Iван Сяркоў: Мы з Санькам — артылерысты...

Калі ўзвод угаманіўся, Надар Дадалішвілі, між іншым, у Косціка спытаў:

— Куды ў водпуск едзеш, дарагой?

Высветлілася, што, апрача дзетдома, Косціку ехаць няма куды. Але нічога, можна і ў дзетдом.

— Зачэм дзетдом? Паедзем у Грузію! — ажывіўся Надар і так пачаў запрашаць, так распісваць, што я і сам згадзіўся б там пабыць, калі б мне не трэба было ўсё-такі ў Падлюбічы. Падумаць толькі: і Надараў тата, і мама, і дзядуля Гурам, і бабуля Марыям там начэй не спяць — чакаюць Пісклю. А што ён там будзе есці! Вінаград, чабурэкі, а то і шашлык. Вах! Дарагі госць будзе наш Косцік у Грузіі.

— Згаджайся! — раяць яму хлопцы.

I Косцік згадзіўся.

Нарэшце вырашыўся і мой лес. Падпалкоўнік усё-такі мяне пакараў, але не так страшна, як гразіў. Усё лета сядзець у казарме і вывучаць нямецкую мову мне не давялося, а ўсяго двое сутак. Але што гэта былі за суткі? Кожны дзень — год. Там Санька ўжо ў Падлюбічах красуецца, а ты тут сядзі. Ды калі б жа проста сядзі, а то, калі ўсе раз'ехаліся, я і яшчэ двое такіх жа штрафнікоў пад камандаваннем старшыны-каптэнармуса разбіраем і выносім з казармы ложкі і розную іншую мэблю. Будзе рамонт. I ў гэтым наша шчасце. Апошні ложак вынеслі — няма дзе жыць — і нам аддалі адпускныя білеты.

I вось я дома. Бабка не ведае, куды мяне пасадзіць, і кожны раз пытае, што гатаваць — бульбу цэлую ці патаўчы. Бацька таксама глядзіць, нібы на карціну. Вельмі ён адабрае мяне ў вайсковай форме. Глыжка не здымае маёй пілоткі са сваей галавы. Не паспееш пакласці, ужо няма, на вуліцы.

А па вечарах — вядомая гісторыя. Толькі змеркнецца, ідуць дзяўчаты на пагулянку і, параўняўшыся з нашай хатай, пачынаюць пад самымі вокнамі:

Бацька дзе-небудзь на двары яшчэ курыць перад сном, а бабка порацца па гаспадарцы: абірае бульбу на заўтра ці мые посуд. I тут яна не праміне, каб не сказаць:

— Ну во, вераб'і сцішыліся — канарэйкі пачалі. Гэта не твая так тонка выводзіць?

А затым і паспачувае:

— А гора дзеўкам, асабліва пераросткам. Колькі хлопцаў вайна забрала. Дык ты ўжо хоць не гуляй абы з кім. Яны цяпер ліпучыя.

— Сам знаю, з кім гуляць! — злуюся я на бабку.

Іншы вечар дзяўчаты дапякаюць мяне прыпеўкамі:

Выдумалі яны і такую:

Папалі, як кажуць, пальцам у неба. Яшчэ пазаўчора я асмеліўся. Думаў, што Каця пасля гэтага пакрыўдзіцца і ўцячэ ў свой двор,— не, засталася.

На танцах адбыліся змены. Цяпер каля Скокавага двара, дзе дрынкае балалайка, таўчэцца ўжо наш Глыжка з такімі, як сам, а мы з Санькам і нашы дзяўчаты ходзім толькі на мост, што на шашы, дзе грае гармонік, куды дарога раней нам была заказана: праганялі.

Але і пад гармонік я позна не танцую. I не таму, што тут часцей за ўсё наярваюць «Сербіянку», а мне падавай цяпер «Падэспанец» ці танга. Ёсць у нас з Кацяй запаветнае месцейка, куды мы стараемся непрыкметна ад усіх хутчэй змыцца,— гэта лавачка пад вярбой каля Буслікавага двара, недалёка ад возера.

Цішыня. Веска спіць. На начной вадзе дарожка ад месяца. Мы з Кацяй марым. Вось стану я лейтэнантам, а яна настаўніцай. Тады...

Што будзе тады, пра гэта я і роднаму бацьку яшчэ не заікаюся. Ён жа можа і пасмяяцца. А ці не рана ты, скажа, думаеш пра сватоў?

Але гэта будзе. Усё, як мы задумалі, збудзецца.

Сяркоў, I. К.

С99 Мы з Санькам...: аповесці.— Мінск.: Мастацкая літаратура, 2015.— 477 с.

ISBN 978-985-02-1159-0.

Перевыданне шырока вядомых сярод юных чытачоў аповесцей Івана Сяркова «Мы з Санькам у тыле ворага», «Мы — хлопцы жывучыя», «Мы з Санькам — артылерысты...». Праўдзіва і цікава, з уласцівым аўтару гумарам расказваецца ў трох творах, сабраных пад адной вокладкай, аб пакручастых жыццёвых сцежках вясковых хлопцаў Івана Сырцова і Санькі Макавея.

УДК 821.161.3-93

ББК 84(4Беи)-44

Літаратурна-мастацкае выданне

Сяркоў Іван Кірэевіч

МЫ 3 САНЬКАМ...

Аповесці

Адказны за выпуск В. А. Шніп

Мастацкі рэдактар Б. А. Макаранка

Тэхнічны рэдактар Л. I. Астрэйка

Стылістычныя рэдактары Ю. В. Тыркіч, С. В. Умец, Н. В. Філіповіч

Падпісана да друку 12.08.2015. Фармат 60х90 1/16.

Папера афсетная. Гарнітура Minion Pro. Друк афсетны.

Умоўн. друк. арк. 30,00. Улік.-выд. арк. 29,11. Тыраж 2000 экз. Заказ 275.

Выдавецкае рэспубліканскае ўнітарнае прадпрыемства «Мастацкая літаратура»