СтаВл Зосимов Премудрословски - ДАР РӮЗ. Ҳақиқати хандаовар

– Хуб, паразитҳо, мо газ дорем? аз китф сар кард. Ман ба қафо баргаштам, Балд китобро ба ҷояш гузошт. Як дақиқа гузашт.

– Ба шумо чӣ лозим аст, пир? – пурсид Балд ва худро дар роман дафн кард.

– Ба дафтар нигоҳ карданро бас кунед, тиллои тиллоро гиред, яъне ман, ва ба пуррагӣ гузаред. Дар тӯли чор сол ман нафақа гирифтам.

Пас аз суханони ӯ, тақрибан ду дақиқа гузашт ва барфи тоза зери пои мо ғӯтид. Дар масофа мағозае буд, ки дар он ҷо ягон намуди грузин хобида буд. Мо ба он даромада, ба дусад фармоиш додем. Дар Мефодий ва шаршараҳо Модиюс:

– Татарҳо бе ҳамсар зиндагӣ намекунанд! – амр кардем сад нафар. Минбаъд, пас аз нӯшидани кӯҳна:

– Худо сегонаҳоро дӯст медорад! – мо ин айнакҳоро низ холӣ кардем. Баъд мо хомӯшона сӯҳбат кардем ва ҳар кас бо худ танҳо ва Мефодий хомӯш нашуд ва ба худ гуфт, ки чӣ гуна мӯҳлати аввал аз панҷ дастрас дастрас шудааст. Мо шунавандагони озод набудем.

– Корвони мо бо Кюби омад. Ман ба деҳаи бародарам рафтам. Мо як ҳафта нӯшидем. Ҳамин тавр, субҳи рӯзи якшанбе мо бо дорандаи ҷавҳар ҷамъ шудем ва аз назди хонае, ки тӯй буд, гузаштем. Ман онҳоро табрик кардам ва онҳо ба ман се нома фиристоданд… Ман ба атроф нигаристам ва як пора хиштро дар паси ман дидам, дар ҳоле ки бародарам барои моҳвораҳо ва табар мерафт, ман ҳама сангҳоро дар кулба гирифтам, захмҳо буданд, бале, арӯс бевосита дар пешонӣ буд. Баъд аз он, вай ба тирезаҳо тирандозӣ кард. Замоне, ки ман аллакай се сол дар зиндон будам, вақти халосӣ барои он нарасид. Боз чӣ менӯшед? – ба итмом расид ва ба лавҳаи молҳои ниёзи мардум.

Мо бисёр менӯшидем ва муддати дароз, ҳатто хӯрокхӯрӣ доштем. Бегоҳӣ боми Лисӣ хароб шуд ва ӯ ба дигарон медаромад. Ман ба ин дарси беспонтовое назар кардам ва сидекикти мастро ба назди хонаро бурдам. Ва Мофийюс дар ин лаҳза, аз Лисӣ, тасодуфан ё надида, зери чашми худ дар сари дастархон хобида буд, дар замин меистод.

Субҳи барвақт ман садои кунди ва ғавғои сарди Балдро бедор кардам. Маълум шуд, ки ҳангоми хоб будан, Мефодийи хашмгирифта бо ашк ба ҳуҷра ворид шуда, ба Лёхаи хобида бо асои худ пешона зад. Вай бар бистар бархест ва ба замин афтод, бо бистар хест ва ба бистари қадимӣ тохт. Пас аз он ки ман ба кӯрпа дар ёд дорам, мубориза буд, то он даме ки онҳо аз ҳам ҷудо шуданд. Маълум шуд, ки вақте ман Лисиро аз майхона дур кардам, Мефодийи маст ҳуш аз даст дод. Ӯро пеш аз бастани он ба таври фарҳангӣ дар кӯча партофтанд ва ӯ ба инстинкти худ такя карда, хонаашро сой мекард.

– Шумо маро партофтед, Балд!! – Аккос мисли граммофон ва ба гиряву ғусса хӯрдан, бобокалон, аллакай дар замин хобидааст, пушташ ба поён.

– Чӣ хел? – пурсид, гулӯи Мефодийро кашид ва мисли хук ба Балд бо устухонҳои дастҳояш нишаст.

Он вақт, cormorant-и кӯҳна, кӯшиш мекард, ки аз зери cormorant-и миёна берун барояд, гӯши чапи худро кушода ва чӯбро аз бинии худ фишурдааст. Марди ҷавонмард ҷавоб дод, ки дастҳояшро озод накунад ва сарашро ба оғӯш кашад.

– Хуб, дар шакли натуралӣ. – Ман кӯшиш кардам, ки ситораи ҷавонии онҳоро ором кунам, дар назар дорам. – Ҳей, мардуми бехонумон, онҳоро дар катҳо партоед. Ба ман гӯед, Мефодий, ба чӣ шӯриш сар кард?

– Ман!! – намегузорад Болд, бобояш асоснокро сар кард. – Ман хобидаам, дар шакли натуралӣ, ман ҳис мекунам, ки касе пилла мекунад, чашмамро мекушоям – барф. Ман ба ҷунбиш омадам ва бархезам. Ман гардиш мекунам ва дар пеши ман як амма ва трамвай ҳастанд, ки даҳ сантиметр аз ман аст. Шаб хунук аст, бо мурури замон ва инчунин Лизи, чорпоён онро партофтанд, ах!! Яай!! Яай!! – се бор фарёд мезад Мефодий.

– Ҳа!! Ҳа!! Ҳа!! – Лисо се бор ӯро ба чашм зад.

Пас аз ним соат, мо аллакай ба дусад грамм фармоиш додем ва мехостем нофаҳмиҳои худро сафед кунем. Ҳамин тавр як моҳ тӯл кашид, дар ҳоле ки Мефодий заиф нашуд. Чизи хуб корти бонкӣ аст. Иқтисодӣ…

– Ин дар он замонҳои дурдаст бе вақти қонунӣ буд, вақте ки тундра одам буд. Нимрӯз камарбанди тундра-мардро баланд кунед, ним рӯз камарбанди тундра-мардро паст кунед. Ва шапалакҳо зиндагӣ мекарданд. Ва ба бодиққат ба сад дарсад диққат додан, инҳо на умуман мориҳо буданд, балки мамонҳо, хирсҳои қутбӣ, охуи марра ва хукҳо. Ва он гоҳ ҳама Чукчи – мардумро меномиданд, зеро онҳо ягона зот буданд, ки дар тундра зиндагӣ мекарданд. То чӣ андоза марди тундра бо камарбанди баланд бардошта онро харошида истодааст, дар ҳоле ки Чукчи дар яранга аз тӯфони даҳшатбор зинда мемонад. Артрит харошидани тундра-мардро бозмедорад ва тӯфон ба поён фаромад. Ва Чукчи хонаҳои худро дар тундра тарк карданд ва фавран ба ӯ барои барфи тозаи сафед бо пешобаш зард изҳори ташаккур карданд. Ва тундра ба монанди норасоии витамин дар бадан, ба монанди акне дар бадан табдил ёфт. Ва ин ҳама пайдо шуд ва ҳама ба рақс шурӯъ карданд, аммо оромона icicles зард нопадид шуданд, касе онҳоро дуздид ва сӯрохиҳо партофт. Ва он гоҳ, чокчии маҳаллӣ Сережа, ки ҳама онро «барфи зард» меноманд, ҳикояи худро идома дод, марди тундра ба ӯ амр дод, ки дузд пайдо кунад ва онро хом хомӯш кунад. Ҳама Чукчиҳо дар барфи барф дафн карда шуданд ва мунтазир буданд ва дар ҳайрат монданд. Маълум мешавад, ки фарзандони онҳо дуздоне буданд, ки ин яхмосро барои кокерелҳо, ки дар бозор мефурӯшанд, меҳисобиданд. Ва чун кӯдак таваллуд мешавад, ба вай гуфтанд: