Жуль Верн - Дзеці капітана Гранта

Так, у кніжцы лёсу было запісана, што Гары Грант і абодва яго таварышы будуць выратаваны, што Мэры Грант стане жонкай Джона Мангльса, што Роберт зробіцца такім-жа слаўным мараком, як яго бацька і як Джон Мангльс.

Але ці было там запісана, што Паганель не павінен памерці старым кавалерам? Можа быць і гэта.

Вучоны географ стаў вядомы за свае незвычайныя прыгоды. Нават яго няўважлівасць стала вельмі папулярнай. Яго літаральна разрывалі на часткі, і ён слабеў, адказваючы на ласкавыя запрашэнні.

Якраз у той час адна вельмі ветлівая трыццацігадовая дзяўчына — стрыечная сястра Мак-Набса,— крыху эксцэнтрычная, але добрая і яшчэ даволі прыгожая, закахалася ў паважанага географа і дала згоду на шлюб.

Самыя палкія пачуцці перапоўнілі сэрца географа, але ён ніяк не мог адважыцца выказаць іх.

Маёр узяў на сябе ролю пасярэдніка між гэтымі двума сэрцамі, створанымі адно для аднаго.

Ён пераконваў Паганеля, што шлюб — гэта тая «апошняя няўважлівасць», якую ён можа сабе дазволіць.

Паганель вельмі разгубіўся: як гэта ні дзіўна, але ён ніяк не мог адважыцца сказаць запаветнае слова.

— Хіба міс Арабела не падабаецца вам? — не даваў спакою яму Мак-Набс.

— Маёр! Яна чароўная,— усклікаў Паганель,— невымоўна чароўная! Прызнацца, я нават хацеў-бы, каб яна мела хоць які-небудзь недахоп!

— Супакойцеся,— адказаў маёр,— яна валодае неабходнай колькасцю недахопаў. Не нарадзілася яшчэ на свет жанчына без недахопаў! Так, Паганель, гэтая справа вырашаная?

— Я не адважваюся,— сумна адказаў Паганель.

— Не разумею вашых хістанняў, мой вучоны сябра.

— Я не варты міс Арабелы,— нязменна адказваў географ.

І далей гэтага ён не ішоў.

Але аднойчы бязлітасны маёр прыпёр яго да сцяны, і Паганель, узяўшы з яго абяцанне маўчаць, расказаў яму пра сваю таямніцу, якая зрабіла-б лягчэйшымі пошукі яго, каб паліцыя надумалася праследаваць вучонага.

— Вось яно што! — крыжнуў маёр.

— На жаль, гэта так,—адказаў Паганель.

— Але гэта не мае ніякага значэння, мой шаноўны сябра.

— Вы думаеце?

— Запэўняю вас, што гэта толькі прыдасць вам арыгінальнасці. Якраз тое, што патрэбна міс Арабеле. Вы іменна той чалавек, аб якім яна марыла ўсё жыццё.

І маёр, захоўваючы поўную сур’ёзнасць, пайшоў, пакінуўшы Паганеля са сваімі думкамі сам-на-сам.

Маёр пагаварыў з міс Арабелай, і праз пятнаццаць дзён у Малькольм-Кэстлі адгулялі пышнае вяселле. Паганель быў герметычна ўкрыты ў чорны сурдут і меў вельмі паважны выгляд. Міс Арабела ззяла прыгажосцю і шчасцем..

Таямніца географа засталася-б назаўсёды невядомай для свету, каб маёр не расказаў пра яе Гленарвану, а той у сваю чаргу Элен; Элен расказала яе Мэры, і, калі сакрэт дайшоў да вушэй місіс Ольбінет, яго ўведалі ўсе.

Жак Паганель за тры дні свайго прабывання ў палоне ў маарыйцаў быў вытатуяваны... Яго татуявалі з ног да шыі, і на шыі ў яго красаваўся рысунак ківі з згорнутымі крыллямі.

Думка аб гэтым рысунку асабліва катавала яго сэрца.

Гэта адзінае з усяго падарожжа, аб чым ён успамінаў са страхам і чаго ён ніколі не мог дараваць новазеландцам. Гэта паслужыла адзінай прычынай яго нежадання вярнуцца на бацькаўшчыну, па якой ён страшэнна сумаваў. Ён да смерці баяўся, што бульварныя журналы і газеты разнюхаюць пра яго няшчасце. Адна думка — быць пасмешышчам для паноў рэпарцёраў — кідала яго ў дрыжыкі.

А як прыме Геаграфічнае таварыства свайго свежататуяванага сакратара?...

Зварот капітана Гранта ў Шатландыю святкаваўся як нацыянальная ўрачыстасць.

Гары Грант стаў самым папулярным чалавекам у Старой Каледоніі. Яго сын стаў мараком, як ён сам, як капітан Джон, і пад апекай Гленарвана ён спадзяецца здзейсніць мары свайго бацькі: заснаваць шатландскую калонію на адным з астравоў у Ціхім акіяне.

К А Н Е Ц

Брэйд-вымпел — узкі, доўгі, раздвоены на канцы сцяг.

Злучанае каралеўства — Вялікабрытанія.

Адзін ярд роўны 0,9144 метра.

Вядомая марка шампанскіх вінаў.

Monit — няпоўнае слова monition — дакумент; ssistance — assistance — дапамога.

Austral — азначае паўднёвы.

У перакладзе складзенага Гленарванам тэкста ў дужкі ўзяты ўрыўкі слоў, сэнс якіх незразумелы. Заўвага (Рэд.).