлопец.

А Жардонь плакаў. Нават галасіў. Ясь прыпомніў, што дзядзька румзаў і тады, калі ён прыйшоў да яго прасіць належныя яму грошы. І пастанавіў не расчульвацца. Упусціў дзядзьку ў дом. Пасадзіў пры стале. Папрасіў дзяўчыну прынесці госцю нечага на зуб. Але Настка сказала цвёрдым голасам:

— Не, я яму нічога не падам… За маю крыўду… Няхай ідзе адсюлека! — і таксама пачала хліпаць носам.

— Халера! Вы ўсе падурнелі?! Малака ад шалёнай каровы напіліся ці якога блёкату разам наеліся?

Ясь сам прынёс дзядзьку скібу хлеба і талерку фасолевага супу.

— Малаці, родзіч. А потым гавары.