Робэрт Стывенсан - Чорная страла

«Трэба было расказаць яму ўсё больш падрабязна, — думаў ён. — Баюся, што ён загінуў у балоце».

Раптам хтосьці аклікнуў яго па імені, і, зірнуўшы праз плячо, Дзік убачыў твар хлопчыка, які глядзеў на яго з чароту.

— Ты тут! — усклікнуў Дзік, спыняючы каня. — Ты так зашыўся ў чарот, што я ледзь не праехаў міма. Я застрэліў твайго каня; яго зацягнула ў дрыгву, і я збавіў яго ад пакут. Клянуся небам, калі б ты быў дабрэйшы, ты б сам яго прыстрэліў. Ну, вылазь. Тут цябе ніхто не пакрыўдзіць.

— Добры хлопчык, у мяне няма ніякай зброі; ды мне і не патрэбна зброя, таму што я ўсё адно не ўмею ёю карыстацца, — адказаў уцякач, выходзячы на сцяжынку.

— Як ты можаш называць мяне хлопчыкам? — крыкнуў Дзік. — Я, напэўна, старэйшы за цябе.

— Даруй мне, добры майстар Шэлтан, — сказаў уцякач. — Я зусім не хацеў цябе пакрыўдзіць. Наадварот, я хачу прасіць у цябе дапамогі, таму што я трапіў у бяду, збіўся з дарогі, згубіў плашч і свайго беднага каня. У мяне ёсць дубец і шпоры, а ехаць няма на чым. А галоўнае, — дадаў ён, агледзеўшы сваю вопратку, — я такі брудны!

— Лухта! — усклікнуў Дзік. — Падумаеш, выкупаўся — што ж тут такога! Кроў ран і бруд вандровак толькі ўпрыгожваюць мужчыну.

— Калі так, я аддаю перавагу мужчынам без упрыгожванняў, — адказаў хлопчык. — Але што мне рабіць? Прашу цябе, добры майстар Рычард, дай мне параду. Калі я не дабяруся да Халівуда, я загіну.

— Я дам табе не толькі параду, — сказаў Дзік, злазячы з каня. — Я дам табе свайго каня, а сам пабягу побач. Калі я стамлюся, мы памяняемся. Так будзе хутчэй.

Хлопчык сеў на каня, і яны рушылі ў шлях, міжволі замаруджваючы ход з-за куп'істай дрыгвы. Дзік крочыў побач з хлопчыкам, паклаўшы руку яму на калена.

— Як цябе завуць? — спытаў Дзік.

— Заві мяне Джон Мэтчэм, — адказаў хлопчык.

— А што табе трэба ў Халівудзе? — спытаў Дзік.

— Я ратуюся ад крыўдзіцеля, — сказаў Джон Мэтчэм. — Добры абат Халівуда заўсёды абараняе слабых.

— А як ты трапіў да сэра Дэніэла, майстар Мэтчэм? — спытаў Дзік.

— Ён захапіў мяне сілай, — адказаў Джон Мэтчэм. — Ён выкраў мяне з майго роднага дома, апрануў мяне ў гэты ўбор, вёз мяне так доўга, што ў мяне ледзь не разарвалася сэрца, насміхаўся так, што я ледзь не плакаў. А калі мае сябры пагналіся за намі, ён пасадзіў мяне да сябе за спіну, каб іх стрэлы траплялі ў мяне! Адна з іх параніла мне нагу, і цяпер я злёгку кульгаю. Але прыйдзе судны дзень, і ён заплаціць за ўсё!

— Ужо ці не спадзяешся ты трапіць у месяц з арбалета? — усміхнуўся Дзік. — Ён храбры рыцар, і рука ў яго жалезная. І калі ён здагадаецца, што я дапамог табе ўцячы, мне будзе блага.

— Бедны хлопчык! — сказаў Джон Мэтчэм. — Ён твой апякун, я ведаю. Паводле яго слоў, ён і мой апякун таксама. Ён, здаецца, купіў права на ўладкаванне майго шлюбу. Я ў гэтым дрэнна разбіраюся, але ў яго ёсць нейкая прычына мяне прыцясняць.

— Ты зноў называеш мяне хлопчыкам! — усклікнуў Дзік.

— А хіба ты хочаш, каб я цябе называў дзяўчынкай, добры Рычард? — спытаў Мэтчэм.

— Толькі не дзяўчынкай, — адказаў Дзік. — Я дзяўчынак цярпець не магу.

— Ты кажаш, як блазан, — сказаў Джон Мэтчэм. — Ты намнога больш думаеш аб дзяўчынках, чым хочаш прызнацца.

— Вось ужо не! — рашуча сказаў Дзік. — Аб дзяўчынках я ніколі і не згадваю. Чорт з імі! Я люблю паляванне, бітвы, банкеты, я люблю вясёлае жыццё ў лясах. А дзяўчынкі на такія справы не здатныя. Была, зрэшты, адна не горшая за мужчыну. Але яе, бядачку, спалілі, як ведзьму, за тое, што яна насуперак прыродзе апраналася па-мужчынску.

Майстар Мэтчэм набожна перахрысціўся і прашаптаў малітву.

— Што ты робіш? — спытаў Дзік.

— Малюся за яе душу, — адказаў Мэтчэм дрыготкім голасам.

— За душу ведзьмы? — усклікнуў Дзік. — Ну што ж, памаліся за яе. Гэта была лепшая дзяўчына ў Еўропе, і называлі яе Жана д'Арк. Стары Эпльярд-лучнік расказваў, як уцякаў ад яе, быццам ад нячыстай сілы. Гэта была смелая дзяўчына.

— Калі ты не любіш дзяўчат, добры майстар Рычард, — запярэчыў Мэтчэм, — ты не сапраўдны мужчына. Бо Гасподзь знарок раздзяліў род чалавечы на дзве часткі і паслаў у свет каханне для бадзёрасці мужчын і суцяшэння жанчын.

— Лухта! — сказаў Дзік. — Ты шмат думаеш аб жанчынах таму, што ты блазан, немаўля! Па-твойму, я не сапраўдны мужчына. Ну што ж, злазь з каня, і я чым заўгодна — кулакамі, мячом або стралой — на тваёй уласнай персоне пакажу табе, мужчына я ці не.

— Я не воін, — сказаў Мэтчэм паспешліва. — Я зусім не хацеў цябе пакрыўдзіць. Я проста пажартаваў. А пра жанчын я загаварыў таму, што чуў, быццам ты хутка жэнішся.