Аляксей Дудараў: Вечар

Васіль. Што ты робіш, вырадак?! На святы калодзеж пляваць! Гэта вада душу мякчэйшай робіць і галаву яснай…

Гастрыт(папрасіў) . Васіль, растлумач ты мне… Хоць забі — не разумею…

Васіль. Што растлумачыць?

Гастрыт. Ты проста прыдурак ці толькі прыкідваешся? Сонцу, як людаед, моліцца, вада ў яго ну не проста вада, а жывая… Нябожчыку на пятку капні — у скокі пойдзе… Здзяцініўся пад старасць!

Васіль. Ідзі ты, Мікіта, адсюль…

Гастрыт. Не пайду.

Васіль. Не трывож майго сэрца!

Гастрыт. Не пайду! Вуліца не твая.

Васіль. Тады злазь з лаўкі, падла! Лаўка мая, сам рабіў…

Гастрыт устаў з лаўкі, сеў побач на траву.

Гастрыт. Падавіся сваёй лаўкай. Куркуль!

Васіль маўчыць.

Перажытак!

Васіль. Сталоўка ўжо адчынілася, Мікіта… Ідзі гуляш калгасны ў Займішча есці… Вадзіцы з майго калодзежа напіся і ідзі.

Гастрыт. І пайду. А ты бульбай нішчымнай давіся!

Васіль. Я сам сябе ўсё жыццё карміў, кармлю і да смерці карміць буду…

Гастрыт. Брэшаш! Грошай шкада, во і цягнеш з сябе жылы… А нашто яны табе? Богу ўзятку даваць уздумаў?

Васіль. Не хачу нават пад старасць як той клоп жыць… Хадзіць па зямлі і ў сталоўцы абедаць… Гэта ж сорам!

Гастрыт. Гэта не сорам! Гэта абшчэственная пітанія! І потым я заслужыў… У мяне пенсія!

Васіль. Пенсія хутка ва ўсіх будзе… Хто толькі нас гуляшамі карміць будзе?..

Гастрыт. Я калі-небудзь на цябе ананімку напішу. Пабачыш. (Злосны, пайшоў.)

Чайнік з калодзежнай вадой застаўся каля лаўкі.

Васіль(адзін) . Ты не крыўдуй на яго… Душа ў чалавека баліць. Нічога за ўсё жыццё нікому не аддаў… Аддаць трэба… Трэба… Тады ты і сагрэеш, і суцешыш, і сілы пад старасць дасі… Праўда? Слухаеш? Пайду свіннату сваю карміць… Чуеш, вішчаць? Эх, ручухны мае, ручухны!.. Што ж гэта вы так расхадзіліся? Ці не дождж збіраецца?.. Не падобна як быццам…

З'яўляецца Ганна. З сумкай хлеба, стомленая і вясёлая.

Ганна. Канчай маліцца — будзем весяліцца…

Васіль. Хлеба купіла?

Ганна. Ага…

Васіль. А пенсію прынесла?

Ганна. Пенсію не далі… Ты, кажуць, з завітушкамі распісваешся, а я без завітушак… Сам сходзіш… (Прысела на лаўку, зняла хустку.) Ну, давай, Васіль!

Васіль(глядзіць здзіўлена) . Што табе даць?

Ганна. Страсяні касцямі — пакажы самадзейнасць!

Васіль. Ды ты, мабыць, піва ў сталоўцы выпіла?

Ганна. Пісьмо табе прынесла…

Васіль(захваляваўся, але наўмысна спакойна) . Ад каго?

Ганна. Ну, ад каго ты думаеш?

Васіль(рашуча) . Давай!

Ганна. Не-не-не! Табе радасць, дык ты ўжо і мяне парадуй… Згоцай «Лявоніху» з прыпеўкамі…

Васіль. Не дуры галавы! Адкуль пісьмо?

Ганна. Ой, язык зламаць можна! Нешта такое джык-гам-гаў…

Васіль. Джэсказган!

Ганна. Во-во!

Васіль. Ад Грышкі…

Ганна. «Лявоніху», Васіль, «Лявоніху»…

Васіль. Ну, што ты як маленькая, чэснае слова…

Ганна. А так — забі, не аддам!

Васіль. А, ёлкі-маталкі! (Падышоў, схапіў сумку, пашукаў і не знайшоў.) Аддай, табе кажуць, а то зараз самую шчупаць пачну!

Ганна. Ой, спужаў! Мяне ўжо можна шчупаць…

Васіль. Цьфу!

Ганна. «Лявоніху», Васіль, а то зараз пайду!

Васіль. Дык я ж растрасуся…

Ганна(паднялася) . Пайду! І аддам толькі пад вечар…

Васіль. Каб ты згарэла! (Разы са два тупнуў.)

Ганна. Не, не… Пад музыку. (Заспявала.)

Ну, чаго ты колам стаў?! Танцуй! (Спявае.)

Весялей, весялей…

Васіль скача.

А цяпер упрысядкі! І-і-і-эх!

Васіль сагнуўся, каб пусціцца ўпрысядкі, і знерухомеў.

Васіль(схапіўся за спіну) . Ой!

Ганна. Чаго й та ты?

Васіль(стаіць, сагнуўшыся, як пытальнік) . Порхаўка старая! Прысядкі ёй трэба! З маім здароўем — «Лявоніху»! Хадзі во, разгінай мяне, каб табе не ведаю што… У мяне ж сярэдзіна!